- Historia partii.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec wyłonił się z jednych z pierwszych robotniczych ruchów, które funkcjonowały na terenie Niemiec w I połowie XIX wieku. Wtedy też na całym terytorium Europy miały miejsce przeobrażenia we wszystkich sferach życia społecznego, politycznego, ale też gospodarczego.
Doszło do wyodrębnienia się grupy ludzi bardzo bogatych, do których należeli na przykład: właściciele fabryk, jak również grupa najemnych robotników.
Panowało bardzo duże zróżnicowanie - zwłaszcza w sferze materialnej i to było główną przyczyną konfliktów między tymi grupami.
Wtedy tez doszło do wyodrębnienia się dwóch zorganizowanych nurtów ruchu robotniczego:
- był to nieliczny - związek komunistów, któremu przewodził Karol Marks oraz Friedrich Engels, i objął on swoim działaniem teren Prus Wschodnich.
- była to organizacja robotnicza, która liczyła 15 tysięcy członków. Działała ona na terenie Berlina, Południowych Niemiec oraz Saksonii. Przewodnictwo tej organizacji należało do Stefana Borna.
Oba te nurty stanowiły początek związków zawodowych na terenie Niemiec.
Niemiec roku 1863 doszło do założenia Ogólnoniemieckiego Zrzeszenia Robotniczego ( Allgemeiner Deutscher Arbeiterrereien) przez Ferdynanda Lasalla.
Natomiast w roku 1869 doszło do powołania przez Augusta Babela i Wilhelma Liebknechta - Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej - ( Sozialdemokratische Arbeiterpartiei).
Następnie w wyniku połączenia tych dwóch ugrupowań powstała Socjalistyczna Partia Niemiec
( Socialdemokratische Arbeiterpartiei Deutschlands). Do połączenia tego doszło w 1875 roku podczas Kongresu w Gothaer.
W roku 1878 ówczesny kanclerz Niemiec - Otto von Bismarck wydał zakaz działania wszystkich socjalistycznych ugrupowań. Decyzja taka wynikała przede wszystkim z wydarzeń jakie miały miejsce w Niemczech - mianowicie doszło do dwukrotnej próby zamachu na życie cesarza Wilhelma I.
Pomimo jednak tego zakazu, ugrupowania socjaldemokratyczne nie zaprzestają swojej działalności. Wręcz przeciwnie znacznie wzrastają w siłę i liczebność, liczebność następnie w wyborach jakie miały miejsce w 1890 roku do Richstagu zdobywają aż 19,7 % głosów. W wyniku tego powstaje Socjaldemokratyczna Partia Niemiec.
Niemiec roku 1891 podczas zjazdu w Erfurcie nowo powstała partia opowiedziała się za przyjęciem marksistowskiej ideologii. Powstał tzw. "Program Erfurcki". Program ten zawierał zapowiedz daleko idących reform, zarówno na płaszczyźnie gospodarczej jak i politycznej.
W ramach ruchu socjaldemokratycznego doszło do rozwoju różnych ruchów społecznych, zaczęły powstawać pierwsze ruchy młodzieżowe.
To wszystko spowodowało, że Socjaldemokratyczna Partia Niemiec znacznie wzmocniła się na politycznej scenie. W roku 1898 podczas tzw. II Międzynarodówki w Paryżu, Socjaldemokratyczna Partia Niemiec - była największa socjaldemokratyczną partią na terenie całej Europy.
Partia ta oprócz swoich stałych programowych założeń, a zwłaszcza odnośnie stosunku pracy popierała politykę jaką prowadziła Rzesza Niemiecka podczas I wojny światowej. To było przyczyną konfliktu, który doprowadził do rozłamu w jej strukturach.
Ta część działaczy, która występowała przeciwko wojnie oraz założeniom Rzeszy powołała tzw. Związek Spartakusa, który z kolei w 1917 roku przekształcił się w Niezależną Socjaldemokratyczną Partię Niemiec.
Niemiec roku 1919 powstała rządowa koalicja tzw. Koalicja Weimarska. W skład jej wchodziły: Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, Partia Centrum, Niemiecka Partia Demokratyczna. Koalicja ta posiadała zdecydowaną większość w parlamencie aż do roku 1920, kiedy odbyły się kolejne wybory do Reichstagu.
