Proces glebotwórczy polega na tworzeniu się gleby. Zależy on od kilku czynników - rodzaju skały macierzystej (podłoża), warunków klimatycznych, wodnych oraz od organizmów żywych danego obszaru. W wyniku działania tych czynników dochodzi do powstania różnych typów gleb, które warunkują istnienie świata roślinnego.
Wyróżnia się typy gleb strefowych, czyli charakterystycznych dla danej strefy klimatyczno-roślinnej oraz gleb astrefowych, niezależnych od strefy występowania.
Do gleb strefowych należą: gleby tundrowe, brunatne, bielicowe, czarnoziemy, żółtoziemy, czerwonoziemy i in. Do gleb astrefowych zalicza się natomiast: mady, gleby górskie i bagienne.
W Polsce żyzność gleb wyznacza się na podstawie sześciostopniowej skali przydatności rolniczej gleb. Gleby najżyźniejsze mają klasę I, natomiast gleby najgorsze - VI. Aż 50% obszaru Polski stanowią gleby średnie i słabe, a jedynie 15% gleby dobre i bardzo dobre.
