Transformator jest maszyną elektryczną składającą się w podstawowej formie ze żelaznego szkieletu na który zostały nawinięte dwa uzwojenia. Prąd w takim pierwotnym uzwojenie jest w kształcie sinusoidy, także strumień magnetyczny w rdzeniu zmieniać się będzie zgodnie z krzywą. Przeobrażenie strumienia indukuje napięcie, które jest w uzwojeniu wtórnym i ma kształt sinusoidy. Jeśli nie będą zauważalne zmiany w czasie, wówczas napięcie w uzwojeniu wtórnym transformatora przenosiłoby prądu stałego. Na podstawie opisu widać dwa podstawowe zastosowanie transformatorów.

Napięcie zmienne jest przenoszone z uzwojenia pierwotnego na uzwojenie wtórne równocześnie oddzielając galwanicznie obie strony.

Przenoszenie napięcia zmiennego do napięcia posiadającego podobny przebieg czasowy, ale odmienną wartość.

Przykładem przeniesienia pojedynczego napięcia zmiennego do innej wartości (230V=>11V) jest transformator sieciowy. Moc przetwarzana przez to urządzenie ma za zadanie zmniejszenie strat. Ze względu na to, że moc z wzoru jest wynikiem iloczynu wartości napięcia i natężenia prądu, to jako przykład można podać, że przy pobraniu 1A po stronie wtórnej, po stronie pierwotnej będzie przynajmniej 0,05.

Transformator może nadać określoną, maksymalną moc, której nie można przekroczyć. Wobec tego, rezystancje uzwojeń powinny mieć odpowiednio małe, po to aby uzyskać niewielkie spadki napięcia. Rdzeń transformatora, aby nie był przesycony, powinien mieć wystarczającą wartość, gdyż decyduje ona zarówno o przenoszonej mocy jak i o częstotliwości pracy. Im przenoszona częstotliwość jest mniejsza tym rdzeń staje się niepotrzebny.

Zastrzega się, aby rdzeń nie stanowił jednorodnej masy, z uwagi na to, że prądy powstające wówczas prądy wirowe powodowałyby ogromne straty. Używane są wobec tego przy transformatorach blachy układane w pakiet przy jednoczesnej izolacji między sobą. Zazwyczaj wycinane są one w kształtach liter E oraz I. W taki sam sposób utworzony jest rdzeń EI, a uzwojenie jakie się mieści wewnątrz pozwala uzyskać dość spore pole magnetyczne.

Podczas części zastosowań rozproszenie strumienia może przyjmować wartość krytyczną. Jest to spowodowane np, wzmacniaczami Hi-Fi oraz urządzeniami, które służą do pomiarów, gdzie indukuje się pole przydźwięku sieci. Wówczas bardziej pożądanym rozwiązaniem staja się transformatory posiadające toroidalny rdzeń, gdyż dzięki nim można otrzymać niewielkie rozproszenie. W tym rdzeniu prądy załączenia mają wyższą wartość w porównaniu z transformatorami posiadającymi rdzeń IE, przy czym zakłócenia sieciowe są przenoszone tak w samo dużym stopniu. Rdzenie toroidalne przy mocach powyżej 500 VA używane są niezwykle rzadko.

Transformatory pełne, to urządzenia w których oddzielone jest uzwojenie pierwotne od wtórnego i posiadają oddzielenie wejścia oraz wyjścia, które jest galwaniczne.

Autotransformatory posiadają wspólne uzwojenie, zarówno pierwotne jak i wtórne, wobec czego nie posiadają galwanicznego oddzielenia pomiędzy wejściem a wyjściem, ale odnajdują zastosowanie do transformacji napięć zarówno ku dołowi jak i ku górze. "Ścisłe" sprzężenie pomiędzy uzwojeniami oraz to, że uzwojenie potrzebuje mniej miejsca przy tego typu transformatorach należy wspomnieć, że w porównaniu z dwuuzwojeniowym posiada niższe wymiary.

Odmianą omawianego autotransformatora jest transformator regulacyjny, który posiada ruchomy odczep w uzwojeniu wtórnym, w taki sposób, że napięcie w uzwojeniu jest niezmienne. Zastosowanie to jest bardzo praktyczne przy pomiarach laboratoryjnych, w których bada się zmianę zachowań aparatury przy zmieniających się napięciach zasilania. Omawiany transformator można produkować również jako pełny transformator, a wiec w wersji dwuuzwojeniowej.

Do transformatora dwuuzwojeniowego zalicza się transformator saperujący, który jest używany do zasilania urządzeń przy odizolowanym napięciu od zasadniczej sieci zasilające. Jest on stosowany w laboratoriach pomiarowych w przypadku, gdzie niedozwolone jest używanie uziemionych wyjść sieciowych ze względu możliwości otrzymania pętli uziemień wpływających na pomiar. Wartości przyjmowane przez bieguny sieci to 0V oraz 230V w odniesieniu do ziemi. Wtórne uzwojenie transformatora można e sposób separujący pozbawić braku uziemienia, nie daje ono wówczas napięcia w odniesieniu do ziemi i mamy do czynienia z pozostałym wtórnym napięciem "pływającym", które zmniejsza się ryzyko laboratorantów. Transformator obraz pomiędzy stroną wtórną a pierwotną może pokazywać dzięki ekranowi, co sprzyja pomijaniu przenoszonym pojemnościowo zakłóceń.