W roku 1992 kiedy Niemcy odniosły militarną klęskę, dwie podzielone frakcje Socjaldemokratycznej Partii Niemiec doprowadziły do Zgromadzenia Narodowego, a następnie w tym samym roku do ich połączenia się.
Można więc powiedzieć, iż doszło do pewnej stabilizacji na scenie politycznej Niemiec. Ponadto, Socjaldemokratyczna Partia Niemiec zdołała przeforsować w parlamencie sporo reform - głównie dotyczących polityki socjalnej oraz prawa pracy. Partia ta stała się znaczącą siłą polityczną, zwłaszcza w dużych niemieckich miastach.
Lata 30 XX - wieku to kryzys, który objął wszystkie sfery życia i to na całym świecie. Doszło do znacznej radykalizacji niemieckiego społeczeństwa oraz rozłamu w samym socjalistycznym środowisku.
W samych Niemczech coraz większe znaczenie i popularność zdobywały poglądy głoszone przez Adolfa Hitlera. Socjaldemokratyczna Partia Niemiec była jedynym ugrupowaniem , które głosowało przeciwko poglądom Hitlera.
Jednakże, jak się szybko okazało nazistowski terror spowodował, iż niemożliwe było działanie ruchów opozycyjnych. Bardzo wielu członków i działaczy zaczęło wyjeżdżać na emigrację.
W Pradze, a następnie w Londynie powstaje tzw. Emigracyjny zarząd pod nazwą Sopade.
Podstawowym zadaniem, jakie partia miała teraz spełniać była organizacja grup oporu. W roku 1934 ukazał się tzw. "Manifest Praski". Dokument ten nawoływał do podjęcia współpracy z lewackimi oraz lewicowymi organizacjami.
Do odrodzenia się ruchu socjaldemokratycznego doszło po zakończeniu II wojny światowej na terenach zachodniej okupacyjnej strefy. Wtedy też funkcję przewodniczącego Socjaldemokratycznej Partii Niemiec przejął Kurt Schumacher.
Natomiast na terenach wschodniej strefy okupacyjnej Socjaldemokratyczna Partia Niemiec w roku 1946 zmuszona została do politycznego sojuszu z KPD - Komunistyczną Partią Niemiec - przewodniczącym został Wilhelm Pieck. Doszło do powstania SED. Jednak współpraca nie układała się dobrze, bardzo dużo przedstawicieli Socjaldemokratycznej Partii Niemiec zostało aresztowanych, albo podjęło decyzję o wyjeździe na emigrację
W roku 1949 doszło do powstania Republiki Federacji Niemiec. Podczas pierwszych wolnych wyborów Socjaldemokratyczna Partia Niemiec uzyskała 29 % głosów. Nie zdołała jednak osiągnąć przewagi nad partią - CDU - która była dla niej największym konkurentem.
W roku 1952 na nowego przewodniczącego socjaldemokratów wybrany został Erach Ollenhauer. Wtedy tez partia powoli zaczęła odzyskiwać swoją spójność, zaczęła łączyć się i stanowić jedność. Tym samym zaczęła odbudowywać swoja pozycję i znaczenie na politycznej scenie.
Podstawowym celem, do którego partia ta dążyła w swoich założeniach programowych to doprowadzenie do ponownego zjednoczenia państwa niemieckiego.
W roku 1959 miał miejsce zjazd w Bad Gedesbergu podczas którego Socjaldemokratyczna Partia Niemiec ogłosiła program odnowy, tzw. " Gedesberger Programm". Następnie liderzy partii, a więc Willy Brandy oraz Herbert Wehner w roku 1966 wprowadzili partię w skład rządu w ramach tzw. " Wielkiej Koalicji" - jaka zawarta została miedzy Socjaldemokratyczną Partią Niemiec a CDU.
W roku 1969 Socjaldemokratyczna Partia Niemiec ponownie weszła w skład rządu, jednak teraz utworzyła koalicję z FDP. Kanclerzem Niemiec został natomiast Willy Brandt. Polityka jaką on prowadził charakteryzowała się orientacją prozachodnią oraz proeuropejską. Za wszelką cenę dążył on również do polepszenia dyplomatycznych kontaktów z państwami z Wschodniego Bloku. W roku 1972 ponownie wybrano go na kanclerza RFN. Ustąpił jednak ze stanowiska, po tym jak w jego kancelarii doszło do zdemaskowania szpiega z NRD. Funkcję kanclerza objął wtedy Helmut Schmidt.
