Simple Present
Forma
zdanie twierdzące: czasownik w formie podstawowej, w 3 os. dodaje się końcówkę -s.
Przykład: to run
I run
you run
he runs
she runs
it runs
we run
they run
zdanie przeczące: operator do (dla 3 os. l.poj. does) + not + czasownik w bezokoliczniku
do not zazwyczaj skraca się do don't, does not skraca się do doesn't
I do not (don't) run. He does not (doesn't) run.
zdanie pytające: operator do (dla 3 os. l.poj. does) + podmiot + czasownik w bezokoliczniku
Do I run? Does he run?
Zastosowanie
- czynności powtarzające się, zwyczajowe, zachodzące co pewien czas, ujęte w jakimś rozkładzie itp. lub takie, których osoba, o jakiej mówimy, zapomina wykonać albo zazwyczaj ich nie wykonuje.
I play football.
He does not ride a bicycle.
We go to church every Sunday.
The bus leaves every day at 4 pm.
The bus does not leave at 8 am.
He always forgets his umbrella.
She never forgets her keys.
The Olympic Games take place every four years.
- wskazanie, że mówiący wierzy, że jakiś fakt jest prawdziwy (niezależnie od tego, czy fakt ten rzeczywiście jest prawdziwy); podawanie ogólnych stwierdzeń.
Elephants never forget things.
Swans sing a song before they die.
Vatican is the smallest state in Europe.
Birmingham is not in the United States.
Butter is made of milk.
Argentina has the best national football team. (takie jest zdanie mówiącego)
- wskazanie, że coś dzieje się (lub nie dzieje się) teraz. Stosuje się wtedy tzw. Non-continuous Verbs i niektóre Mixed Verbs.
He is here now.
I have a book.
She needs help right now.
Strona czynna i strona bierna:
I water the garden every two days.
The garden is watered every two days.
Present Continuous
zdanie twierdzące: czasownik be w czasie teraźniejszym w odpowiedniej osobie (am, is, are) + czasownik z końcówką -ing
I am running. He is running.
zdanie przeczące: czasownik be w czasie teraźniejszym w odpowiedniej osobie (am, is, are) + not + czasownik z końcówką -ing
I am not running. He is not running.
zdanie pytające: czasownik be w czasie teraźniejszym w odpowiedniej osobie (am, is, are) + podmiot + czasownik z końcówką -ing
Am I running? Is he running?
Uwaga: W czasach złożonych z więcej niż jednego słowa, np. Present Continuous, przysłówki zajmują miejsce między pierwszym a drugim słowem, np. We are intensely studying this subject.
Zastosowanie
- aby wyrazić, że coś dzieje się właśnie w tej chwili
I am reading a book.
He is watching television.
Is he sleeping?
No, he is not sleeping. He is getting dressed.
What are you doing?
Why aren't you sleeping yet?
- aby opisać jakąś dłuższą, trwającą aktualnie czynność, która jednak nie musi odbywać się w momencie mówienia. Określenia czasu, jakie można wtedy stosować, to np. "today," "this week", "this year," "this century" itd.
Are you reading any books right now?
These days we are working a lot.
I am studying hard for the exam.
We are currently working on a new project.
- aby wskazać, że jakaś czynność będzie się odbywać w najbliższej przyszłości; mowa jest o planach i czymś, co zostało już zaaranżowane.
Tonight we are meeting our friends.
Next weekend he is flying to Australia.
Are you going to John's party?
After school we are playing football.
- aby wskazać powtarzającą się czynność, która denerwuje mówiącego. W tym przypadku między "be" a czasownik zakończony na "-ing" należy wstawić określenia czasu "always" (zawsze) albo "constantly" (ciągle).
He is constantly criticizing my clothes.
She is constantly boasting about her children's successes.
He is always borrowing money.
She is always complaining.
Uwaga: Należy pamiętać, że w czasie Present Continuous nie można stosować tzw. Non-Continuous Verbs.
Strona czynna i strona bierna:
I am watering the garden right now.
The garden is being watered right now.
Past Simple
Forma
zdanie twierdzące: czasownik w czasie przeszłym: dla czasowników regularnych do bezokolicznika dodaje się końcówkę -ed, nieregularnych trzeba się nauczyć.
