Zanieczyszczenie powietrza jest to stan wynikający z wprowadzenia do powietrza lub nagromadzeniu substancji lub energii w ilościach albo składzie, ujemnie wpływający na drowie człowieka, środowisko naturalne spowodowany przez źródła naturalne (np. erupcja wulkanów) lub antropogeniczne (wynik działalności człowieka). Stanowią go gazy, ciecze i ciała stałe obecne w powietrzu przekraczające przeciętną ilość.

Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera. Składa się głównie z: 

*azotu (ok. 78 %)

*tlen (ok. 21 %)

Pozostałość stanowią gazy takie jak: argon i dwutlenek węgla.

Do zanieczyszczeń powietrza należą:

1) gazy i pary, np. tlenki węgla, siarki i azotu, amoniak, fluor, węglowodory

2) pyły, np. popiół, sadza,

3) mikroorganizmy - wirusy, bakterie i grzyby, których ilość jest większa od składu naturalnej mikroflory powietrza;

Źródła zanieczyszczeń:

1. Wywołane przez człowieka (antropogeniczne)

- przemysł

- energetyka

- motoryzacja

2. Naturalne

- wybuchy wulkanów

- erozja skał

- pyły

- pożary lasów

Skutki

1. U ludzi

- schorzenia układu oddechowego

- zaburzenia reprodukcji

- alergie

2. W środowisku kulturowym człowieka

- korozje metali

- korozje materiałów budowlanych

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH

Dwutlenek siarki (SO2) jest bezbarwnym, silnie toksycznym gazem o duszącym zapachu. Wolno rozprzestrzenia się w atmosferze ze względu na duży ciężar. Powstaje m. in. w wyniku spalania zanieczyszczonych siarką paliw (np. węgla, ropy naftowej), w elektrociepłowniach. Największy udział w emisji SO2 ma przemysł paliwowy.

Związki azotu. Niektóre ze związków azotów tworzą się w efekcie wybuchów wulkanów. W niewielkich ilościach nie są substancjami toksycznymi, jednak ich większa ilość powoduje, że stają się one niebezpieczne. W szczególności groźne są bezbarwny i bezwonny tlenek azotu oraz brunatny o duszącej woni dwutlenek azotu.

Tlenek węglapowstaje w wyniku niezupełnego spalania węgla lub jego związków.

Głównym źródłem tego gazu są: 

- spaliny z silników, w szczególności benzynowych

- elektrownie cieplne;

Tlenek węgla jest bardzo toksyczny, łatwo rozprzestrzenia się w powietrzu. Jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ jest to gaz bez smaku, zapachu, barwy, a więc człowiek nie dostrzeże go własnymi oczami.

Dwutlenek węglapowstaje podczas procesów spalania paliw a także w procesie oddychania. Dwutlenek węgla w atmosferze nie stanowi zbytniego niebezpieczeństwa. Jest on podstawowym źródłem węgla pobieranego przez rośliny z powietrza w czasie fotosyntezy.

Wyróżniamy są trzy główne skutki zanieczyszczeń powietrza:

Kwaśny deszcz

"Kwaśne deszcze" to opady atmosferyczne, które zawierają kwas siarkowy, który powstaje w atmosferze zanieczyszczonej tlenkami siarki ze spalania węgla skażonego siarką. Przyczyniają się do zwiększenia śmiertelności niemowląt i osłabienia płuc, powoduje zakwaszenie zbiorników wodnych, niszczenie flory i fauny, degradacje gleby. Ich zapobieganiu pomaga budowanie instalacji wyłapujących tlenki siarki i azotu ze spalin.

SKUTKI DZIAŁANIA KWAŚNYCH DESZCZY:

* Kwaśna gleba

* Kwaśne wody powierzchniowe

* niszczenie budowli i konstrukcji zrobionych z metalu

Smog

Zanieczyszczone powietrze zawierające duże stężenia pyłów i toksycznych gazów(tlenki siarki i azot, pył węglowy, duża wilgotność powietrza, silne nasłonecznienie i bezwietrzna pogoda - tak może się utworzyć smog, inaczej zwany mgłą przemysłową), których źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł.

Dziura ozonowa

Występuje w warstwie ozonowej w atmosferze. Jej przyczyną są prawdopodobnie przedostające się do atmosfery związki chloru.

Czynnikami powodującymi taki stan są: 

- spalanie węgla

- dynamicznie rozwijający się transport samochodowy (pojazdy i drogi)

PŁYW ZANIECZYSZCZEŃ NA RÓŻNE ASPEKTY

Powietrze jest bardzo ważne dla wszystkich istot żywych.

Na co dzień nie zastanawiamy się nad jego składem, lecz potrafimy ocenić jego jakość w zależności od naszego nastroju. Odczuwamy wilgoć zawartą w powietrzu jego temperaturę czy duchotę związaną głównie z nadmiarem dwutlenku węgla i obniżoną zawartość tlenu. Często też wyczuwamy substancje o specyficznych właściwościach zawarte w powietrzu, które drażnią nasz zmysł węchu. Powietrze składa się tylko z trzech gazów - z azotu, tlenu i argonu. Gdy ich zwykłe zawartości są zakłócane mówimy wówczas o zanieczyszczeniu powietrza, czyli wprowadzeniu do atmosfery substancji w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, klimat, przyrodę.

Substancje zanieczyszczające powietrze mają różne stany skupienia - są to ciała stałe, ciecze lub gazy, które mogą przemieszczać się z powietrzem. Różne też są źródła zanieczyszczenia, które możemy podzielić na dwie grupy - naturalne i sztuczne.

Głównym zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest dwutlenek siarki (SO2), który znajduje się w powietrzu w wyniku spalania różnego rodzaju paliw zawierających siarkę.

Zanieczyszczenie powietrza negatywnie oddziałuje na środowisko naturalne, a w szczególności na lasy. Obserwuje się zahamowanie rośnięcia drzew, wymieranie najwrażliwszych na zanieczyszczenia gatunków, zaburzenia procesu fotosyntezy.

Przyczyniają się do powstawania schorzeń układu oddechowego, a także alergii. W środowisku zanieczyszczenia powietrza powodują korozję metali i materiałów budowlanych. Obliczono, że człowiek wydycha dziennie ok. 16 kg powietrza, czyli kilkakrotnie więcej niż wypija w tym czasie wody i je. Z tego powodu aktywne chemiczne zanieczyszczenia , nawet w niewielkich stężeniach, mogą wywołać komplikacje a nawet choroby w organizmie człowieka. W czasie procesu oddychania wiele zanieczyszczeń jest wchłanianych przez płuca bezpośrednio do krwi. Zanieczyszczenia powietrza mogą dotrzeć wszędzie, jednak największe ich stężenie znajduje się w rejonach przemysłowych. Obserwuje się też ich wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt.

Dobrym wskaźnikiem stanu czystości powietrza są porosty, które odznaczają się bardzo wysoką wrażliwością na zanieczyszczenie, zwłaszcza dwutlenkiem siarki.

CO ZROBIĆ, BY OCZYŚCIĆ POWIETRZE?

By oczyścić naszą atmosferę należy zrobić:

*zmiany technologiczne

*montować urządzenia oczyszczające dla źródeł emisji

*ustalić kryteria oceny zanieczyszczeń powietrza