Kolejnym krokiem było opuszczenie w 1982 roku przez FDP koalicji i podjęcie decyzji o utworzeniu rządu z CDU. Natomiast Socjaldemokratyczna Partia Niemiec przeszła do opozycji. W 1987 roku - Willy Brandt podjął decyzje o rezygnacji ze stanowiska przewodniczącego partii. Na jego miejsce powołany został Hans Johen Kogel. Po upadku muru berlińskiego pojawiła się możliwość utworzenia na terenie NRD - Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Twórcami w NRD byli Markus Morkel oraz Martin Gutzeit.
Wielkim ich sukcesem było doprowadzenie do współpracy z partnerami zachodnimi, a także do zjednoczenia obu partii zanim powstało jedno Państwo Niemieckie.
Następnie w 1989 roku doszło do uchwalenia nowego programu Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, który był odpowiedzią na całkiem nową rzeczywistość geopolityczną jaka nastała w Europie. Zawierał on odniesienie do całego społeczeństwa, spójności i prężności niemieckiej gospodarki, a także zawierał postulaty ochrony środowiska oraz zamiar nowej i wspólnej polityki.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec w 1998 roku pod kierownictwem Oskara Lafontaina wygrała parlamentarne wybory. Kolejne wybory w 2002 roku także zakończył się dla niej sukcesem. Teraz jednak, kierownictwo partii objął Gerhard Schroeder.
Kolejnym krokiem było utworzenie przez Socjaldemokratyczną Partię Niemiec koalicji z Partią Zielonych, a Gerhard Schroeder mianowany został na kanclerza Niemiec.
Głównymi celami nowej koalicji było:
- likwidacja różnic, które pogłębiały się znacznie w społeczeństwie niemieckim
- likwidacja społecznych nierówności
- naprawienie finansów państwowych
- zreformowanie systemu podatkowego
To co trzeba podkreślić, to fakt, iż po wyborach jakie miały miejsce w 2002 roku - socjaldemokracja stała się najsilniejszą partią w Niemczech.
2. Wewnętrzna i organizacyjna struktura partii.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec dzieli się na okręgi - tzw. Bezirk. Obszar danego okręgu ustala zarząd partii. Z kolei dane okręgi same wydzielają sobie podział wewnętrzny na podokręgi, czyli tzw. Unterbezirk. Te podokręgi wytyczają sobie granice tzw. Lokalnych związków, czyli Ortsverein.
Członkiem partii może stać się każdy obywatel Niemiec, który utożsamia się z ideologią oraz programem partii i ukończył 14 lat.
O tym czy dany kandydat może zostać przyjęty do partii - decyduje zarząd tzw. Związku lokalnego, czyli Ortsverein. Decyzję taką musi on podjąć w ciągu 4 tygodni. Końcowa zaś decyzja należy do podokręgu, czyli - Unterbezierk podczas jego posiedzenia. Jeśli dana kandydatura zostanie odrzucona, to kandydat może odwołać się do Bezirk - czyli zarządu okręgu i dopiero decyzja podjęta przez ten zarząd jest ostateczna.
Nowego członka przyjmuje się na 12 - miesięczny okres próbny. Po tym czasie, jeżeli dany kandydat nie wzbudza żadnych zastrzeżeń to zostaje przyjęty do grona - członków partii.
Należy podkreślić, iż każdy z członków partii należy również do związku lokalnego. Nie ma możliwości przynależenia do jakiejś innej partii. Niedozwolone jest również współpracowanie oraz kandydowanie z listy jakiejś innej partii.
Członkostwo w partii wygasa w przypadku: śmierci kandydata, osobistej rezygnacji lub w przypadku wykluczenia.
Każdy, kto jest członkiem partii zobowiązuje się iż będzie popierał jej statut, wykonywał jego zalecenia oraz, że będzie propagował partie w jej politycznych działaniach.
Do wyborców Socjaldemokratycznej Partii Niemiec zalicza się przede wszystkim młodych ludzi, których wiek wynosi od 18 do 39 lat. Zalicza się ich do klasy średniej , są dobrze wykształceni, a także drobnych wytwórców, urzędników niższego także średniego szczebla, a także robotników przemysłowych.
Ponadto, na Socjaldemokratyczną Partię Niemiec reguły więcej głosów oddaje mieszkańców miast niż wsi. Również partia ta podczas wyborów ma więcej zwolenników wśród kobiet niż mężczyzn. Jest to również partia, którą popierają niemieckie związki zawodowe.