I worked. He worked.
zdanie przeczące: operator did + not + czasownik w bezokoliczniku
did not zazwyczaj skraca się do didn't
I did not (didn't) work. He did not (didn't) work.
zdanie pytające: operator did + podmiot + czasownik w bezokoliczniku
Did I work? Did he work?
Przysłówki zazwyczaj poprzedzają czasownik: I often visited my friends.
Zastosowanie
- czynność, która odbyła się w określonym momencie w przeszłości
I saw this film yesterday.
Last Saturday my friend got married.
Three years ago we spent holidays in Spain.
- cykl zakończonych czynności, które odbywały się jedna po drugiej
I got up, washed and dressed myself, had breakfast and went to work.
- czynność, która odbywała się przez określony czas w przeszłości. Stosujemy tu określenia czasu takie jak "all day", for twenty minutes", "for three days", "all year".
Jane studied German for three years.
He lived in Australia for ten years.
I talked to her for twenty minutes.
I waited all day for his phone call.
- czynność powtarzająca się, która odbywała się w przeszłości (i już się nie odbywa); ma znaczenie takie jak "used to". Aby podkreślić, że mowa o czynności powtarzającej się, używamy określeń czasu takich jak: "always", "usually", "often", "never", "when I was a child" itp.
When I was your age, I never played truant.
When I was a child I spent holidays at the seaside.
Strona czynna i strona bierna
John watered the garden.
The garden was watered by John.
Past Continuous
Forma
zdanie twierdzące: czasownik be w czasie przeszłym w odpowiedniej osobie (was, were) + czasownik z końcówką -ing
I was running. He was running.
zdanie przeczące: czasownik be w czasie przeszłym w odpowiedniej osobie (was, were) + not + czasownik z końcówką -ing
I was not running. He was not running.
zdanie pytające: czasownik be w czasie przeszłym w odpowiedniej osobie (was, were) + podmiot + czasownik z końcówką -ing
Was I running? Was he running?
Zastosowanie
- czynność w przeszłości trwająca przez dłuższy czas, która została przerwana inną czynnością (wyrażaną zazwyczaj czasem Simple Past).
I was having a bath when he called.
While I was sleeping, someone covered me with a blanket.
When you came, I was writing a letter.
While we were playing tennis, it started raining.
While you were watching TV, I prepared breakfast.
- czynność w przeszłości, która odbywała się w określonym momencie
At two o'clock I was driving home.
Last night I was learning for the exam.
Uwaga: W czasie Simple Past dowiadujemy się, kiedy czynność rozpoczęła się lub została zakończona, w czasie Past Continuous dowiadujemy się, że odbywała się w określonym momencie, natomiast czas jej rozpoczęcia i zakończenia nie jest określony:
Past Simple: At two o'clock I drove home. (O drugiej pojechałem do domu - wtedy zaczęła się ta czynność.)
Past Continuous: At two o'clock I was driving home. (O drugiej ta czynność trwała, ale nie wiemy, o której się zaczęła, ani jak długo jeszcze trwała.)
- dwie czynności, które odbywały się w tym samym momencie:
While I was talking on the phone, he was writing a letter.
I was reading while she was working in the garden.
- w opisie czas stosujemy Past Continuous, aby wyrazić kilka czynności, które odbywały się w tym samym momencie:
When I woke up, the sun was shining, gentle breeze was blowing, birds were singing and children were playing in the garden.
- w połączeniu ze słowami "always", "constantly" stojącymi między "be" a czasownikiem kończącym się na -ing wyraża irytację mówiącego jakimś faktem, który często zdarzał się w przeszłości.
He was always boasting about his successes.
She was always coming late to work.
He was constantly complaining about weather.
Uwaga: Należy pamiętać, że w czasie Present Continuous nie można stosować tzw. Non-Continuous Verbs.
Strona czynna i strona bierna:
I was watering the garden when it started raining.
The garden was being watered when it started raining. .
Present Perfect
Forma
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + czasownik w Past Participle
I have run. He has run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + not + czasownik w Past Participle
I haven't run. He hasn't run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + podmiot + czasownik w Past Participle
Have I run? Has he run?
Należy zauważyć, że przysłówki zazwyczaj zajmują miejsce między czasownikiem posiłkowym a czasownikiem głównym.
I have never been there.
