Spis treści:
- Co to jest lej kondensacyjny i jak powstaje?
- Lej kondensacyjny a trąba powietrzna
- Lej kondensacyjny – skutki i zagrożenia
- Dlaczego powstają leje kondensacyjne?
- Co robić, gdy pojawi się trąba powietrzna?
Leje kondensacyjne w Polsce
Portale informacyjne regularnie ostrzegają przed lejami kondensacyjnymi i innymi zjawiskami, takimi jak trąba lądowa, wodna czy powietrzna. Zanim jednak dowiesz się, dlaczego lejów i innych zjawisk pogodowych jest w Polsce coraz więcej, warto zapoznać się z podstawową terminologią.
Co to jest lej kondensacyjny?
Lej kondensacyjny wyrasta z podstawy chmury. Ma charakterystyczny kształt odwróconego stożka. Jest zjawiskiem wskazującym na istnienie bardziej lub mniej silnego wiru.
Przeczytaj również: Jedno z największych miast na świecie znika pod wodą. Co tam się dzieje?
Jak powstaje lej kondensacyjny?
Lej kondensacyjny powstaje na skutek różnicy ciśnień między powietrzem wewnątrz i na zewnątrz wiru. Pod niższym ciśnieniem powietrze wznoszące się wewnątrz leja ochładza się szybciej wraz ze wzrostem wysokości, niż powietrze wznoszące się o wyższym ciśnieniu, które znajduje się dalej od środka wiru.
Odpowiedź na pytanie, co to jest lej kondensacyjny, nie obejmuje jednak kwestii związanych z bezpieczeństwem ludzi i majątków. Właśnie dlatego należy poznać różnicę między zjawiskiem, jakim jest lej kondensacyjny, a trąbą powietrzną.
Lej kondensacyjny a trąba powietrzna – jaka jest różnica?
W odróżnieniu od trąb powietrznych lej kondensacyjny nie dotyka powierzchni ziemi. Niestety jednak, leje kondensacyjne często zmieniają się w trąby powietrzne. Dzieje się tak, gdy występują cechy kontaktu z powierzchnią, np. przy ziemi pojawia się chmura pyłu odłamków.
Lej kondensacyjny – skutki i zagrożenia
Jeśli lej kondensacyjny dotknie powierzchni ziemi, zmienia się w trąbę powietrzną. Jeżeli jednak tak się nie stanie, nie jest zjawiskiem groźnym.
Oczywiście, nie powinno się do niego zbliżać, ponieważ jeśli nastąpi zmiana w trąbę powietrzną, to zagrożenie bardzo szybko stanie się realne. Trąba powietrzna przemieszcza się z prędkością wynoszącą aż 30–40 km na godzinę.
Przeczytaj również: Najdłużej żyjące zwierzęta na świecie. Rekordzista ma... 15 tys. lat
Lej kondensacyjny w Polsce – powody występowania
W Polsce coraz częściej słyszy się o różnych zjawiskach pogodowych, które sprawiają, że na naszych plecach pojawiają się ciarki. Dlaczego tak jest? Ocieplanie klimatu to coraz większe ilości energii w atmosferze. Gwałtowne zjawiska są natomiast sposobem na jej ujście. Przez to pojawiają się silne burze, nawałnice, trąby powietrzne, leje kondensacyjne, ale też fale upałów i susze.
Oczywiście, same leje kondensacyjne i ich następstwa nie są czymś nowym. Mimo to naukowcy nie mają wątpliwości, że siła zjawisk pogodowych wzrasta i pojawiają się one znacznie częściej niż jeszcze kilka lat temu. Na razie w Polsce obserwuje się kilkanaście lejów w ciągu roku. W większości są niegroźne, a nawet ledwo zauważalne.
Lej kondensacyjny w Polsce – przykłady
Leje kondensacyjne pojawiają się w różnych rejonach Polski, przeważnie w ciepłych miesiącach.
W 2021 r. lej kondensacyjny w Polsce można było zaobserwować m.in. w Tczewie, Kruszwicy, Opatowie, Legnicy i w rejonie Czarnego Dunajca.
Nie wszystkie miasta miały tyle „szczęścia”, by być jedynie obserwatorem leja kondensacyjnego. Trąba powietrzna, która 24 czerwca przeszła przez powiat nowosądecki, uszkodziła 30 budynków mieszkalnych i 28 gospodarczych w miejscowość Librantowa. W Koniuszowej zniszczyła 9 budynków mieszkalnych i 3 gospodarcze.
Dodatkowo na Bałtyku pojawiły się trąby wodne – najczęściej obserwowane jesienią.
W 2022 r. leje kondensacyjne uformowały się na Pomorzu w miejscowości Nowy Staw, w Ostrowi Mazowieckiej, Mielcu i Przyborowicach, niedaleko Warszawy.
W bieżącym roku zauważono także inne, niepokojące zjawiska, takie jak chmura stropowa. Może być ona zapowiedzią bardzo silnej trąby powietrznej, która utworzy się w ciągu zaledwie kilku minut.
Przeczytaj również: Jakie tajemnice kryją zatopione miasta? Nie uwierzysz, co znajduje się pod wodą
Lej kondensacyjny na świecie – przykłady
W 2022 r. leje kondensacyjne swoją częstotliwością i siłą zaskoczyły nie tylko nas. Lej kondensacyjny na świecie jest zjawiskiem coraz częstszym, dlatego powstaje o nich coraz więcej publikacji. Dobrym źródłem wiedzy, które może pomóc odróżnić lej od trąby powietrznej, a co za tym idzie – uniknąć zagrożenia, są strony, jakie jak np. Łowców Burz.
Leje kondensacyjne na świecie w 2022 r. pojawiły się m.in. w East Woodland i Northumberland w Wielkiej Brytanii oraz w Missouri i Kansas w Stanach Zjednoczonych. Silne trąby powietrzne można było zaobserwować także u naszych sąsiadów, np. w Niemczech czy Czechach.
Co robić, gdy pojawi się trąba powietrzna?
Pamiętaj, aby w razie niebezpieczeństwa zabrać z balkonów i tarasów nieprzymocowane przedmioty; samochody zaparkować w garażach podziemnych, a samemu schować się w bezpiecznych miejscu, najlepiej pod ścianą nośną, z dala od okien i drzwi. Jeśli jest taka możliwość, wybierz piwnicę.
Nie zapomnij też o czytaniu alertów, szczególnie tych w formie SMS, wysyłanych do wszystkich mieszkańców zagrożonego rejonu. To podstawa, by zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim bliskim na czas.
Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:
Teraz Geografia. Klasa 7. Geografia. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi
Geografia. Klasa 7. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi
Geografia. Klasa 6. Zeszyt ćwiczeń - rozwiązania i odpowiedzi