Co dwa lata odbywa się zjazd partii. Zjazd ten jest zarazem najważniejszym organem e strukturach Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Bierze w nim udział ponad 400 delegatów, którzy wybierani są w czasie partyjnych okręgowych zjazdów. Ilość przyznawanych mandatów jest proporcjonalna do liczby przedstawicieli partii w danych okręgach.
Należy podkreślić, iż panuje taka zasada podziału, mianowicie przedstawiciele jednej płci nie mogą przekroczyć 60 % z ogólnej liczby wszystkich delegatów. Ponadto, na zjeździe partyjnym obecni SA także przedstawiciele kontrolnej komisji, partyjnej rady, a także poszczególni członkowie Socjaldemokratycznej partii Niemiec którzy zasiadają w Bundestagu oraz Europejskim Parlamencie.
Głównym organem, który zajmuje się kierownictwem partii jest zarząd. Jego skład to: przewodniczący, pięcioro zastępców, sekretarze generalni, skarbnik i członkowie. Partia wybiera zarząd w głosowaniu tajnym, natomiast bezwzględną większością głosów wybiera się poszczególnych kandydatów. Jeśli natomiast nie uda się uzyskać większości to decydująca jest względna większość.
Wśród podstawowych zadań, jakie nalezą do sekretarza generalnego wymienia się:
- koordynuje on działania partii
- kierowanie centralne partii
- ponosi on odpowiedzialność za prowadzenie kampanii wyborczej do Bundestagu
Wśród podstawowych zadań zarządu partii wymienia się:
- prowadzenie finansów partyjnych
- jest to jedyny, legalny, prawny reprezentant partii w jej stosunkach z różnymi innymi polityczno-prawnymi podmiotami
- kontrola całej struktury organizacyjnej, działalności partyjnej oraz tą pozapolityczną.
3. Rada partyjna
Jest to organ który sprawuje funkcję opiniodawczą. Jej skład to 90 członków.
4. Komisja kontrolna
Jej skład to 9 członków - przedstawicieli. Główną jej funkcją i zadaniem to badanie działalności zarządu partii, a także rozpatruje wszelkie zażalenia, które zgłaszane są na nią. Ważnie jest to, że w komisji kontrolnej nie może być członkiem ktoś, kto sprawuje funkcje w zarządzie partii.
Zarząd partii ma następujące kompetencje:
- kontrola przedstawicieli - członków partii
- ustalanie porządku obrad
- wybór kierownictwa
- przyjmowanie raportów z działań zarządu, kontrolnej komisji
- wybiera nowy Zarząd partii
- wybiera nowych członków komisji kontrolnej partii
- rozpatruje złożone wcześniej wnioski ( przynajmniej osiem tygodni wcześniej przed zjazdem partii).
Obradujący zjazd może uchwalić nadzwyczajny zjazd partii. Wymagane jest zdobycie 34 głosów Zarządu oraz jednomyślność komisji.
W przypadku chęci podjęcia uchwały przez Zarząd o rozwiązaniu partii albo jej zjednoczeniu z jakąś inną partią musi zwołać tzw. Głosowanie przedwyborcze. Wtedy wyznacza się dokładnie dzień oraz godzinę takiego głosowania. Takie głosowanie musi się odbyć w przeciągu 3 miesięcy od dnia kiedy podjęta została decyzja o przedwyborczym głosowaniu.
Głosowanie jest tajne oraz bezpośrednie, ma miejsce w okręgach. Prawo głosu posiada każdy członek Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, jeżeli nie ma zadłużenia w postaci składek za ostatnie 3 miesiące.
Jeśli chodzi o wybór na stanowisko kanclerza to, ustala się go za pomocą tzw. Prawyborów, które zarządzane SA na podstawie decyzji samego zarządu partii - wymagana jest zwykła większość głosów, głosu Zjazdu partii - tu wymagana jest minimalnie ¾ głosów oraz decyzji zarządów okręgów - wymagane 2/5 głosów albo 10 % wolą samych członków partii.
Kanclerzem zostaje taki kandydat, który zdobył bezwzględną liczbę głosów. Natomiast minimum 2/3 głosów zjazdu partii wymagane jest do zmiany statutu partii.
