Glebą określa się najbardziej zewnętrzną część skorupy ziemskiej na którą składają się:
- Frakcji mineralnej w postaci okruchów skał
- Szczątków organizmów żywych
- Powietrza glebowego
- Wilgoci glebowej
Aby wytworzyła się gleba musi nastąpić proces wietrzenia skały macierzystej aby na jej okruchach pojawiła się roślinność. To ona dodatkowo przyśpiesza proces wietrzenia w wyniku którego frakcja mineralna otrzymuje właściwą porowatość, stosunki wodne i aeracyjne w glebie. Zamiana skały w glebę przy obecności roślinności nazywa się procesem glebotwórczym. Jego etapy to:
1. proces mineralizacji - czyli rozkład przy użyciu mikroorganizmów substancji organicznej opadłej na powierzchnię gruntu na związki nieorganiczne i mineralne
2. proces humifikacji - czyli odkładanie się na powierzchni poziomu próchnicznego
3. proces przemieszczania - polega na przemieszczaniu się związków organicznych i nieorganicznych w głąb gleby dzięki jej przemywaniu przez wodę, która oprócz funkcji transportowej również rozpuszcza składniki gleby
o tym czy w danym miejscu proces glebowy zachodzi informują nas poziomy glebowe w postaci pasów różnej barwy zaznaczające się w odkrywce. Kolejne poziomy oznacza się następująco:
- A0 - to poziom ściółki, często oznaczany też symbolem O
- A1 - to poziom próchniczny, ma ciemną barwę
- E - poziom wymywania, odznacza się jasnoszarą barwą
- B - poziom wmywania gdzie kumulowane są związki z wyższych poziomów
- C - to poziom skały często pokruszony ale nie zmieniony procesami glebotwórczymi
- R - poziom skalny skały macierzystej
Procesy glebotwórcze charakteryzują się zróżnicowaniem ze względu na:
- Strefę klimatyczną
- Bogactwo organizmów żywych na obszarze tworzenia się gleby
- Rodzaj skały w podłożu
- Ukształtowanie powierzchni terenu
- Wilgotność i stosunki wodne
- Człowiek
- Czas jaki działają procesy glebotwórcze
Te czynniki sprawiają, że niektóre gleby mają charakter strefowy lub piętrowy.
