Jagienka - kim jest?

Jagienka, córka Zycha ze Zgorzelic, jest jedyną córką swego ojca, ale nie jedynym jego dzieckiem. Oprócz Jagienki w Zgorzelicach mieszkają jeszcze jej młodsi bracia. Matka, Małgorzata, już dawno nie żyje, gdy poznajemy rodzinę Zycha. Ale na pewno nikt nie rozpoznałby po wyglądzie gospodarstwa, że brakuje w nim gospodyni. 

Jagienka ma tylko piętnaście lat, ale pod jej rządami wszystko prosperuje świetnie. Jednak Jagienka nie jest osobą niewolniczo uwiązaną prowadzeniem gospodarstwa. Jest na to zbyt nieujarzmiona. To dziewczyna z niesłychanym temperamentem, potrzebą wolności, której nie poskramiają tradycyjnie przypisane kobiecie role. 

Dlatego jest niesłychanie sprawna fizycznie: jeździ konno jak mężczyzna, poluje i pływa. Jest realnym wsparciem dla Zbyszka, który wyprawiwszy się na niedźwiedzia, bez jej pomocy zapewne by zginął. Jednocześnie Jagienka zna się na lekach, to ona nadzoruje leczenie chorego Maćka, ona też dogląda umierającego Juranda.

Jagienka - jak widzą ją inni?

Jagienka zachwyca przede wszystkim urodą, gdyż to pierwsza cecha, którą dostrzegają w niej inni. Krzepka i zdrowa ciągnie za sobą wielbicieli, gdziekolwiek się nie pojawi. Ale mężczyzn zachwyca nie tylko jej uroda, ale również temperament, poczucie humoru oraz opiekuńczość. Jedynie Zbyszko, zakochany w Danusi, jest odporny na wdzięki dziewczyny, czego ci, którzy patrzą na córkę Zycha z zachwytem, nie mogą pojąć. 

Do tych ostatnich należy i stary Maćko, który mając porównanie dwóch dziewczyn, nie może się nadziwić wyborowi bratanka i ubolewa nad nim po cichu. Zagorzali adoratorzy Jagienki, Cztan Z Rogowa i Wilk z Brzozowej, pojedynkują się ze Zbyszkiem nie mogąc znieść jego prowokacyjnego rzucenia słów, że najpiękniejszą i najcnotliwszą panną jest Danusia.

Jagienka - nie zawsze taka oczywista

Ta, która wszystkim wydaje się uosobieniem witalnej siły życia i pogody ducha, przeżywa jednak swe wewnętrzne dramaty i niespełnienia. Jagienka od pierwszego wejrzenia zakochuje się w Zbyszku, który zachwyca ją z wielu powodów i prostolinijna dziewczyna tego nie ukrywa. Niestety, jej uczucie pozostaje nieodwzajemnione i Jagienka jest skazana na niespełnienie w miłości. 

Mimo że nie brakuje chętnych, by ją pocieszyć, Jagienka nie chce się wiązać z żadnym mężczyzną nie kochając go w pełni. Miłość Jagienki jest uczuciem doskonałym; wiedząc, że Zbyszko kocha inną, szczerze życzy mu szczęścia i spokoju z wybraną przez niego dziewczyną. Usuwa się. To, że nie utraciła nadziei, okazuje się, gdy Danuśkę porywają Krzyżacy. Jednak Danuśka się odnajduje, a Jagienka pielęgnująca w tym czasie chorego Juranda, ucieka pospiesznie z dworu, by usunąć się i nie zdradzić posiadanych nadziei. 

Danuśka umiera, ale Jagienka pozostaje ostrożna i spotykając owdowiałego Zbyszka jest powściągliwa, choć pełna współczucia. Zbyszka zaś uderza zmiana, która zachodzi nie tylko w sposobie bycia dziewczyny, ale w całej jej postaci. Dwór okazuje się wydobywać z dziewczyny wrodzoną majestatyczność i nienaganne maniery. Trudno mu uwierzyć, że dziewczyna jest tą samą swawolną i pełną temperamentu Jagienką, która jeszcze niedawno samowolnie wyprawiała się do lasu na niedźwiedzia. 

Zbyszko zakochuje się w Jagience nieoczywistym, niezwykle silnym uczuciem, zrodzonym z przyjaźni i mocnego podziwu wobec silnego charakteru dziewczyny. Jagienka ciesząca się wreszcie prawdziwym szczęściem, rozkwita jeszcze bardziej. Rodzi Zbyszkowi czterech synów, nie przestając być jego wspaniałą towarzyszką i partnerką w życiu. 

Ze swym prywatnym szczęściem nie zamyka się przed ludźmi, dom jej rodziny jest zawsze otwarty i gościnny dla ludzi, którzy znajdą w nim pomoc w razie potrzeby. A osoba gospodyni niezmiennie wzbudza podziw i jest przedmiotem zazdrości tych, którzy uważają Zbyszka za wielkiego szczęściarza: 

Obok bogactwa, urody i dworności czczono także jej czerstwość i siłę i był o tym jeden głos, że "to dopiero niewiasta, co niedźwiedzia w borze podeprze, a orzechów nie potrzebuje gryźć, jeno na ławie ułoży i z nagła przysiędzie, to ci się wszystkie tak pokruszą, jakobyś je młyńskim kołem przycisnął...