w założeniach hitlerowskiej polityki obozy koncentracyjne miały służyć "odizolowaniu od społeczeństwa jednostek uznanych za niebezpieczne". Pierwszy taki obóz powstał w 1933 r. w Dachau (22 III osadzono w nim pierwszych więźniów). Na terenie Niemiec powstały jeszcze obozy w Buchenwald, Sachsen-hausen, Gross-Rosen, Flossenburg, Ravensbrück; w Austrii obóz w Mauthausen.
W czasie II wojny światowej obozy takie powstały też na ziemiach polskich. Najsłynniejszy był w Oświęcimiu (utworzony rozkazem Himmlera z 27 IV 1940 r.). Oprócz obozów koncentracyjnych zakładano też obozy zagłady: Majdanek, Chełmno nad Nerem, Bełżec, Sobibór, Treblinka. Służyły one do szybkiego i masowego uśmiercania skierowanych tam więźniów.
Zwierzchnictwo nad obozami objął sam Heinrich Himmler - szef SS. Każdy obóz miał swojego komendanta, któremu podlegali funkcjonariusze niższego szczebla (np. Lagerführer, Blockführer, Raportführer itd.). Zarówno funkcjonariuszy, jak i strażników nie było zbyt wielu - ok. 30 funkcjonariuszy na 100 więźniów i 1 strażnik na 70 więźniów.
W obozach panowała żelazna dyscyplina wymuszana bezwzględnością i okrucieństwem, a więźniowie zmuszani byli do ciężkiej pracy w zamian za głodowe racje żywnościowe. Wszyscy więźniowie byli odpowiednio oznaczeni: specjalne trójkąty naszyte na pasiakach informowały swoim kolorem i naszytymi symbolami, jakiej narodowości jest więzień i jakiej kategorii przestępstwa podlega (polityczny, kryminalista, homoseksualista, asocjalny, wyznanie religijne). Na więźniach przeprowadzano liczne eksperymenty pseudomedyczne. Nie jesteśmy dziś w stanie podać dokładnej liczby zamordowanych w obozach - szacuje się, że jest to 2-6 mln ludzi.
Prototypami niemieckich obozów koncentracyjnych były obozy zakładane przez Anglików w Afryce Południowej w czasie tzw. wojen burskich (1880-81, 1899- 1902).