Michał Anioł (1475-1564), właśc. Michelangelo Buonarroti

malarz, rzeźbiarz, architekt, poeta włoski, jeden z najwybitniejszych artystów epoki renesansu. Urodził się koło Arezzo; pochodził ze starego, choć podupadłego rodu szlacheckiego. W 1488 r. zaczął uczyć się malarstwa u Domenica Ghirlandaia, a rok później trafił do pracowni rzeźbiarskiej Bertolda di Giovanniego, związanego z Medyceuszami. Michał Anioł w latach 1490-92 przebywał na dworze Medyceusza Wawrzyńca Wspaniałego i zetknął się tam z wieloma sławnymi humanistami. Lata 1494-95 spędził w Bolonii, a resztę życia dzielił między Florencję i Rzym. Uważał się przede wszystkim za rzeźbiarza. Jego dzieła cechują się bardzo żywiołową kompozycją, napięciem, dynamizmem i monumentalnością. Są wyraźną zapowiedzią stylu barokowego. Jak nikt inny potrafił oddać uczucia i emocje rzeźbionych czy malowanych postaci (są one też świetnym studium ludzkiego ciała), może dlatego, że sam był człowiekiem bardzo wrażliwym i nieszczęśliwym w życiu. W 1491 r. we Florencji powstała jego pierwsza rzeźba: "Madonna przy schodach", w latach 1498-1500 słynna "Pietŕ" (w bazylice św. Piotra w Rzymie), rok później "Madonna z Dzieciątkiem", w latach 1501-04 wyrzeźbił we Florencji "Dawida". Zaprojektował też grobowiec dla papieża Juliusza II, na który wyrzeźbił słynnego "Mojżesza" (1513-16 r.) oraz "Rachel i Leę" (1542 r.). Dla florenckiego mauzoleum Medyceuszy w kościele San Lorenzo wyrzeźbił w latach 1520-35 alegoryczne postacie: "Noc", "Dzień", "Świt", "Zmierzch". W latach 1550-53 rzeźbił dla katedry florenckiej (m.in. "Pietę"). Spod jego pędzla wyszły takie arcydzieła malarstwa jak "Święta Rodzina" (ok. 1503 r.), w latach 1508-12 powstały freski na sklepieniu kaplicy Sykstyńskiej, a w latach 1536-41 "Sąd Ostateczny" na tamtejszej ścianie ołtarzowej. Ponadto w kaplicy Paolińskiej namalował "Nawrócenie św. Pawła" i "Ukrzyżowanie św. Piotra". Zaprojektował Nową Zakrystię w kościele San Lorenzo we Florencji, a w 1547 r. przejął kierownictwo nad budową bazyliki św. Piotra w Rzymie, dla której zaprojektował wspaniałą kopułę. U schyłku życia zaczął pisać poezję. W swoich Sonetach zawarł wielką rozterkę charakterystyczną dla ludzi renesansu: jak chęć poznania rozumem świata i rzeczywistość pogodzić z wiarą?