Radioaktywność jest synonimem słowa promieniotwórczość. Promieniotwórczość to przemiana jąder atomów jednego pierwiastka w jądra atomów innego pierwiastka.
Promieniotwórczość możemy podzielić na:
- naturalną (szeregi promieniotwórcze), która występuje w przyrodzie;
- sztuczną, którą można uzyskać w wyniku zaplanowanej reakcji jądrowej.
Pierwsza została odkryta promieniotwórczość naturalna, która występuje w przyrodzie. Odkrycia dokonał Antoine Henri Becquerel, za co otrzymał Nagrodę Nobla.
Przemiana jąder zachodzi samorzutnie i towarzysze jej wysyłanie promieniowania jądrowego alfa, beta lub gamma.
W skład cząstki alfa wchodzą 2 protony oraz 2 neutrony. Przed promieniowaniem alfa można się ochronić cienka kartką papieru.
W skład cząstki beta wchodzi elektron. Gruba deska ochroni nas przed promieniowaniem beta.
Cząstka gamma nie ma jak w przypadku cząstek alfa i beta charakteru masowego, ma charakter tylko falowy. Promieniowanie gamma jest bardzo niebezpieczne dla wszystkich żywych organizmów. Ze względu na falowy charakter jest w stanie przeniknąć przez wiele przedmiotów. Jedynie gruba ściana z ołowiu jest w stanie zatrzymać to promieniowanie.
Warunkiem promieniowania naturalnego jest jądro dużych rozmiarów, gdyż tylko wówczas siły wzajemnego odpychania nukleonów w jądrze są silniejsze od sił przyciągania.
Pierwiastki o liczbie atomowej większej niż 83 i liczbie masowej większej niż 209 określane są mianem pierwiastków promieniotwórczych lub radioaktywnych.
Negatywne skutki promieniowania na organizm ludzki zależą od dawki i rodzaju promieniowania.
Podstawowe zastosowanie promieniotwórczości to:
- militaria (bomby atomowe).
- medycyna (radioterapia schorzeń skóry, bomba kobaltowa)
- energetyka (energia jądrowa).
