Microsoft Windows 2000 jest graficznym, zorientowanym na pracę biznesową systemem operacyjnym firmy Microsoft, następcą znanego skądinąd Windowsa NT. Przeznaczony jest zarówno do pracy w systemach jedno- jak i wieloprocesorowych. Jako część linii produkcyjnej Windows NT, został wypuszczony na rynek siedemnastego lutego 2000. Windows 2000 został wyprodukowany w czterech podstawowych wersjach: Professional, Server, Advanced Server, oraz Datacenter Server. Oprócz tego, Microsoft wydał też Windows 2000 Advanced Server- Limited Edition, który działa jako system operacyjny dla procesorów 64-bitowych (reszta wersji systemu działa z procesorami 32-bitowymi). Architektura systemu operacyjnego Windows 2000 jest podzielona na dwie klasy: moduł użytkownika i moduł jądra (nieco przypomina to ogólny zamysł systemów UNIX-owych). Moduł jądra zapewnia nieograniczony dostęp do wszelkich zasobów komputera, a co za tym idzie, ustanawia prawa dla modułu użytkownika, który w większości zastosowań posiada dużo bardziej okrojone prawa.
Wszystkie wersje Windowsa 2000 posiadają mniej więcej podobną funkcjonalność. Wyposażone są na przykład w takie aplikacje jak defragmentator dysków oraz inne tego typu narzędzia systemowe. Oprócz tego, warto stwierdzić, że system ten posiada na przykład wiele udogodnień na przykład dla osób niewidzących, a także został przetłumaczony na wiele języków. Wszystkie wersje systemu współpracują z systemem plików NTFS.
System ten może być instalowany na stacjach roboczych w sposób całkowicie automatyczny, jak i dostosowany do indywidualnych wymagań użytkowników. Dzięki prostemu interfejsowi instalacyjnemu nie jest to wcale takie trudne, nawet dla osób niezwiązanych na co dzień z informatyką.
Trochę historii
Początkowo system Windows 2000 został nazwany Windowsem NT 5. Nazwa ta zmieniła się już w 1998 roku. Ciekawostką jest, że system ten nie posiadał żadnej nazwy kodowej, jak to zwykle bywa nie tylko przy systemach, ale także przy sprzęcie komputerowym. Beta wersja systemu Windows 2000 została wypuszczona do testów już w 1997 roku, zatem nawet przed zatwierdzeniem nowej nazwy dla tego systemu. Do roku 1999 Microsoft produkował nowe beta-wersje i w końcu, dwunastego grudnia 1999, na rynek wkroczył z wielką pompą gotowy system operacyjny Windows 2000. Już po dwóch miesiącach okazało się, że system ten był strzałem w dziesiątkę. Po okropnościach i problemach związanych z Windowsem 98, system Windows 2000 okrzyknięto najbardziej stabilnym systemem operacyjnym, jaki został wyprodukowany przez Microsoft w całej jego historii. Nic więc dziwnego, że Microsoft wciąż pracował nad jego udoskonaleniem, co rok wypuszczając Service Pack do swojego nowego systemu.
Warto przypomnieć także, że w obecnych czasach Windows 2000 został wyparty przez system Windows 2003 Server (dla wersji serwerowych), oraz najlepszy jak dotąd system Microsoftu, Windows XP do zastosowań pozaserwerowych. Natomiast bardzo nietrafionym pomysłem było wyprodukowanie na bazie Windowsa 98 systemu Windows Millenium, który okazał się bardzo zawodny i pełen niedociągnięć. Dziś już raczej nie pamięta się o tym systemie, który był porażką na całej linii.
Windows 2000 Server - główne cechy
Ciekawym rozwiązaniem w systemie Windows 2000 Server jest tak zwany Active Directory, dzięki któremu możliwe jest złożenie wszelkich informacji o sieci oraz dostępnych usługach w jednym miejscu, dzięki czemu są one dużo łatwiejsze do zarządzania.
Dynamiczny DNS jest nowatorskim rozwiązaniem związanym z nadawaniem nazw sieciowych. Zastąpił on stary system WINS.
Dzięki mechanizmowi rozproszonego systemu plików (DFS - Distributed File System) możliwe jest stworzenie wirtualnej struktury katalogów i zarządzanie nimi, nawet jeśli pliki są rozproszone po całej sieci na wielu serwerach, nawet niekoniecznie korzystających z systemów firmy Microsoft. Łatwo wyobrazić sobie ułatwienia dostępu i zarządzania dzięki tego typu usłudze.
