Dedykacja

Jak napisać dedykację 

Dedykacja to krótki, osobisty tekst, który towarzyszy danemu przedmiotowi – najczęściej książce, albumowi, upominkowi czy pamiątce – i wyraża emocje, intencje lub uczucia darczyńcy wobec odbiorcy. Pomimo niewielkich rozmiarów, bywa niezwykle znacząca i emocjonująca, ponieważ potrafi wzruszyć, rozbawić, skłonić do refleksji lub przywołać wspomnienia. 

Dedykacje mogą pojawić się na obrazach, płytach, kartkach okolicznościowych, a nawet na pucharach, dyplomach i statuetkach wręczanych podczas uroczystości. Najczęściej spotkasz je jednak w książkach. Pisarze często poświęcają swój utwór komuś bliskiemu. Niekiedy wyjaśniają swoje motywacje, a innym razem ograniczają się tylko do wskazania osoby, której dedykują swój utwór. Z drugiej strony autorem dedykacji w książce możesz stać się właśnie ty i to w bardzo prosty sposób. Jeśli chcesz komuś podarować w prezencie ciekawą powieść lub tomik wierszy, wówczas na pierwszej stronie możesz wpisać własną dedykację dla obdarowanego. Podobnie możesz zrobić ze wszelkimi innymi prezentami, dołączając do nich liścik z dedykacją. 

Dedykację piszemy, gdy chcemy podkreślić wyjątkowość osoby obdarowywanej, wyrazić intencje, jakie wiążą się z upominkiem, okazać wdzięczność, uznanie, miłość lub pamięć, a przede wszystkim pozostawić ślad – osobistą wiadomość, która zostanie z adresatem na dłużej. Komu zatem można napisać dedykację? Właściwie każdemu! Wystarczy dostosować jej treść do odbiorcy, którą może być: 

- bliska osoba (przyjaciel, rodzic, dziecko, dziadkowie) – przyda się przy okazji urodzin, imienin, świąt okolicznościowych; 

- nauczyciel lub wychowawca – jako forma podziękowania lub pożegnania; 

- współpracownik – np. przy odejściu na emeryturę, 

- osoba publiczna — w ramach uznania. 

Jak napisać dedykację? Choć dedykacja jest osobista, nie musi być przesadnie wzniosła – czasem wystarczy prosty, ciepły gest w formie kilku słów. Ważne jednak, by była szczera i przemyślana. Schemat dedykacji jest bardzo prosty i składa się z zaledwie kilku elementów, które ograniczać wedle uznania, pozostawiając dwa niezbędne, czyli pierwszy i ostatni: 

1. Komu dedykujesz? 

2. Motto, cytat lub aforyzm. 

3. Z jakiej okazji? 

4. Kto dedykuje? 

5. Miejscowość i data.  

W dedykacji nie należy się zbytnio rozpisywać. Ma to być krótka wiadomość, mieszcząca swój przekaz dosłownie w dwóch zdaniach. Najkrótsza dedykacja może zmieścić się w prostym: „Mamie – Ola”. Ponadto, pomimo zwięzłej formy, w dedykacji mogą znaleźć się elementy życzeń, gratulacji, podziękowań czy przeprosin.  

Zwróć uwagę na formę dedykacji  

Pisząc dedykację, warto pamiętać o kilku kluczowych kwestiach: 

- styl – powinien być dopasowany do sytuacji i osoby. Inaczej napiszemy dedykację dla dziecka, a inaczej dla nauczyciela czy współpracownika; 

- ton wypowiedzi – może być wzruszający, poważny, serdeczny, żartobliwy lub uroczysty. Zdecydowanie musisz zachować spójność z charakterem wydarzenia i relacją z odbiorcą; 

- forma – najczęściej dedykacja ma formę krótkiego tekstu prozą, ale można sięgnąć też po wierszyk, cytat, aforyzm czy powiedzenie. Warto poszukać czegoś oryginalnego, a nie aforyzmów, które wszyscy znają. Taka dedykacja będzie bardziej doceniona przez adresata. Pamiętaj jednak, by nie przesadzić z długością – mniej znaczy więcej; 

- poprawność językowa i interpunkcyjna – oczywiście zawsze musisz o nią dbać, ale w szczególności w zwróć na nią uwagę, jeśli piszesz dedykacje, gratulacje, zaproszenia czy życzenia. Tego typu teksty znacznie tracą na uroku, jeśli zawierają błędy; 

- oryginalność – unikaj gotowych, utartych zwrotów, jeśli to możliwe. Spersonalizowana dedykacja zawsze wygląda lepiej, a na pewno ma większą wartość.  

Słowniczek pojęć  

Adresat dedykacji – osoba, do której kierowany jest tekst. 

Aforyzm – krótka, błyskotliwa wypowiedź o charakterze ogólnym, zawierająca myśl filozoficzną lub życiową mądrość. 

Cytat – dosłowne przytoczenie wypowiedzi innego autora, często używane w dedykacjach dla podkreślenia myśli lub uczucia. 

Przysłowie – krótki (najczęściej jednozdaniowy), powszechnie znany utwór ludowy wyrażający życiową mądrość, często w formie rymowanej sentencji. 

Motto – zwięzłe hasło lub sentencja wyrażająca główną myśl, zasadę lub przesłanie, które towarzyszy dziełu, osobie lub grupie. 

Sentencja – krótka, celna wypowiedź zawierająca uniwersalną prawdę, refleksję lub zasadę życiową, często o charakterze moralnym lub filozoficznym. 

Styl wypowiedzi – sposób formułowania myśli, dobór słów i ton wypowiedzi dostosowany do sytuacji i relacji z odbiorcą. 

Okazja – kontekst lub wydarzenie, z powodu którego dedykacja zostaje napisana (np. urodziny, ślub, zakończenie roku). 

Przydatne zwroty

Aby Twoja dedykacja była przemyślana i elegancka, możesz skorzystać z uniwersalnych zwrotów: 

„Z wdzięcznością za…” 

„Na pamiątkę…” 

„Z okazji…” 

„Z wyrazami szacunku i sympatii…” 

„Niech ta książka przypomina Ci…” 

„Dziękuję za wspólnie spędzony czas…” 

„Z serdecznymi pozdrowieniami…” 

„Dla najwspanialszej osoby…” 

„Na dobry początek nowej drogi…” 

Przykłady poprawnie napisanej treści