Kakaowiec jest to niewielkie wiecznie zielone drzewo z rodziny zatwarowatych, pochodzące z tropikalnych lasów Ameryki Południowej i Środkowej. Współcześnie jego uprawy znajdują się także na okołorównikowych obszarach Afryki i Azji. Sięga około 10 m wysokości, a jego kwiaty i owoce wyrastają bezpośrednio z pnia. Owoce mają formę owalnych jagód o grubej łupinie, w której znajdują się otoczone miąższem nasiona - "ziarna kakaowe".
Z nasion kakaowca produkuje się kakao, czekoladę, masło kakaowe i tłuszcz kakaowy. Są one także stosowane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
Napój kakaowy używany był przez Indian na długo zanim przybył Krzysztof Kolumb. Nazywali go "xocoatl", od czego pochodzi nazwa "czekolada". Następnie zwyczaj ten przeniesiono do Europy, a stamtąd na inne kontynenty. Zawiera on, poza białkiem, węglowodanami i tłuszczem alkaloidowym także składniki o działaniu pobudzającym - kofeinę i teobrominę. Stąd był bardzo ceniony przez rdzenną ludność Ameryki Południowej i Środkowej i szybko zyskał uznanie na innych obszarach świata.
Współcześnie największą produkcją ziarna kakaowego mogą poszczycić się kraje afrykańskie położone nad Zatoką Gwinejską, jak Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana oraz Brazylia, Indonezja i Malezja.