ideologia dominująca wśród XIX-wiecznej burżuazji, przeciwstawiająca się systemowi biurokratyczno-monarchicznemu epoki restauracji i legitymizmu (1815-1848). Pierwsze koncepcje liberalne przedstawili tacy myśliciele jak J. Locke (1632-1704), Ch. Montesquieu (1689-1755), czy A. Smith (1723-1790). Za najwybitniejszych XIX-wiecznych teoretyków liberalizmu należy uznać J. S. Milla, A. de Tocqueville'a i B. Constanta.
Liberalizm wyrósł na gruncie negacji absolutyzmu. Zwolennicy tego kierunku politycznego opowiadali się za ograniczeniem roli państwa do niezbędnego minimum i twierdzili, że wolna i nieskrępowana działalność jednostek - zarówno na polu gospodarczym, jak i politycznym - jest najlepszym źródłem postępu społecznego. Domagali się rozszerzenia praw wyborczych, wprowadzenia ustroju konstytucyjnego, wolności prasy, słowa, zebrań publicznych, zniesienia przywilejów stanowych, swobody religijnej, rozdziału Kościoła od państwa, trójpodziału władzy. Według liberałów rola państwa powinna ograniczyć się jedynie do zabezpieczenia porządku publicznego i ochrony mienia obywateli. W zależności od warunków lokalnych liberalizm przybierał różne formy, ale zawsze nadrzędnym celem liberałów było zapewnienie jednostce nieskrępowanej działalności.
Obok liberalizmu politycznego możemy jeszcze wyróżnić liberalizm ekonomiczny (leseferyzm) opowiadający się za tzw. zasadą wolnego rynku i dążący do usunięcia ograniczeń gospodarczych (np. wprowadzanych przez organizacje cechowe czy państwo ceł prohibicyjnych i ochronnych, pośrednictwa państwa w stosunkach pracodawców z pracownikami). Był to kierunek popierany głównie przez bogatą burżuazję.
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
