Wietrzenie jest procesem geologicznym prowadzącym do utraty przez lite skały swojej spoistości oraz na przechodzeniu w wyniku tego do stanu luźnego w postać materiału zwietrzelinowego. Proces ten zachodzi równocześnie w różnych strefach klimatycznych i w różnoraki sposób zależnie od warunków:
- klimatycznych,
- charakteru skał
- poziomu zalegania wody gruntowej.
Wyróżniamy takie rodzaje wietrzenia jak:
1. mechaniczne, zwane inaczej fizycznym, polegającym na rozpadzie skał w wyniku zachodzących przemian fizycznych w skale.
Typy wietrzenia fizycznego to:
-typ termiczny - zachodzący w wyniku następujących po sobie procesów nagrzania i ochłodzenia skały, czego rezultatem jest rozszerzenie i skurczenie się cząstek ziarnistych, w wyniku czego dochodzi do rozpadu powierzchni skalnej na mniejsze części.
- typ mrozowy - zachodzący w wyniku zmiany temperatur z ujemnej na dodatnią i w przeciwnym kierunku oraz na rezultacie na zamarzaniu wody w szczelinach skalnych. Lód zamarzając powoduje zwiększanie swej objętości powodując rozsadzanie skały.
- typ solny - zachodzący w wyniku procesu krystalizacji związków soli mineralnych takich jak: jod, potas, magnez w przestworach i szczelinach skały. Powoduje to powstanie soczek i soczewek prowadzących do rozsadzenia skały od wewnątrz.
- typ ilasty - zachodzący w wyniku nasiąkania materiału ilastego określoną ilością wody, powodując proces ich pęcznienia, proces wyparowania wody z objętości skały spowoduje jej skurczenie a w wyniku tego utworzenie szczelin prowadząc do zniszczenia skały.
- typ organiczny - zachodzący mechanicznego wyniku mechanicznych oddziaływań organizmów roślinnych lub zwierzęcych. Te pierwsze przejawiają się przykładowo w rozroście korzeni lub oddziaływaniu na skałę soków roślinnych a organizmy zwierzęce wymienione na drugiej pozycji niszczą skałę poprzez ustawiczne rycie nor czy rozdzieranie skał rogami lub kopytami.
Proces wietrzenia mechanicznego zachodzi na terenach niepokrytych stałą pokrywą roślinności, o warunkach częstych zmian temperatur i zmiennej zawartości w powietrzu pary wodnej. Zachodzi między innymi w strefach:
- polarnej,
- wysokogórskiej,
- pustynnej.
Materiałem zwietrzelinowym może przybrać postać:
- rumowiska skalnego - tworzą je dużych rozmiarów skały i głazowiska
- gruzu skalnego -drobne odłamki skalne
- stożków piargowych - pojedynczych ziarenek i materiału ilastego
2. Wietrzenie chemiczne - przebiega jako rozdrobnienie materiału skalnego poprzez jego rozpuszczenie lub utlenienie. Prowadzi to do zmian składu mineralnego skał. Rezultatem tego procesu jest wietrzenie pokryw ilastych i krasowienie skał wapiennych. Ten proces odbywa się we współudziale ogromnych ilości wody. Zachodzi głównie w strefie klimatu gorącego a w strefie klimatu umiarkowanego zachodzi głównie w porze letniej.
Materiał zwietrzelinowy, powstały w wyniku wietrzenia chemicznego może przybierać postać:
- gliniastych pokryw - laterytowych
- pokryw kaolinowych, które wykorzystywane są po przetworzeniu w produkcji porcelany.
3. Wietrzenie biologiczne - jest mechanicznym i chemicznym procesem niszczenia materiału skalnego wskutek rozrostu systemy korzeniowego roślin i wydzielaniu przez nie substancji chemicznych powodujących rozkładanie skały.