5. Platforma programowa partii.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec opowiada się z trójpodziałem władzy oraz federalizmem - czyli formą wykonawczą. Zdaje sobie jednak sprawę z niedoskonałości i wad takiego systemu.
W przekonaniach i programach Socjaldemokratyczna Partii Niemiec traktuje państwo jako otwartą strukturę, która dostosowuje się do potrzeb i interesów wolnego, demokratycznego społeczeństwa.
Obywatelskie społeczeństwo ma prawo do zagwarantowania i ochrony swych swobód i powinno z nich korzystać jak najszerzej jak to jest możliwe. I właśnie podstawowym zadaniem i celem państwa jest właśnie zagwarantowanie tych swobód.
Cechą nowoczesnego społeczeństwa jest to, iż państwa w którym żyje jest sprawne w swojej działalności, choć powinno być ono jak najmniej kosztowne. Dlatego też Socjaldemokratyczna Partia Niemiec opowiada się za:
- ograniczeniem administracji państwowej
- wprowadzeniem reformy systemu wertykalnego przekazu informacji
- orientacją ogólnodostępnej nauki i edukacji
- bezpieczeństwem socjalnym
- sprawną policją
- sprawnym systemem sądownictwa
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec obawia się zagrożenia ze strony dużych, zamkniętych grup, a także niepokoi ich brak zainteresowania funkcjonowaniem państwa oraz realizacją jego polityki ze strony wielu niemieckich obywateli. Stąd też głównym założeniem tej partii jest dążenie do zbliżenia państwa do obywateli. Metodą za pomocą której partia chce osiągnąć ten cel jest rozbudowanie struktur władz lokalnych zarówno na wsi jak i w miastach.
Ważnym wyznacznikiem partii jest utożsamianie polityki socjalnej z solidarnością społeczną.
Zgodnie z założeniami programowymi partii to państwo socjalne jest odpowiedzialne za wszelkie społeczne podziały i to na nim spoczywa odpowiedzialność aby niwelować i zwalczać te podziały.
Prowadzenie polityki finansowej powinno być podporządkowane oczekiwaniom socjalnego bezpieczeństwa obywateli, to zaś wymaga bardzo głębokich przeobrażeń gospodarczego systemu w Niemczech.
Konieczny jest sprawiedliwy rozdział dóbr, odpowiednie wykorzystanie technologicznego postępu dla socjalnych potrzeb i oczekiwań, zagwarantowanie prawa do godnej pracy, ochrona naturalnych dóbr.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec jest zwolenniczką systemu gospodarki mieszanej. A podstawowymi cechami i wyznacznikami takiej gospodarki to odpowiednie połączenie prywatnej, spółdzielczej oraz państwowej własności. Istotne jest bowiem aby zachodziła płynność na rynku.
Problemem i zagrożeniem dla załamania się takiemu systemu jest proces globalizacji. Wynika to bowiem z faktu, iż powstające duże korporacje oraz wielki kapitał stanowią zagrożenie dla średnich i małych przedsiębiorstw niemieckich. Natomiast państw niemieckie za wszelką cenę powinno wspierać tą małą oraz średnią przedsiębiorczość, gdyż dzięki swej różnorodności znacznie szybciej może dostosować się do aktualnej sytuacji i wymogów rynkowych, oraz ma znacznie większy udział w rozwoju pod względem ekonomicznym państwa niemieckiego. Stąd też istnieje potrzeba zaostrzenia wolnej konkurencji.
Cechą charakterystyczną współczesnych systemów politycznych są tzw. Grupy interesu oraz grupy nacisku. Występowanie tych grup jest dostrzegane praktycznie na każdym szczeblu państwowych struktur.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, której charakterystycznym elementem jest siła, masowość oraz wpływowość - jest właśnie bardzo mocno powiązana z takimi grupami.
Szczególnie mocno związana jest ze związkami zawodowymi na przykład: Z Federacją Niemieckich Związków Zawodowych, czyli - DGB.
Należy zaznaczyć, iż Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, jest niezwykle popularną partią w Niemczech , dzięki temu posiada ona silne wzajemne stosunki z ugrupowaniami nacisku.
Trzeba jednak stwierdzić , iż połączenie takie nie jest zbyt bezpieczne, bowiem powszechnie wiadomo, iż polityka która silnie związana jest z grupami interesu może okazać się nieoczekiwana i dać negatywne w skutkach rezultaty.
