Eksplozja demograficzna jest zjawiskiem polegającym na gwałtownym przyroście liczby ludności danego regionu, najczęściej przekraczającym 20 promili. Jej przyczyną jest głównie utrzymywanie się wysokiej stopy urodzeń oraz spadek liczby zgonów. Takie zjawisko występuje zazwyczaj w krajach rozwijających się, jako skutek poprawienia warunków życiowych.
Eksplozja demograficzna najgroźniejsze skutki powoduje w krajach najbiedniejszych. Naturalne zasoby tych regionów nie są wystarczające dla zaspokojenia potrzeb wzrastającej liczbie ludności. Z tego też względu wzrasta presja człowieka na środowisko przyrodnicze. Gwałtowny przyrost naturalny wpływa ponadto na zahamowanie rozwoju gospodarczego kraju, gdyż podnoszą się koszty opieki zdrowotnej państwa nad dziećmi. Dlatego w krajach dotkniętych eksplozją wzrasta ubóstwo i dewastacja środowiska. Istotnym problemem może stać się również zapewnienie warunków mieszkaniowych.
Najczarniejsze prognozy mówią eksplozja demograficzna może spowodować przeludnienie kuli ziemskiej, co z kolei ma doprowadzić do całkowitego zniszczenia środowiska naturalnego, a zarazem życia na Ziemi.