Zastosowanie
- czynność, która wydarzyła się w nieokreślonym czasie w przeszłości. Nie można więc użyć Present Perfect z dokładnymi określeniami czasu, np. "last week", "one day", "yesterday", "when I was a little boy", "two years ago", "at that moment", "last night" itp. Można go natomiast użyć z określeniami: "ever", "never", "before", "several times", "many times", "once", "already", "yet" i "so far".
So far nothing has changed.
He has not finished eating yet.
We have talked about it many times.
Have you ever been to London?
I have already written all the exercises.
Czasu Present Perfect używamy wówczas, kiedy ważny jest nie moment wykonania danej czynności, ale jej skutek.
- opisywanie doświadczeń (lub ich braku)
I have already heard this song. (Słyszałem tę piosenkę - nie ma znaczenia, kiedy, ani czy spotkałem ją raz, czy może kilka razy; ważny jest sam fakt)
I have heard this song twice. (Na końcu zdania można dodać określenie, precyzujące, ile razy coś się zdarzyło.)
I have never heard this song before. (Nigdy mi się to nie zdarzyło.)
I have never travelled by sea.
John has studied philosophy.
I think we have met before.
Have you ever been to Paris?
No, I've never been to Paris.
- zmiana, która zaszła w ciągu jakiegoś okresu
Since I last saw him he has grown a beard and he has lost at least 10 kilos.
Your Spanish has improved a lot since you started taking private lessons.
- osiągnięcia ludzkości lub pojedynczego człowieka:
Man has found a cure for many deadly illnesses.
- czynność, która jeszcze się nie wydarzyła (i cały czas czekamy, aż się wydarzy).
John has not come home yet.
She has still not finished getting dressed.
It hasn't stopped raining.
- czynności, które wydarzyły się kilkakrotnie w przeszłości i mogą jeszcze się wydarzyć
We have written four maths test this month.
I've experienced a few serious breakdowns.
I have tried several times to talk to him.
John has been abroad three times this year.
Czasami stosujemy określenia ograniczające odcinek czasu, w którym coś się zdarzyło, np. "this month", "this week", "up to now", "so far" itp.
He has written ten books so far.
This week I have met him three times.
In the last month I have been to four weddings.
Uwaga: "last year" oznacza "w zeszłym roku", "in the last year" - w jakimkolwiek punkcie w czasie w ciągu minionych 365 dni.
- czynność, która zaczęła się w przeszłości i trwa aż do tej chwili. Określenia czasu, których można tu używać, to np. "since Monday", "for three days", "for ten minutes" itp.
I have had a headache for two days.
He has loved playing football since he was a boy.
John has been here for a month.
Strona czynna i strona bierna:
Many people have told me about it.
I have been told about it by many people.
Present Perfect Continuous
Forma
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + been + czasownik z końcówką -ing
I have been running. He has been running.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + not been + czasownik z końcówką -ing
I haven't been running. He hasn't been running.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy have w odpowiedniej osobie (have, has) + podmiot + been + czasownik z końcówką -ing
Have I been running? Has he been running?
Zastosowanie
- czynność, która zaczęła się w przeszłości i trwa aż do tej chwili. Określenia czasu, których można tu używać, to np. "since Monday", "for three days", "for ten minutes" itp.
We have been watching this film for thirty minutes.
I have been working as a teacher for fifteen years.
He has been writing a book since November.
- bez określenia czasu w rodzaju "since Monday", "for three days", "for ten minutes" czas Present Perfect Continuous sugeruje, że coś wydarzyło się ostatnio. Aby podkreślić to znaczenie, można użyć słów "lately" lub "recently".
I have been working a lot recently.
He has been feeling tired lately.
- użycie tego czasu w pytaniu sugeruje, że widoczne są rezultaty ostatnio wykonanej czynności.
Has he been drinking?
Należy pamiętać, że w tym czasie nie można stosować tzw. Non-Continuous Verbs.
Strona czynna i strona bierna:
Recently Jane has been preparing all the meals.
Recently all the meals were being prepared by Jane.
Present Perfect Continuous rzadko jest stosowany w stronie biernej.
Past Perfect
Forma
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy had + czasownik w Past Participle
I had run. He had run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy had + not + czasownik w Past Participle
I hadn't run. He hadn't run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy had + podmiot + czasownik w Past Participle
Had I run? Had he run?
