Radioaktywność jest synonimem słowa promieniotwórczość. Czym jest promieniotwórczość? Dla większości z nas pojęcie to jest nieznane, a jeżeli już się z czymś kojarzy, to z pewnością są to negatywne rzeczy. Oczywiście radioaktywność niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw i zagrożeń, jednakże w odpowiedni sposób wykorzystana, przy nadzorze wykwalifikowanych pracowników i wiedzy wybitnych naukowców może przynieść wiele pożytku. Stosowana w medycynie może uratować ludzkie życie.
Warto zatem bliżej zapoznać się z tym pojęciem. Myślę, że po lekturze niniejszej pracy promieniotwórczość stanie się „mniej groźna”. Promieniotwórczość to rozszczepienie jąder atomów z wydzielaniem cząstek alfa, beta lub gamma.
Wyróżniamy 2 typu promieniotwórczości. Jest to:
- promieniotwórczość naturalna;
- promieniotwórczość sztuczna.
Pierwsza została odkryta promieniotwórczość naturalna, która występuje w przyrodzie. Odkrycia dokonał Antione Henri Becquerel, za co otrzymał Nagrodę Nobla. Ciekawe czy ten wybitny naukowiec zdawał sobie sprawę jak wielkiego odkrycia dokonał.
Promieniotwórczość naturalna to samorzutne rozszczepianie jąder atomowych pierwiastków radioaktywnych.
Promieniotwórczość sztuczną uzyskujemy w wyniku sztucznie wywołanej reakcji jądrowej. Została odkryta przez Irenę i Frederica Joliot - Curie. Irena to córka wybitnej polskiej postaci świata nauki, posiadaczki Nagrody Nobla za odkrycie polonu i radu- Marii Curie-Skłodowskiej.
Roentgen (promienie X) jest wykorzystywany w medycynie do prześwietleń. Został odkryty przez Wilhelma Conrada Roentgena.
Zastosowanie promieniotwórczości:
- produkcja leków;
- medycyna (prześwietlenia, radioterapia).
- reaktory jądrowe;
- bomby atomowe.
Wiele szkód wyczyniła katastrofa w Czarnobylu w 1986 roku. Skutki są odczuwane do dnia dzisiejszego, pomimo upływu kilku lat. Środowisko naturalne zostało skażone na bardzo dużym obszarze. Wiele osób zginęło, ale także wiele osób cierpi z powodu choroby popromiennej. Katastrofa miała wpływ na przyszłe pokolenia. Kobiety z tamtych terenów rodzą chore dzieci. W wyniku wybuchu ucierpiała także Polska. Wypada wspomnieć, że napromieniowanie było około 30 razy większe od standardowego. Ból i cierpienie na długo pozostaną w pamięci. Wiele czasu potrzeba, aż człowiek zmieni negatywny stosunek do tego zjawiska. Promieniotwórczość ze swoimi złymi i dobrymi skutkami już na trwałe wpisała się w życie człowieka.
Po odkryciu dokonanym przez Antione Henri Becquerela, wielu naukowców zajęło się badaniem zjawiska promieniotwórczości. Wśród uczonych z wielu dziedzin nauki narosło przekonanie, że o to stoimy przed wielką nadzieja na polepszenie egzystencji ludzkiej. Zostało przyznanych 7 Nagród Nobla z dziedziny promieniotwórczości. Kilku naukowców w wyniku pracy z substancjami promieniotwórczymi straciło wiele zdrowia, zachorowało na ciężkie choroby (Maria Curie-Skłodowska). Dlatego należy im się szczególny szacunek i uznanie.
Pytania kontrolne
1. Podaj synonim słowa promieniotwórczość.
2. Jak brzmi naukowa nazwa prześwietlenia?
3. Podaj imię i nazwisko Polki, która odkryła rad i polon.
4. Wymień kilka zastosowań radioaktywności w medycynie.
5. Podaj miejsce wielkiego wybuchu jądrowego.
6. Podaj datę wielkiego wybuchu jądrowego.
7. Podaj konsekwencje wielkiego wybuchu jądrowego.
8. Kto zajmował się radioaktywnością? Wymień kilka nazwisk.
9. Podaj imię i nazwisko odkrywcy promieniotwórczości naturalnej.
10. Podaj imię i nazwisko odkrywcy promieniotwórczości sztucznej.
Pytania i odpowiedzi
1. Zastanów się i podaj definicję promieniotwórczości.
Promieniotwórczość to rozszczepienie jąder atomów z wydzielaniem cząstek alfa, beta lub gamma.
2. Podaj typy promieniotwórczości.
a) promieniotwórczość naturalna, która polega na samorzutnym rozszczepianiu atomów;
b) promieniotwórczość sztuczna, która polega na rozpadzie jąder w wyniku bombardowanie przez cząstki elementarne (protony lub neutrony).
3. Kto zajmował się radioaktywnością? Wymień kilka nazwisk.
- H. Becquerel, który odkrył promieniowanie naturalne. Otrzymał Nagrodę Nobla.
- Maria Curie-Skłodowska, która odkryła rad i polon. Otrzymała dwukrotnie Nagrodę Nobla;
- Irena i Frederic Jolio –Curie, którzy odkryli promieniowanie sztuczne. Otrzymali Nagrodę Nobla.
- W. C. Roentgen, który odkrył promieniowanie elektromagnetyczne "X". Otrzymał Nagrodę Nobla.
4. W jakich dziedzinach wykorzystywana jest promieniotwórczość?
a) medycyna (radioterapia, prześwietlenia, produkcja leków)
b) energetyka (reaktory jądrowe).
5. Czarnobyl, ZSRR (obecnie Ukraina)
6. Tragedia wydarzyła się w 1986 roku.
7. Nastąpiło skażenie terenu na przestrzeni 10000 km2. Wiele osób zginęło lub cierpi na skutek choroby popromiennej. Negatywne skutki są również odczuwane obecnie - dzieci rodzą się chore, bardziej podatne na nowotwory.
Na terenie Polski stopień promieniowania przekroczył naturalny poziom 30-krotnie.
8. Nad promieniotwórczością pracowali tacy naukowcy jak: H. Becquerel, M. Skłodowska-Curie, I. Joliot-Curie, F. Joliot, W. C. Roentgen
9. Promieniotwórczość naturalną odkrył Antione Henri Becquerel.
10. Promieniotwórczość sztuczną potwierdzili Irena Joliot - Curie i jej mąż - Frederic Joliot.
