Istnieje 10 podstawowych metod otrzymywania soli. Do każdej z metod podano przykłady reakcji stosując zapis cząsteczkowy, jonowy i skrócony jonowy (gdzie to możliwe). Od rozpuszczalności, trwałości soli zależy zastosowanie odpowiedniej metody.

1. metal + niemetal = sól beztlenowa

Metoda ta służy do otrzymywania soli beztlenowych, czyli takich które wywodzą się od kwasu beztlenowego. Tylko niektóre sole można otrzymać w ten sposób, ponieważ nie wszystkie metale przereagują w powyższej reakcji (np. metale szlachetne jak: Au, Ag, Cu).

Przykłady:

  • 2 Na + Cl2 = 2 NaCl - zapis cząsteczkowy

2 Na + Cl2 = 2 Na+ + 2 Cl- - zapis jonowy

  • Pb + Cl2 = PbCl2 ↓

↓ oznacza powstanie osadu, który nie dysocjuje w roztworze wodnym

  • 2 K + Cl2 = 2 KCl- zapis cząsteczkowy

2 K + Cl2 = 2 K+ + 2 Cl- - zapis jonowy

  • 2 Na + S = Na2S - zapis cząsteczkowy

2 Na + S = 2 Na+ + S2- - zapis jonowy

2. metal + kwas = sól + wodór

Jest to reakcja atomów metalu z kationami wodoru, w wyniku czego powstają kationy metalu i cząsteczki wodoru. Tutaj także nie wszystkie metale będą ulegały reakcji. Tylko te będą wypierały wodór z kwasu, które są os niego aktywniejsze, a więc znajdują się powyżej wodoru w szeregu aktywności metali (K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb).

Przykłady:

  • Ca + H2CO3 = CaCO3 ↓ + H2↑ - zapis cząsteczkowy

Ca + 2 H+ + CO32- = CaCO3 ↓ + H2↑ - zapis jonowy

↑ oznacza, że wydziela się wodór w postaci gazowej

  • 2 Na + 2 HCl = 2 NaCl + H2 ↑ - zapis cząsteczkowy

2 Na + 2 H+ + 2 Cl- = 2 Na+ + 2 Cl- + H2↑ - zapis jonowy

2 Na + 2 H+ = 2 Na+ + H2↑ - skrócony zapis jonowy reakcji

3. tlenek metalu + tlenek niemetalu (bezwodnik kwasowy) = sól tlenowa

Przykłady:

  • CaO + SO3 = CaSO4 - zapis cząsteczkowy

CaO + SO3 = Ca 2+ + SO42- - zapis jonowy

  • Na2O + N2O5 = 2 NaNO3 - zapis cząsteczkowy

Na2O + N2O5 = 2 Na+ + 2 NO3- - zapis jonowy

4. tlenek metalu + kwas = sól + woda

Przykłady:

  • CaO + H2CO3 = CaCO3 ↓ + H2O - zapis cząsteczkowy

CaO + 2 H+ + CO32- = CaCO3 ↓ + H20 - zapis jonowy

  • Na2O + 2 HCl = 2 NaCl + H2O - zapis cząsteczkowy

Na2O + 2 H+ + 2 Cl- = 2 Na+ + 2 Cl- + H2O - zapis jonowy

Na2O + 2 H+ = 2 Na+ + H2O - skrócony zapis jonowy reakcji

5. tlenek niemetalu (bezwodnik kwasowy) + wodorotlenek = sól tlenowa + woda

Przykłady:

  • SO3 + Ca(OH)2 = CaSO4 + H2O - zapis cząsteczkowy

SO3 + Ca 2+ + 2OH - = Ca 2+ + SO42- + H2O - zapis jonowy

SO3 + 2OH - = SO42- + H2O - skrócony zapis jonowy reakcji

  • CO2 + 2 NaOH = Na2CO3 + H2O - zapis cząsteczkowy

CO2 + 2 Na+ + 2 OH- = 2 Na+ + CO32- + H2O - zapis jonowy

CO2 + 2 OH- = CO32- + H2O - skrócony zapis jonowy reakcji

6. zasada + kwas = sól + woda

Reakcja ta nosi nazwę reakcji zobojętniania, gdyż w jej wyniku powstaje obojętna cząsteczka wody.

Przykłady:

  • H2SO4 + 2 NaOH = Na2SO4 + 2 H2O - zapis cząsteczkowy

2 H+ + SO42- + 2 Na+ + 2 OH- = 2 Na+ + SO42- + 2 H2O - zapis jonowy

2 H+ + 2 OH- = 2 H2O - skrócony zapis jonowy reakcji

  • NaOH + HCl = NaCl + H2O - zapis cząsteczkowy

Na+ + OH- + H+ + Cl- = Na+ + Cl- + H2O - zapis jonowy

H+ + OH- = H2O - skrócony zapis jonowy reakcji

7. sól + metal = inna sól + inny metal

Metal reagujący z solą musi być aktywniejszy od metalu znajdującego się w soli.

Przykłady:

  • 2 Na + MgCl2 = 2 NaCl + Mg - zapis cząsteczkowy

2 Na + Mg 2+ + 2 Cl- = 2 Na+ + 2 Cl- + Mg - zapis jonowy

2 Na + Mg 2+ = 2 Na+ + Mg - skrócony zapis jonowy reakcji

8. sól + kwas = inna sól↓ + inny kwas

Nowopowstała sól strąca się w postaci osadu.

Przykłady:

  • Ca(NO3)2 + H2CO3 = CaCO3 ↓+ 2 HNO3 - zapis cząsteczkowy

Ca 2+ + 2 NO3- + 2 H+ + CO32- = CaCO3 ↓+ 2 H+ + 2 NO3- - zapis jonowy

Ca 2+ + CO32- = CaCO3↓ - skrócony zapis jonowy reakcji

  • Pb(NO3)2 + 2 HCl = PbCl2↓+ 2 HNO3 - zapis cząsteczkowy

Pb 2+ + 2 NO3- + 2 H+ + 2 Cl- = PbCl2↓+ 2 H+ + 2 NO3- - zapis jonowy

Pb 2+ + 2 Cl- = PbCl2↓ - skrócony zapis jonowy reakcji

9. sól + zasada = inna sól ↓ + inna zasada

Nowopowstała sól strąca się w postaci osadu.

Przykłady:

  • Ca(OH)2 + Na2CO3 = CaCO3↓+ 2 NaOH - zapis cząsteczkowy

Ca2+ + 2 OH- + 2 Na+ + CO32- = CaCO3↓+ 2 Na+ + 2OH- - zapis jonowy

Ca 2+ + CO32- = CaCO3↓ - skrócony zapis jonowy reakcji

10. sól + sól = inna sól 1↓ + inna sól 2

Nowopowstała sól strąca się w postaci osadu.

Przykłady:

  • 2 BiCl3 + 3 Pb(NO3)2 = 3 PbCl2↓+ 2 Bi(NO3)3 - zapis cząsteczkowy

2 Bi 3+ + 6 Cl- + 3 Pb 2+ + 6 NO3- = 3 PbCl2↓+ 2 Bi 3+ + 6 NO3- - zapis jonowy

6 Cl- + 3 Pb 2+ = 3 PbCl2↓ - skrócony zapis jonowy reakcji