król polski, ostatni z dynastii Piastów na tronie polskim. Był synem Władysława Łokietka i Jadwigi. Objął władzę w 1333 r. W 1335 r. na zjeździe w Wyszehradzie za kwotę 20 tys. kop groszy praskich uzyskał od Jana Luksemburskiego zrzeczenie się roszczeń do korony polskiej. W 1339 r. zawarł z królem węgierskim Karolem Robertem układ, na mocy którego w razie bezpotomnej śmierci Kazimierza tron polski miał przypaść Andegawenom. Kazimierz próbował rozstrzygnąć na drodze pokojowej spór z Krzyżakami, najpierw za pośrednictwem królów czeskiego i węgierskiego, potem zwracając się do sądu papieskiego. Nie mogąc wyegzekwować jego wyroku, zawarł z Krzyżakami "wieczysty pokój" w 1343 r. w Kaliszu, odzyskując Kujawy i ziemię dobrzyńską. Pomorze Gdańskie i ziemia chełmińska pozostać miały w rękach Zakonu jako "wieczysta jałmużna króla polskiego". Zacieśnił kontakty z książętami Pomorza Zachodniego, wydając córkę za mąż za księcia wołogoskiego w 1343 r. W 1345 r. rozpoczął wojnę z Czechami o Śląsk. Po bezskutecznych walkach podpisał w 1348 r. pokój w Namysłowie. W wyniku wypraw prowadzonych przy pomocy węgierskiej w latach 1340-1366 zajął Ruś Halicką z Haliczem i Lwowem oraz część Rusi Włodzimierskiej. W 1351 r. zajął płocką część Mazowsza, w 1364 przyłączył do Polski Drahim i Czaplinek, w 1365 zhołdował Sanok i Drezdenko, w 1368 odzyskał od Brandenburgii część Nowej Marchii.
W polityce wewnętrznej dążył do centralizacji rządów i wzmocnienia swojej władzy. Jego rządy opierały się na radzie królewskiej, która miała charakter ponaddzielnicowy oraz na starostach, którzy w imieniu króla sprawowali władzę w ziemiach i województwach. Wprowadził jednakowe obciążenia pieniężne i wojskowe dla całej ludności, przeprowadził reformę monetarną, nadał liczne przywileje lokacyjne i handlowe dla miast. Stworzył podstawy skarbu królewskiego opartego na dochodach z ceł, stałych podatków i produkcji soli. Przeprowadził kodyfikację prawa zwyczajowego - po 1357 r. został spisany statut piotrkowski (dla Wielkopolski), a później statut wiślicki (dla Małopolski). Wzmocnił system obronny państwa, budując ok. 50 zamków. W 1364 r. założył Akademię Krakowską - pierwszy w Polsce uniwersytet.
Polska w XIV w.
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