Transformator bezpieczny oraz pośredni ma swoje przeznaczenie do celów ochronnych po to aby zminimalizować ryzyko porażenia prądem przy powszechnie stosowanych przedmiotach oraz urządzeniach elektrycznych. Transformatory posiadają izolacje znajdującą się pomiędzy stronami pierwotną i wtórną wraz z ograniczonym wyjściem napięcia mogącym przyjmować wartości: 12, 24, 42 i 115Vzależnie od przeznaczenia.

Transformator bezpieczny posiada bezpiecznie niskie napięcie w warunkach pracy, które ma wartość poniżej 50 V, przy czym ochronny transformator pośredni dostarcza napięcia w zakresie 50-125 V.

Przy wyrobie zabawek powinny być używane tzw. transformatory zabawkowe dające napięcie powyżej 24V oraz zapewniające bezpieczeństwo w razie nieostrożnej obsługi.

Transformator dzwonkowy swoje zastosowanie odnajduje w dzwonkach drzwiowych lub w podobnej używalności. Wartość prądu zwarciowego nie przekracza 10 A, w celu uniknięcia uszkodzeń przewodów dzwonkowych mogących przenosić krótkotrwałe obciążenie.

Wymienione wyżej typy transformatorów, oraz transformatory używane do golarek oraz przenośnych lamp powinny spełniać różne wymagania, które są znormalizowane (IEC 742) poza tymi, które są opisane w standardzie europejskim (EN 60 74).

Transformatory małej częstotliwości służą do spełniania różnych zadań innych od tych, które są odmienne od transformatorów sieciowych. Zastosowanie ich to głównie transformacja impedancji, a nie wartości napięcia. Używa się do dopasowania impedancji przykładowo między dwoma stopniami wzmacniacza bądź dostrojenia impedancji pomiędzy głośnikiem a wzmacniacze.

Przełożenie impedancji jest dokonywany razem z przełożeniem napięciowym, czyli transformator z przełożeniem posiada uzwojenia 10:1 ,natomiast na przełożeniu impedancji 100:1.

Transformatory o niskiej częstotliwości -przy zastosowaniu przy Hi -Fi konieczne jest, aby przenosiły cały zakres możliwych częstotliwości akustycznych, czyli 20 Hz do 20 kHz omijając tłumienie oraz znaczne przesunięcia fazowe. W związku z tym muszą one przenosić o wiele szerszy zakres częstotliwości, co sprawia trudności przy konstrukcji i budowie transformatorów o niskich częstotliwościach w porównaniu z transformatorem, który dobrze funkcjonuje tylko przy konkretnej, jednej częstotliwości. Mowa tu o impda

Wyjściowy transformator akustyczny to dość krytyczny element, co na dzień dzisiejszy jest aktualne, w związku z potrzebą budowy wzmacniaczy Hi-FI oraz przyrządów opartych na lampie elektronowej. Lampy winny być optymalnie obciążone impedancją związaną z charakterystyk. Chodzi tu o impedancję rzędu wielu k:,,dzięki której transformator dopasowuje się do małej impedancji głośnika. Owa duża wartość oznacza wiele zwojów przy uzwojeniu pierwotnym dla określonej pojemności. W celu ominięcia przypadającego na zakres słyszalnych tonów rezonansu pojemność utrzymuje się na bardzo niskim poziomie, dzięki nawijaniu transformatora sekcjami przemiennie dla uzwojeń: wtórnego i pierwotnego. Sprzyja to stopniu sprzężenia pomiędzy uzwojeniami. Zadziej stosuje się stopy specjalne na rdzeń co pozwala obniżyć straty.

Transformatory niewielkich częstotliwości odnajdują zastosowania a mikrofonach, wejściach wzmacniaczy a także przetwornikach gramofonowych posiadających ruchomą cewkę. Jako wymaganie jest stawiana konieczność wysokiej szerokości pasma. Ważną rzeczą jest, aby transformator znajdujący się na samym początku wzmocnienia był dobrze zekranizowany naprzeciw pola, które jest wytwarzane dzięki sieci energetycznej. Efektywne ekranowania można osiągnąć dzięki tzw. mumetalom.

Transformatory modemowe są używane przy odseparowaniu galwanicznym modemu od telefonicznej sieci. Ich budowa zapewnia spełnienie normy jakie jest wymagane przez przepisy telekomunikacyjne, przy czym normy mogą być różne w innych krajach. Wytrzymałość napięciowa w Szwecji wynosi 2,5kV, a w krajach takich jak Wielka Brytania lub Niemcy wymagana wartość to 4 kV.

Transformator częstotliwości pośrednich jest złożony z dwóch stopni rezonansowych, które są ze sobą połączone. Konstrukcja jego częstotliwości pracy np.455 kHz (AM) lub 10,7 MHz (FM), może być dostrajana dzięki ruchomym rdzeniom .Jeśli chodzi o AM, SSB, i CW to należy użyć możliwie wąskiego pasma, w ten sposób aby wartość Q była najwyższa, a szerokość transformatorów radia FM powinny mieć szerokość pasma bliską 250kHz, co pozwala uniknąć deformacji. W tunelach Hi-Fi konieczne jest zazwyczaj wyższa wartość szerokości pasma, co spowodowane jest koniecznością jak najmniejszych odkształceń, gdy w radiu samochodowym większe zniekształcenia są tolerowane, a uzyskuje się w zamian dużą czułość oraz selektywność.

Transformator prądowy (przekładnik prądowy) jest używany przy pomiarach natężenia prądu płynącego przewodem przy pośrednictwie pola magnetycznego. Obwód przepływu prądu musi być ciągły aby był wykonany pomiar. Transformatorów takich używa się np. przy wyłącznikach różnicowo-prądowych.