Aby człowiek mógł żyć, niezbędne jest mu pożywienie. Początkowo głównym sposobem pozyskiwania żywności było łowiectwo i zbieractwo. Uprawa roli i hodowla prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiły się w Egipcie i Syrii przed ponad 12 tys. lat, a wiązało się to z początkami stałego osadnictwa. Najpierw udomowiono zwierzęta: bydło, świnie, kozy i owce, a następnie zaczęto uprawiać: pszenicę, jęczmień, ryż, soję, proso, bób, groch, soczewicę i len. Po pewnym czasie do uprawianych przez człowieka roślin dołączyły: warzywa, owoce i używki.

Dzienne zapotrzebowanie pokarmowe człowieka powinno zawierać:

  • odpowiednią wartość energetyczną (kaloryczność) - wynosi ona 2500 - 3000 kcal,
  • odpowiednią ilość białka (30 - 85 g, głównie zwierzęcego, w Polsce Instytut Żywności i Żywienia zaleca 85 g białka dla mężczyzny i 80 g dla kobiety), tłuszczów, węglowodanów (cukrów), wody, soli mineralnych i witamin

Owe wartości są jednak różne, a do warunków wpływających na zróżnicowanie zapotrzebowania energetycznego człowieka należą:

  • klimat - większe zapotrzebowanie energetyczne występuje u ludzi żyjących w klimatach chłodnych.
  • płeć - dzienne zapotrzebowanie energetyczne kobiet jest mniejsze niż mężczyzn.
  • rodzaj wykonywanej pracy.

Stan wyżywienia ludności świata:

  • średnie dzienne spożycie mieszkańca Ziemi wynosi: 2700 kcal i 67 g białka.
  • spożycie pokarmów na świecie:
    • około 1/3 ludności świata spożywa mniej niż powinna,
    • około 1/10 ludności świata głoduje,
    • około 30 mln ludzi rocznie umiera z głodu,
    • około 1/4 ludności świata spożywa znacznie więcej niż wynosi jej zapotrzebowanie.

Według poziomu wyżywienia świat dzieli się na społeczeństwa:

  • syte,
  • niedożywione,
  • głodujące.

Spożycie powyżej normy charakteryzuje obszary wysoko rozwinięte gospodarczo (Europa, Ameryka Północna, Australia). Spożycie poniżej normy występuje na obszarach słabo rozwiniętych gospodarczo, posiadających wysoki wskaźnik przyrostu naturalnego (Afryka i południowa Azja). W krajach ubogich żywność cechuje ponadto nadmierna jednorodność, co powoduje braki ważnych składników pokarmowych. Dysproporcje w spożyciu żywności przyjmują najbardziej jaskrawe formy zwłaszcza w spożyciu produktów pochodzenia zwierzęcego, tzn. mięsa, mleka i jaj, które są głównymi źródłami białka dla organizmu.

Najgorsza sytuacja pod względem głodującej liczby ludności panuje w Afryce subsaharyjskiej. Tutaj około 40% głodującej ludności stanowią dzieci poniżej 5 roku życia. Około 2/3 ogółu ludności tego regionu nie ma dostępu do wody pitnej.

Kraje rozwinięte gospodarczo utrzymują wysoki poziom wyżywienia dzięki dużej wydajności własnego rolnictwa, rozwiniętemu przemysłowi spożywczemu, rozwiniętej infrastrukturze technicznej w strefie gospodarki żywnościowej oraz dzięki dużym zasobom finansowym, pozwalającym na import produktów żywnościowych z zagranicy.

Przyczyny głodu:

  • niska produkcja rolna w krajach rozwijających się,
  • wysoki wskaźnik przyrostu naturalnego, wyższy niż wzrost produkcji rolnej,
  • brak funduszy na zakup wyżywienia.

Rodzaje głodu:

  • głód jawny - człowiek odczuwa ból wywołany brakiem pożywienia,
  • głód utajony - wywołany brakiem białka, witamin i mikroelementów w pożywieniu, jest przyczyną wielu chorób. Zmniejsza on, zazwyczaj nieodwracalnie, możliwości fizyczne i umysłowe ludzi, a dotyka najsilniej grupy szczególnie wrażliwe, tzn. dzieci. Ten rodzaj braków w pożywieniu, w przeciwieństwie do głodu jawnego, nie jest odczuwalny jako uczucie głodu. Częściej dotyka on mieszkańców miast niż wsi.

Skutki głodu:

  • upośledzenie fizyczne i psychiczne,
  • choroby wywołane brakiem niektórych składników w pożywieniu:
    • niedobór białka - powoduje kwashiorkor, występuje u dzieci po przejściu z odżywiania mlekiem matki na pożywienie węglowodanowe (maniok, banany), powoduje wychudzenie, obrzęki, zmiany w wątrobie, a nawet zgon. Dotyczy głównie Afryki, południowej Azji i Ameryki Łacińskiej.
    • niedobór witaminy A - powoduje ślepotę. Dotyczy głównie Indii.
    • niedobór witaminy D - prowadzi do rachityzmu i krzywicy.
    • niedobór witaminy B - prowadzi do zaniku mięśni, paraliżu.
    • niedobór witaminy C - może powodować szkorbut.
    • niedobór żelaza - wywołuje anemię.
    • niedobór jodu - powoduje zakłócenia w funkcjonowaniu tarczycy.

Sposoby zapobiegania zjawisku głodu:

  • ograniczenie przyrostu naturalnego,
  • powiększenie obszarów gruntów ornych przez:
    • uprawę nieużytków,
    • nawadnianie pustyń,
    • osuszanie bagien,
  • zwiększenie plonów przez:
    • wzrost nawożenia nawozami sztucznymi,
    • stosowanie środków ochrony roślin,
    • stosowanie odmian wysokoplennych,
  • zwiększenie ilości produkowanego pożywienia poprzez mechanizację rolnictwa,
  • zmniejszenie strat produkcyjnych (szacuje się, że obecnie sięgają one nawet 20% zbiorów),
  • wzrost nakładów na badania naukowe i kształcenie rolników,
  • racjonalne wykorzystanie zasobów morza.

Organizacją podejmującą działania mające na celu ograniczenie głodu na Ziemi jest ONZ. Próbuje on doprowadzić do rozwoju i wzrostu jakości rolnictwa w krajach słabo rozwiniętych i ograniczyć przyrost liczby ludności (edukacja seksualna). Według prognoz w 2025 r. liczba ludności świata zbliży się do 10 mld. Wyprodukowanie żywności dla takiej ilości osób nie będzie łatwym zadaniem, skoro obecnie 20% ludności świata spożywa znacznie mniej niż powinna.