Czaszka połączyła się z pierwszym kręgiem za pomocą kłykcia potylicznego (połączenie ruchome), jest w niej więcej przestrzeni (większy mózg). Szczęka górna zrosła się z mózgoczaszką. Nastąpiło rozdzielenie jamy nosowej od gębowej, dzięki czemu jest możliwa wentylacja płuc w trakcie posiłków.
Kręgosłup składa się z pięciu odcinków:
- Szyjny - nowe kręgi: dźwigacz i obrotnik, powstał ząb obrotnika
- Piersiowy - powstała klatka piersiowa (żebra i mostek)
- Lędźwiowy - kręgi przypominają żebra, są jednak znacznie krótsze
- Krzyżowy - dwa kręgi tworzące kość krzyżową
- Ogonowy - różnej długości
U współczesnych gadów kręgi są przodowklęsłe.
Wzmocnieniu uległy staw biodrowy i miednica. W kończynach przednich są dwie kości przedramienia - łokciowa i promieniowa, a w kończynach tylnych dwie kości podudzia - piszczelowa i strzałkowa. Pojawiła się dwunożność.
Układ nerwowy:
- Małe mózgowie
- Kresomózgowie składające się z dwóch półkul, powstaje kora nowa (istota szara, odpowiada za proces uczenia)
- Międzymózgowie nakrywające kresomózgowie, powstaje szyszynka
- Śródmózgowie dobrze wykształcone
- Móżdżek pokryty korą
- Rdzeń przedłużony wygięty w kształcie litery "s"
- 12 par nerwów czaszkowych
Najlepiej rozwiniętym narządem zmysłów jest wzrok (zmiana akomodacji przez zmianę kształtu soczewki), oko jest osłonięte przez 3 powieki. Jeśli chodzi o węch to rozwinął się tu narząd Jacobsona. Występuje tylko jedna kostka słuchowa (kolumienka), brak jest ucha zewnętrznego. Dobrze rozwinięty smak ze względu na obecność komórek smakowych na języku i na podniebieniu.
Gady oddychają płucami. Zwiększyła się u nich powierzchnia wymiany gazowej, wydłużeniu uległa droga doprowadzająca powietrze do płuc. W związku z obecnością klatki piersiowej i jej rytmicznymi ruchami zmienił się system przewietrzania płuc.
Serce składa się z dwóch przedsionków i komory przedzielonej niepełną przegrodą (u krokodyli pełna przegroda), przegroda zapobiega pełnemu mieszaniu krwi. Występują dwa obiegi krwi.
W układzie wydalniczympranerka została zastąpiona przez parzyste nerki, jednak produkcja moczu jest niewielka. Powstał moczowód wtórny.
Zęby są jednorodne (homodontyczne) i u większości są stale wymieniane. Gady mają długi, ruchomy język.
Gady rozmnażają się w wyniku zapłodnienia wewnętrznego. U samców pojawił się narząd kopulacyjny i nasieniowód. U samicy występują parzyste jajniki.
Jaja są duże, bogate w żółtko, występują błony płodowe (jaja rozwijają się na lądzie), nie ma stadium larwalnego, wykluwają się młode podobne do dorosłych. Niektóre gady są jajożyworodne.
Błony płodowe to:
- Owodnia - przestrzeń wypełniona płynem, w której rozwija się zarodek
- Omocznia - pęcherzyk wypełniony wydalinami
- Kosmówka - odpowiada za dostarczenie tlenu i usunięcie dwutlenku węgla
Ze względu na obecność błon gady należą do owodniowców.