Tlenki - są to związki tlenu z innymi pierwiastkami. Wyróżnia się tlenki metali i tlenki niemetali. Tlenki można również podzielić w zależności od ich właściwości. Wyróżnia się następujące rodzaje tlenków:

  1. Tlenki zasadowe -reagują z kwasami, a nie reagują z zasadami, zwykle są to tlenki metali (np. CaO, MgO)
  2. Tlenki kwasowe -reagują z zasadami, a nie reagują z kwasami, zwykle są to tlenki niemetali (np. CO2, SO2)
  3. Tlenki obojętne - nie reagują ani z kwasami, ani z zasadami (np. CO)
  4. Tlenki amfoteryczne - reagują zarówno z kwasami jak i zasadami (np. Al2O3)

Tlenki można otrzymać w następujących reakcjach:

  1. Bezpośrednia reakcja pierwiastka z tlenem - np. C + O2 ∙→ CO2
  2. Rozkład niektórych wodorotlenków - np. Cu(OH)2 → CuO + H2O
  3. Rozkład termiczny niektórych soli - np. CaCO3 → CaO + CO2

Kwasy - są to substancje składające się z jednego lub kilku atomów wodoru, oraz grupy atomów zwanych resztą kwasową. Wzór ogólny kwasów można zapisać następująco:

HnR

Kwasy można podzielić na kwasy tlenowe i beztlenowe.

Tlenowe powstają między innymi:

  • W reakcji tlenków niemetali z wodą - np. SO3 + H2O → H2SO4
  • W reakcji mocnego kwasu z solą słabszego kwasu (wówczas kwas mocniejszy wypiera słabszy z jego soli)
  • Kwasy trudne do rozpuszczenia można uzyskać poprzez wytrącenie ich z roztworów rozpuszczalnych soli przy pomocy kwasu mocniejszego.

Kwasy beztlenowe powstają przede wszystkim poprzez rozpuszczenie w wodzie gazowych wodorków (przede wszystkim z grupy fluorowców)

Przykłady kwasów tlenowych:

  • HNO2 - kwas azotowy (III)
  • HNO3 - kwas azotowy (V)
  • H2SO3 - kwas siarkowy (IV)
  • H2SO4 - kwas siarkowy (VI)
  • H3PO4 - kwas fosforowy (V)
  • HClO4 - kwas chlorowy (VII)
  • H2CO3 - kwas węglowy

Przykłady kwasów beztlenowych

  • HCl - kwas chlorowodorowy
  • HF - kwas fluowodorowy
  • HBr - kwas bromowodorowy
  • HL - kwas jodowodorowy
  • H2S - kwas siarkowodorowy

Wodorotlenki - są to związki chemiczne składające się z metalu i jednej lub kilku grup hydroksylowych (wodorotlenowych) -OH.

M(OH)n

Wodne roztwory wodorotlenków nazywane są zasadami.

Wodorotlenki można podzielić na:

  • Zasadowe - reagujące z kwasami z wytworzeniem soli, nie reagują z zasadami.
  • Amfoteryczne - reagujące z kwasami jak i z zasadami.

Przykłady wodorotlenków:

  • Wodorotlenek potasu - KOH
  • Wodorotlenek sodu - NaOH
  • Wodorotlenek wapnia - Ca(OH)2
  • Wodorotlenek glinu - Al(OH)3

Sole- są to związki chemiczne, zbudowane zwykle z metalu i reszty kwasowej

Wyróżnia się:

  • sole obojętne - które nie zawierają ani jonów wodorowych, ani wodorotlenkowych (np. chlorek sodu NaCl)
  • wodorosole (zwane również solami kwaśnymi) - zawierające jeden lub więcej atomów wodoru, pochodzące od kwasów zawierających więcej niż jeden atom wodoru w cząsteczce (np. wodorowęglan sodu NaHCO3
  • hydroksosole (zwane również solami zasadowymi) - są to pochodne zasad zawierających kilka grup wodorotlenowych. Sole te zawierają jedną lub więcej grup wodorotlenkowych.

Metody otrzymywania soli:

  • metal + kwas → sól + wodór
  • tlenek metalu + kwas → sól + woda
  • zasada + kwas → sól + woda
  • tlenek metalu + tlenek niemetalu → sól
  • wodorotlenek metalu + tlenek niemetalu → sól + woda
  • metal + niemetal → sól
  • kwas 1 + sól 1 → sól 2 + kwas 2
  • sól 1 + sól 2 → sól 3 + sól 4
  • metal 1 + sól 1 → metal 2 + sól 2