Czasowniki mogą mieć formy osobowe bądź bezosobowe (nieosobowe)

Forma Osobowa to postać czasownika określona pod względem osoby, np.rozbił - 3. os. lp., strzeżecie - 2. os. lm.

Forma bezosobowa (nieosobowa) to postać czasownika nieokreslona pod wględem

osoby. Do form nieosobowych czasownika zaliczamy:

* bezokolicznik - postać czasownika zakończona na -ć, -c, np. rozbić, strzec,

* formy zakończone na -no, -to, np, rozbito, strzeżono.

Czasowniki w formie osobowej odmieniają się przez:

* czasy: terażniejszy (-, strzeże),             przeszły (rozbił, strzegł),

             przeszł (rozbije, będzie strzegł, będzie strzec);

*osoby: lp. 1. ja (rozbije, strzegę), 2. ty (rozbijesz, strzeżesz),

                 3. on, ona, ono (rozbije, strzeże),

             lm. 1. my (rozbijemy, strzeżemy), 2. wy (rozbijecie, strzeżecie),

                 3. oni, one (rozbiją, strzegą);

*liczby: pojedyńcza (rozbiję, strzegę),

             mnoga (rozbiją, strzegą);

*rodzaje: lp. męski (rozbił, strzegł), żeński (rozbiła, strzegła), nijaki (rozbiło, strzegło),

               lm. męskoosobowy (rozbili, strzegli), niemęskoosobowy (rozbiły, strzegły),

*tryby:    oznajmujący (rozbili, strzegli)

              rozkazujący (rozbijcie, strzeżcie)             przypuszczający (rozbiliby, strzegliby)

 

Czasowniki mogą mieć postać: 

 

*dokonaną (co zrobić? rozbić), która oznacza czyności, stany, procesy, zakończone albo takie, októrych wiemy, że na pewno się zakończą.

*niedokonaną (co zrobić? strzec), która oznacza czynności, stany, procesy trwające albo takie, o których nie wiemy, czy się zakończą.

 

przepisane z podręcznika ,,Między Nami" język polski klasa VI.

autorami podręcznika są: Agnieszka Łuczak i Anna Murdzek.