Spis treści:

Dzikie koty w polskich lasach

Ryś to największy europejski kot. Jednak bardzo trudno zobaczyć go na żywo w naturalnym środowisku. Dorosłe osobniki to samotniki. W pary łączą się podczas godów, głównie w marcu. Młode rysie rodzą się maju lub w czerwcu i pozostają przy samicy tylko do czasu, gdy się usamodzielnią. Nie dziwi więc, że zwierzę bywa nazywane duchami leśnych ostępów.

W pierwszej połowie XX w. liczba rysi gwałtownie spadła w całej Europie. Przyczyną było niszczenie lasów, czyli obszarów, gdzie drapieżniki te mają najlepsze warunki do życia. Jeden ryś może łowić zwierzynę na terenie o powierzchni 250 km. kw. Szacuje się, że ok. 70 procent diety rysia stanowi mięso sarny. 

Projekt bez nazwy (13)
Ryś karpacki/123RF/PICSEL

Ryś euroazjatycki ma charakterystyczną sylwetkę – długie nogi i krótki ogon z czarną końcówką. Może ważyć ok. 35 kilogramów, a długość ciała dochodzi nawet do 130 cm. Pokrywa je puszyste futro o kolorze jasnoszarym, przechodzącym w rudobrązowy. Nie jest ono jednolite – można na nim dostrzec plamki lub kreski. Ryś ma okrągłą głowę, duże oczy, trójkątne stojące uszy zakończone sztywnymi włosami (nazywanymi też pędzelkami). Głos zwierzęcia przypomina trochę kota, ale jest bardziej donośny i „chrapliwy”. 

W górach i na pogórzu występują rysie karpackie. Natomiast w północno-wschodniej części kraju żyją rysie nizinne, których jest bardzo mało – WWF podaje, że około 40 osobników. Naukowcy szacują, że łącznie na terenie kraju jest niewiele ponad sto rysi. 

17146371_l_normal_none
Znaczek z lat 60. XX w. ukazujacy rysia/123RF/PICSEL

WWF od wielu lat angażuje się w ochronę populacji rysi nie tylko poprzez działania edukacyjne i kampanie społeczne. To także reintrodukcja (ponowne wprowadzenie na stare miejsca bytowania rodzimego gatunku) oraz prowadzenie monitoringu populacji tych zwierząt. 

Żbiki to płochliwe zwierzęta z rodziny kotowatych. W naturalnym środowisku trudno je zauważyć są czujne i prowadzą nocny tryb życia. To pożyteczne ssaki, ponieważ zapobiegają rozprzestrzenianiu się gryzoni, co wpływa na wzrost upraw. Mimo tego żbiki były przez lata tępione w Polsce, dlatego dziś to gatunek zagrożony wyginięciem. Występują na terenach górskich w Bieszczadach, Tatrach i w niektórych pasmach Beskidów.

Wiosną samce żbików wabią samice miauczeniem. Podobnie jak u kotów domowych gody odbywają się marcu. Młode przychodzą na świat na przełomie maja i czerwca. Szybko muszą się nauczyć, jak polować. Mają jednak szansę na dość długie życie – ok. 15 lat. 

Przeczytaj również: Dziwne i rzadkie zwierzęta. Rozpoznasz je?

Kotożbik – hybryda żbika i kota

Żbik to przodek kota domowego. Widać to już na pierwszy rzut oka – jest do niego bardzo podobny, chociaż większy. Są też inne różnice. Futro żbika jest bardziej puszyste i dłuższe niż domowego kota. Można dostrzec ciemną pręgę, która rozciąga się od głowy od ogona zwierzęcia. Opuszki stóp ma czarne. Jednak prawie niemożliwe jest rozróżnienie tropów kota od żbika. 

Wildkatze_Feldkirch
Żbik/fot. autor: FischX, licencja: CC BY-SA 3.0

Co ciekawe żbik może krzyżować się z kotem domowym. Potomstwo jest płodne. Nie wiadomo, jak jest w Polsce. W Europie są obszary, gdzie spotyka się hybrydy żbika i kota.

Przeczytaj również: Achatina – największy ślimak lądowy na świecie. Kupowany jest jako... domowy pupil

Ryś i żbik na filmach z fotopułapek

Na krótkim filmie zamieszczonym na profilu Nadleśnictwa Pomorze w mediach społecznościowych można zobaczyć rysia. Bohaterami serii postów „Podejrzane w Lesie” był też inne zwierzęta, np. wilk, łoś, jelenie szlachetne. 

Żbik na nagraniu zachowuje się zupełnie swobodnie. Takie ujęcie płochliwego zwierzęcia w naturze byłoby prawie niemożliwe do uzyskania w inny sposób. 

Źródła: ekologia.pl, wwf.pl, bryk.pl

Oprac. Redakcja

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:

Biologia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

Odpowiedzi do zadań z podręcznika z biologii

Wyjaśnieniami do zadań z zeszytu ćwiczeń do biologii