Zastosowanie:
- czynność, która zakończyła się przed inną czynnością w przeszłości lub przed określonym momencie w czasie
John had never met such an intelligent girl before he got to know Jane.
Before my trip to Italy in 2000 I had been there in 1996.
I've had had those shoes for five years before they wore out.
By the time I was promoted, I had been in this company for two years.
Jeśli czynność wcześniejsza wydarzyła się w określonym czasie, zamiast Past Perfect można użyć Simple Past. Obydwa poniższe zdania są prawidłowe.
He had started corresponding with Jane in April before he met her in November.
He started corresponding with Jane in April before he met her in November.
Jeśli jednak nie podajemy określonego czasu, w którym wydarzyła się wcześniejsza czynność, konieczne jest zastosowanie Past Perfect.
Strona czynna i strona bierna:
John had written many short stories before his first book appeared in print.
Many short stories were written by John before his first book appeared in print.
Past Perfect Continuous
Forma
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy had + been + czasownik z końcówką -ing
I had been running. He had been running.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy had + not been + czasownik z końcówką -ing
I hadn't been running. He hadn't been running.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy had + podmiot + been + czasownik z końcówką -ing
Had I been running? Had he been running?
Zastosowanie
- czynność, która zaczęła się w przeszłości i trwała do określonego momentu w przeszłości. Można tu użyć takich określeń czasu, jak np. "for two days", "for ten minutes" itp.
We have been watching the film for thirty minutes before you came.
I had been playing football for three years before my younger brother got interested in it.
Jeśli nie podaje się określenia czasu, często stosowany jest czas Past Continuous.
- podkreśla przyczynę i skutek
He was feeling bad because he had been drinking.
I was very tired because I had been working too much.
Using the Past Perfect Continuous before another action in the past is a good way to show cause and effect.
Strona czynna i strona bierna:
I had been preparing dinner for an hour before you came.
Dinner had been being prepared for an hour before you came.
Past Perfect Continuous rzadko stosowany jest w stronie biernej.
Future Simple
Istnieją dwie formy, "will" i "be going to." Chociaż czasami można je stosować wymiennie, zazwyczaj jednak ich znaczenie jest różne.
Forma
will
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy will + bezokolicznik
I will run. He will run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy will + not + bezokolicznik
I won't run. He won't run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy will + podmiot + bezokolicznik
Will I run? Will he run?
be going to
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + going to + bezokolicznik
I'm going to run. He's going to run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + not + going to + bezokolicznik I'm not going to run. He isn't going to run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + podmiot + going to + bezokolicznik
Am I going to run? Is he going to run?
Przysłówek zazwyczaj stoi między czasownikiem posiłkowym a głównym.
I will never tell him about it.
I certainly am going to be present there.
Czas Future Simple nie może wystąpić po zwrotach "when", "if", "while", "before", "after", "as soon as", "by the time" i "unless".
I'll call you as soon as I get home.
Zastosowanie
will
- czynność, którą mówiący chce wykonać z własnej woli, dla kogoś innego, często w odpowiedzi na skargę albo prośbę o pomoc.
- It's so cold in here. - I'll close the window.
- Somebody is knocking at the door. - I'll open it!
- I'm so hungry. - Wait a minute, I'll get you something to eat.
- wyraża obietnicę
I will tell you about it later.
If you agree to marry me, I will make your life perfectly happy.
I won't do it again, I promise.
be going to
- zaplanowana czynność
Are you going to visit Barcelona when you're in Spain?
We are going to get married next year.
I'm going to play football with my friends tomorrow afternoon.
will / be going to
- przewidywanie; osoba mówiąca nie ma wpływu na to, co się zdarzy w przyszłości:
You're going to have troubles if you continue to behave like this. / You will have troubles if you continue to behave like this.
He's going to be a brilliant student. / He will be a brilliant student.
She's going to be awarded the main prize in the competition. / She will be awarded the main prize in the competition.
Strona czynna i strona bierna
John will water his garden in the evening.
The garden will be watered in the evening.
John is going to water his garden in the evening.
The garden is going to be watered in the evening.
Future Continuous
Czas Future Continuous nie może wystąpić po zwrotach "when", "if", "while", "before", "after", "as soon as", "by the time" i "unless".
