właściwość dzieła literackiego polegająca na tym, że jest ono tworem wymyślonym przez autora, nie dającym się weryfikować przez zestawienie z rzeczywistością zewnętrzną. Świat przedstawiony dzieła literackiego jest autonomiczną konstrukcją wyobrażeń wyrosłych ze znaczeń słów i zdań tekstu. Nawet w dziele historycznym występują postacie fikcyjne, a postacie historyczne wyposażone są w takie myśli i słowa, które nie zawsze są udokumentowane. Fikcyjność jest cechą świata przedstawionego niezależnie od tego, czy ma on charakter realistyczny, czy fantastyczny, choć nie przysługuje mu w sposób równomierny. Pewne jego elementy (realia obyczajowe, topografia, zdarzenia historyczne itp.) można zestawiać z rzeczywistością, inne można weryfikować według zasad prawdopodobieństwa (cechy psychiczne postaci).
Fikcyjność dzieła nie wyklucza jego funkcji poznawczej, utwór literacki pozwala poznawać rzeczywistość, tworząc jej model. Właściwość fikcyjności przysługuje także postaci narratora, którego nie należy utożsamiać z autorem, chociaż w różnych epokach podchodzono do tego zagadnienia różnie. Np. w okresie romantyzmu identyfikowano autora z obrazem przeżyć zawartych w utworze. Także w liryce programowej identyfikuje się na ogół autora z wypowiedzią. Skłonni jesteśmy również przypisywać autorowi komentarze o charakterze ogólnym, zawarte w dziele.