Niels Bohr był wybitnym duńskim fizykiem, którego odkrycia w zdecydowany sposób wpłynęły na rozwój dwudziestowiecznej nauki.
Niels Bohr przyszedł na świat w 1885 roku. Miejsce jego urodzenia stanowiła Kopenhaga. Od małego był przesiąknięty naukowa atmosferą. Ojciec jego bowiem był profesorem fizjologii na uniwersytecie w Kopenhadze. Niels Bohr zdecydował się na podjęcie studiów na tej samej uczelni. Bez problemów zakończył studia i otrzymał dyplom. Postanowił kontynuować swoją edukację i po kilku latach został doktorem.
Po tym wydarzeniu dostał propozycję pracy w Cambridge pod Thomsona. Jednak obu naukowcom nie udało się dojść do porozumienia i Bohr zrezygnował ze współpracy.
Było to przyczyną jego przeprowadzki do Manchesteru w 1912 roku. Doszło tam do spotkania Bohra i Rutheforda, który jest odkrywcą jądra atomowego. Dokonał tego na podstawie eksperymentów z rozpraszaniem. Od tego momentu Niels Bohr skoncentrował się na badaniach nad atomami. Rezultatem tego był pierwszy teoretyczny model atomu. Został nazwany "modelem atomu Bohra". Opierał się on na założeniu istnienia kwantów energii. Wg Bohra elektrony poruszają się wokół centralnie zlokalizowanego jądra po orbitach. Model ten przypominał ruch planet wokół Słońca. Niels Bohr założył, że orbitalny moment pędu elektronów jest wielkością kwantowaną, a elektrony mogą zajmować tylko niektóre orbitale. Każdy z tych orbitali ma ściśle określoną energię, która musi być całkowitą wielokrotnością kwantu podstawowego . Nie występują natomiast orbitale o energiach ułamkowych.
Dzięki temu elektron może pod wpływem absorpcji kwantu promieniowania elektromagnetycznego przeskoczyć na orbital o wyższej energii, a przechodząc na orbital zlokalizowany bliżej jądra będzie emitował promieniowanie o energii równej różnicy między dwoma poziomami. Energia zaabsorbowana jest potrzebna do pokonania siły przyciągania jądrowego działającej na elektron. Elektron natomiast nie może poruszać się w kierunku jądra poruszając się po torze spiralnym. Dochodziłoby wtedy do emisji energii w postaci widma ciągłego.
Dzięki modelowi atomu Bohra można wyjaśnić, dlaczego światło emitowane przez różne pierwiastki ma różną barwę. Jest to właśnie związane z odległością pomiędzy danymi orbitalami. Jak już wcześniej zostało wspomniane energia wyemitowanego kwantu ściśle zależy od różnicy energetycznej między orbitalem z którego elektron przeskakuje i orbitalem , na którym się znalazł. Te różnice są różne dla różnych pierwiastków. A ponieważ wiadomo, że długość fali a więc i barwa promieniowania świetlnego zależą od energii. Stąd biorą się różne barwy. I tak np. światło emitowane przez neon jest czerwone, a pary sodu świecą na żółto. Czyli stworzyło to możliwość wyjaśnienia składu widm : emisyjnego i absorpcyjnego atomów poszczególnych pierwiastków.
Opis Bohra był jednak czysto teoretyczny. Równania opisujące zależności między liniami emisyjnymi widma wodoru sformułował dopiero Balmer. Przewidział on również istnienie piątej linii w zakresie widzialnym. Od nazwiska tego uczonego pięć linii widmowych nosi nazwę serii Balmera. Przewidywał również istnienie linii widmowych poza zakresem widzialnym. I rzeczywiście okazało się, ze miał rację. Zostały one później odkryte i od nazwisk odkrywców noszą nazwy serii: Lymana, Paschena, Bracketta i Funda.
Gdy rzecz dotyczy atomu wodoru analiza widma jest stosunkowo prosta i można rozróżnić poszczególne serie. Natomiast w widmach atomów innych pierwiastków dochodzi do nakładania się na siebie poszczególnych linii i analiza jest mocno utrudniona
Kolejnym założeniem modelu atomu Bohra było to, że na danym orbitalu może znaleźć się maksymalnie tylko ściśle określona liczba elektronów.
Jeszcze w roku 1912 Niels Bohr powrócił do Kopenhagi. Otrzymał tam stanowisko wykładowcy na uniwersytecie. Natomiast dwa lata później na kolejne dwa lata przeniósł się z powrotem do Manchesteru.
W 1916 roku już na stałe osiadł w Kopenhadze. W roku 1918 został dyrektorem tamtejszego instytutu fizyki teoretycznej.
W tym czasie Niels Bohr zainteresował się fizyką jądrową, w szczególności reakcjami rozszczepienia. Podczas drugiej wojny światowej, w roku 1943 uczestniczył wraz ze swoim synem w projekcie Manhattan, którego celem było stworzenie bomby jądrowej.
Uczony szybko zdał sobie jednak sprawę jak wielkie zagrożenie niesie ze sobą energia atomowa i stał się gorącym zwolennikiem jej pokojowego wykorzystania. Był nawet organizatorem konferencji "Atom dla Pokoju" w Genewie.
Niels Bohr przyczynił się również do budowy ośrodka pod nazwą CERN czyli europejskiego centrum badań cząstek elementarnych w Szwajcarii oraz ośrodka badawczego Nordita. Gdy w Danii doszło do utworzenia komisji energii atomowej Niels Bohr stanął na jej czele. Zmarł w roku 1962, w Kopenhadze.
Należy jeszcze uzupełnić, że w latach dwudziestych Bohr brał udział w pracach nad opracowaniem nowego modelu, opartego już w pełni na zasadach mechaniki kwantowej. Jest to tzw. interpretacja kopenhaska.
Pewne jej założenia zostały zakwestionowane dopiero wątpliwość latach 80 - tych ubiegłego wieku.
Odkrycia Nielsa Bohra zapoczątkowały rozwój mechaniki kwantowej. Dzięki niej możliwa była analiza zjawisk zachodzących w mikroświecie. Do człowieka nie związanego z nauką bardziej przemówi argument, że przyczyniła się ona do rozwoju wielu technik. Efektem tego jest np. tranzystor czy mikroprocesor.
Zrozumienie istoty wielu zjawisk biologicznych i budowy wiązań chemicznych stworzyło możliwość do manipulacji wieloma procesami. Założenia mechaniki kwantowej odgrywają również dużą role w kosmologii.