prawdopodobnie została przygotowana na kilka lat przed śmiercią księcia, a nawet zaprzysiężona na wiecu przez dostojników świeckich i duchownych oraz zatwierdzona przez papieża. Miała zapobiec rozdrobnieniu państwa. Ustanawiała ona jedną niepodzielną dzielnicę senioralną, która zawsze miała przypadać najstarszemu żyjącemu członkowi dynastii Piastów oraz cztery dzielnice dziedziczne, które mogły podlegać podziałom. Była to tzw. oprawa, która zapewniała dostatnie życie.
Według rozporządzenia Krzywoustego Śląsk i ziemię lubuską otrzymał najstarszy Władysław, Mazowsze i wschodnie Kujawy - Bolesław Kędzierzawy, zachodnią Wielkopolskę - Mieszko Stary, a ziemię sandomierską - Henryk.
Dzielnica senioralna obejmowała Małopolskę z Krakowem, ziemię sieradzką, wschodnią Wielkopolskę z Gnieznem, Pomorze Gdańskie i zwierzchność lenną nad Pomorzem Zachodnim. Wdowa po Krzywoustym - Salomea - otrzymała jako zabezpieczenie ziemię łęczycką (możliwe, że było to też zabezpieczenie dla mającego się urodzić potomka - późniejszego Kazimierza Sprawiedliwego).
Senior (prynceps) nie tylko dysponował dwiema dzielnicami, ale kierował polityką zagraniczną państwa, zawierał wszelkie traktaty, miał prawo inwestytury dostojników kościelnych, mianował kasztelanów w głównych grodach państwa (nawet w dzielnicach juniorów) i zwierzchność sądową nad braćmi (była to tzw. zasada senioratu).
Podział dzielnicowy wynikał z prawa monarchii patrymonialnej, która uznawała prawo każdego syna władcy do tronu. Krzywousty prawdopodobnie chciał też w ten sposób uchronić swoich synów przed ewentualnymi bratobójczymi walkami.
Ustawa sukcesyjna nie była zbyt długo przestrzegana. Już w 1146 r. został wypędzony z kraju pierwszy senior - Władysław Wygnaniec, a w 1180 r. na zjeździe w Łęczycy zasada senioratu została obalona.
Podział dzielnicowy Polski w 1138 r.
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