System operacyjny Windows 2000 Server został przez swoich twórców wyposażony w specjalny protokół szyfrowania, wprowadzony jako standard przez IETF. IPSEC, czyli IP Security, jest wymuszony w systemach Windows 2000 Server i dzięki temu, że pracuje w warstwie jądra jest niewidoczny dla użytkownika, który nie musi się martwić o szyfrowanie swoich danych krążących w Internecie.
Administratorzy systemu operacyjnego Windows 2000 Server mają do swojej dyspozycji narzędzia pozwalające na tworzenie grup użytkowników. Grupa taka może być stworzona na podstawie domeny, z jakiej logują się użytkownicy, a także lokacji geograficznej. Dla każdej utworzonej grupy możliwe jest ustanowienie innych systemów dostępu do plików, takich jak prawo do zapisywania czegoś na dysku, uruchamiania aplikacji, a nawet sposobu, czyli skryptu logowania do systemu. Na dodatek możliwa jest współpraca tak stworzonych grup użytkowników z systemami operacyjnymi Windows 2000 Professional, dzięki czemu można określać aplikacje dostępne ze zwykłych stacji roboczych.
W systemie Windows 2000 Server istnieje usługa zdalnego magazynu, dzięki czemu możliwe jest zarządzanie hierarchiczne dostępnym miejscem na dyskach twardych serwera. Usługa ta jest w stanie w sposób ciągły kontrolować ilość dostępnego miejsca na dysku i sama uruchamia odpowiednie procedury, kiedy miejsca tego zaczyna brakować.
Internetowe Usługi Informacyjne IIS to kolejna ważna właściwość systemu Windows 2000 Server. Umożliwia ona monitorowanie, jakie procesy zostały uruchomione przez danego użytkownika, jakie aplikacje działają w danym momencie na serwerze. Dzięki za wszystko takim informacjom system może na przykład podjąć decyzję o odebraniu czasu procesora jednemu procesowi i przełączenie się do innego, lub też ograniczyć ekspansywność i rozrzutność pamięci operacyjnej wykorzystywanej przez dana stronę WWW aktualnie działającą na serwerze.
W systemie Windows 2000 Server bardzo dobrze rozwiązane są problemy transakcyjności. Każda transakcja jest badana przez system tak, aby możliwe było jak najbardziej wydajne rozłożenie transakcji w czasie. Dzięki temu nie jest możliwe zagłodzenie jakiejś transakcji poprzez ciągłe jej odsuwanie od wykonania na serwerze. Tak samo dobrze zaimplementowany jest w tym systemie system kolejkowania wiadomości. Dzięki tej usłudze system Windows potrafi bez przeszkód i bezawaryjnie dostarczać informacje w systemie rozproszonym. Jest to także próba poprawy bezpieczeństwa przekazywanych w sieci komputerowej informacji.
Usługi certyfikatów zapewniają w systemie Windows 2000 Server poprawną implementację systemów opartych na szyfrowaniu za pomocą kluczy prywatnych i publicznych, podpisów cyfrowych i certyfikatów jakości. Dzięki temu system ten jest całkowicie samowystarczalny jeśli chodzi o każdy standard uwierzytelniania użytkowników.
Windows 2000 czyli NT dla domowych użytkowników
Windows 2000 jest pierwszą próbą stworzenia przez Microsoft systemu operacyjnego opartego na technologii NT dla użytkowników domowych. Świadczy o tym chociażby chwytliwa nazwa produktu, sugerująca kontynuację linii 9x. We wszystkich edycjach systemu Windows 2000 wprowadzono wiele nowych funkcji. Niestety, nadal system ten miał wiele wad. Do wad należy niekompatybilność z niektórym oprogramowaniem, zwłaszcza grami, spowodowana słabym wsparciem dla DirectX lub przeznaczeniem oprogramowania dla linii systemów Windows 9x.
NTFS
NTFS jest standardem przechowywania plików na dysku. Jest to skrót od New Technology File System, a standard ten jest wykorzystywany we wszystkich systemach operacyjnych Microsoftu, które podlegają linii produkcyjnej NT. NTFS wyparł wcześniejszy system plików firmy Microsoft, mianowicie FAT 32, który niestety nie działał dobrze z partycjami systemowymi większymi niż 8 GB. NTFS używa wielu nowoczesnych struktur danych (takich jak B-drzewa i B+-drzewa, zainteresowanych zachęcam do poszukiwań informacji na ten temat), które ulepszają wydajność systemu, a także zmieniają podejście do kompresji plików na dysku, dzięki czemu możliwe jest lepsze wykorzystanie przestrzeni dyskowej. Szczegółowa specyfikacja systemy NTFS jest zastrzeżona i stanowi sekret firmy Microsoft.