I'll call you as soon as I get home.
Stosuje się zarówno formy "will", jak i "be going to", ale nie wpływają one na zmianę znaczenia:
will
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy will + be + czasownik zakończony na -ing
I will be running. He will be running.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy will + not + be + czasownik zakończony na -ing
I won't be running. He won't be running.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy will + podmiot + be + czasownik zakończony na -ing
Will I be running? Will he be running?
be going to
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + going to + be + czasownik zakończony na -ing
I'm going to be running. He's going to be running.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + not + going to + be + czasownik zakończony na -ing
I'm not going to be running. He isn't going to be running.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + podmiot + going to + be + czasownik zakończony na -ing
Am I going to be running? Is he going to be running?
Zastosowanie
- czynność w przyszłości, która będzie się działa, kiedy nastąpi inna czynność (wyrażona zazwyczaj w Future Simple)
When you get home, I will be working on my new book.
I will be waiting at the station when you arrive in Kraków.
- czynność, która będzie się działa w określonym momencie w przyszłości:
Tonight at 7 PM I will be watching a football match on TV.
This time next week I will be swimming in the Mediterranean.
At midnight I will still be learning for the exams.
- czynności odbywające się w przyszłości w tym samym czasie
While I am watering the garden, my husband will be cooking dinner. (Pamiętajmy, że po "while" nie może wystąpić czasownik w czasie przyszłym.)
John will be playing cards while Jane is watching TV.
On holidays we will be swimming in the Mediterranean, eating delicious Italian food and having a wonderful time together.
Uwaga: Należy pamiętać, że w czasie Future Continuous nie można stosować tzw. Non-Continuous Verbs.
Strona czynna i strona bierna:
At this time tomorrow I will be watering my garden.
At this time tomorrow my garden will be watered.
Strona bierna rzadko występuje w czasie Future Continuous.
Future Perfect
Czas Future Perfect nie może wystąpić po zwrotach "when", "if", "while", "before", "after", "as soon as", "by the time" i "unless".
Stosuje się zarówno formy "will", jak i "be going to", ale nie wpływają one na zmianę znaczenia:
will
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy will + have + Present Participle
I will have run. He will have run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy will + not + have + Present Participle
I won't have run. He won't have run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy will + podmiot + have + Present Participle
Will I have run? Will he have run?
be going to
zdanie twierdzące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + going to + have + Present Participle
I'm going to have run. He's going to have run.
zdanie przeczące: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + not + going to + have + Present Participle
I'm not going to have run. He isn't going to have run.
zdanie pytające: czasownik posiłkowy be w odpowiedniej osobie (am, is, are) + podmiot + going to + have + Present Participle
Am I going to have run? Is he going to have run?
Zastosowanie
- czynność, która wydarzy się przed inną czynnością w przyszłości lub przed określonym momentem w przyszłości:
By next June, I will have passed all the exams.
By the time you come back I am going to have prepared the dinner.
By the time you read this letter, I will have left.
- czynność, która w określonym momencie w przyszłości będzie trwała od jakiegoś określonego czasu:
By Monday I will have been here for a month.
Strona czynna i strona bierna:
They will have prepared the dinner by the time I come back.
The dinner will have been prepared by the time I come back.
Future Perfect Continuous
Forma
zdanie twierdzące: will have been + czasownik z zakończeniem -ing
I will have been running. He will have been running.
zdanie przeczące: will not have been + czasownik z zakończeniem -ing
I will not have been running. He will not have been running.
zdanie pytające: will + podmiot + have been + czasownik z zakończeniem -ing
Will I have been running? Will he have been running?
Zastosowanie
- czynność, która będzie trwać do pewnego określonego momentu w przyszłości. Określenia, jakich można użyć, to np. "for fifteen years", "for ten minutes"
We will have been been watching the film for thirty minutes by the time you come.
I will have been working for this company for two years by the time I got a rise.
- przyczyna i skutek:
I will be tired when the holiday begins because I will have been working hard for ten months.
Strona czynna i strona bierna:
John will have been writing his book for more than a year by the time it is finished.
John's book will have been written for more than a year by the time it is finished.
Strona bierna rzadko występuje w czasie Future Perfect Continuous.
