Do bloku d należą pierwiastki znajdujące się w grupach 3 - 12 układu okresowego. Ich elektrony walencyjne znajdują się na orbitalu s (2 e) ostatniej powłoki, w niektórych przypadkach na tym orbitalu jest 1 e lub nie ma go wcale, i na przedostatniej powłoce, czyli orbitalu d.
Pierwiastki d - elektronowe posiadają tendencję do oddawania elektronów i tym samym do tworzenia kationów. Taka cecha jest charakterystyczna dla metali.
Jako typowe metale mają metaliczny połysk, odznaczają się dobrym przewodnictwem cieplnym i elektrycznym, wykazują kowalność i ciągliwość, tworzą stopy.
Ich właściwości zmieniają się w okresie, ale Ne jest to tak zauważalne jak w przypadku grup:1, 2, 13, 14, 15, 16, 17. Aktywność tych metali maleje w grupie ze wzrostem liczby atomowej. Jednakże należy zaznaczyć, że od tych reguł mogą być wyjątki.
Pierwiastki grup: 3 - 12 posiadają zmienną wartościowość, a maksymalna zazwyczaj nie jest wyższa od sumy elektronów na orbitalu s i niesmarowanych d. Metale te posiadają w związkach wiązania atomowe bądź jonowe. W każdym z rodzaju wiązań przyjmują inną wartościowość: w związkach jonowych - I, II, III,
a w kowalencyjnych od IV do VIII. Wyższe wartościowości są charakterystyczne dla związków metali z wyższych grup. Pierwiastki d - elektronowe nie tworzą z wodorem i węglem związków trwałych.
Metale te posiadają barwne jony, a zmiana barwy jest związana ze zmiana stopnia utlenienia. To zjawisko wiąże się z niecałkowitym zapełnieniem podpowłoki d. Elektrony mogą przechodzić w obrębie tej samej podpowłoki d oczywiście po absorpcji energii - światła widzialnego. Wartość tej energii jest mała w porównaniu
z pierwiastkami bloku s czy p, które musza pochłonąć nadfiolet, a obserwuje się to jako brak zabarwienia (związek przezroczysty).
Pierwiastki bloku d charakteryzują się dużą gęstością zmieniającą się zarówno grupie jak i okresie (ze wzrostem Z rośnie ta własność). Ponadto posiadają one duże promieniowanie atomowe, duże objętości molowe oraz wysokie temperatury topnienia i wrzenia. Jedynie grupa 12, położona obok berylowców, ma cechy do nich zbliżone.
Pierwiastki bloku d maja bardzo duże znaczenie jako katalizatory w różnorodnych procesach przemysłowych (tworzywa sztuczne, farmaceutyka). Do tej grupy substancji (w postaci związków organicznych oraz nieorganicznych) należą:
- Nikiel,
- Mangan,
- Platyna,
- Żelazo,
- Ołów,
- Miedź,
- Wanad