Trzecia wersja standardu NTFS została wykorzystana w systemach operacyjnych z linii Windows 2000.
Dzięki zastosowaniu drzew zamiast tablic do indeksowania plików na dysku, wyszukiwanie plików zostało w systemie NTFS mocno przyspieszone. Systemy oparte na NTFS zdają się być dużo bardziej niezawodne w porównaniu z systemem FAT.
Co nieco o systemie Novell
Novell Inc. (NASDAQ: NOVL) - to jeden z największych na świecie producentów oprogramowania sieciowego. Firma została założona w 1979 roku w Utah jako Novell Data Systems, a w 1983 przyjęła swoja obecną nazwę. Dziesięć lat później otworzyła swoje biuro w Polsce. W czerwcu 1994 roku przejęła od zamykanej firmy WordPerfect Corporation tworzone przez nią popularne oprogramowanie biurowe, jednak już w styczniu 1996 roku odsprzedała je kanadyjskiej firmie Corel.
W 2003 roku, w ramach zmiany modelu biznesowego na oparty o wolne oprogramowanie, przejęła firmy SuSE (dystrybutor Linuksa) oraz Ximian (rozwój programów biurkowych dla Linuksa) - na SuSE oparta jest własna dystrybucja Novell Linux Desktop. Od tej pory konsekwentnie buduje swoją pozycję wokół takich produktów jak Evolution czy Mono oraz usług związanych z wdrażaniem i zarządzaniem siecią korporacyjną.
Novell jest znany przede wszystkim jako producent systemu operacyjnego NetWare oraz usługi katalogowej NDS znanej obecnie jako eDirectory. Strategiczna zmiana kursu firmy w kierunku Linuksa nie spowodowała porzucenia NetWare, o jego przyszłości zadecydują zapewne wybory systemu przez klientów.
Systemy NetWare firmy Novell są przeznaczone dla serwerów pełniących funkcje serwera plików oraz serwera wydruku. Serwery NetWare były popularne we wczesnych latach 90. Obecnie zostały w znacznej mierze wyparte przez Uniksy i rodzinę systemów bazujących na Microsoft Windows NT.
NetWare jako protokołów komunikacyjnych może używać IPX/SPX lub TCP/IP. Wczesne wersje pozwalały na komunikację opartą tylko na rodzinie protokołów IPX/SPX.
Systemy NetWare numerowane są od wersji 2.0. Największą popularność zdobyły systemy w wersji 3.x, z których ostatni nosił numer 3.11. Każdy serwer NetWare w wersji poniżej 4 posiadał własną bazę kont użytkowników, każdy stanowił odrębną wyspę. Od wersji 4.00 (rok 1993) wprowadzono system katalogowy NDS będący akronimem słów Netware Directory Services, później przekształcony w Novell Directory Services, a obecnie znany jako eDirectory. Aktualna wersja systemu nosi numer 6.5, wersja 7.0 wg założeń ma posiadać do wyboru jądro Linux lub dotychczasowe pochodzące od Novella.
Wszystkie wersje NetWare posiadają konsolę tekstową służącą do najprostszych zadań administracyjnych, która może być wywołana zdalnie dzięki dostępnym w systemie narzędziom. Od wersji 5.0 wprowadzono dodatkową konsolę graficzną opartą o kod X Window System, w którym duży udział mają narzędzia i aplikacje pisane w języku Java. Od wersji 5.0 możliwe stało się pełne zarządzanie siecią i kontami użytkowników z konsoli serwera. Do wersji 5.0 zarządzanie odbywało się w całości z dowolnego komputera, na którym uruchomione były narzędzia administratora.
Do wersji 5.0 nie nadawał się na serwer aplikacyjny, gdyż był przewidywany jako dedykowany serwer plików i drukarek. Istniały próby osadzenia serwerów baz danych lub serwerów http. Od wersji 5.0, a szczególnie 6.0 NetWare posiada możliwości osadzania serwerów aplikacyjnych, jednak z uwagi na niewielki udział w rynku straciło to na znaczeniu.
Serwery NetWare od wersji 5.0 oferują usługę DHCP, która dzięki osadzeniu danych w usłudze katalogowej NDS/eDirectory jest jedyną realizacją tejże usługi pozwalająca na przełączenie na inny serwer DHCP (w systemie NetWare) w przypadku awarii jednego z serwerów.
Jedną z podkreślanych cech serwerów NetWare jest ich stabilność wyrażająca się w długiej, nieprzerwanej pracy. Znane są przypadki serwerów pracujących non-stop bez przerwy ponad 3 lata, rekord wynosi 9 lat.
