Spis treści:

Urszula Kozioł – życie i twórczość

Urszula Kozioł przyszła na świat w 1931 roku Rakówce pod Biłgorajem. Oboje rodzice byli nauczycielami, również ona po studiach pracowała w tym zawodzie – najpierw w Bystrzycy Kłodzkiej (1954–1956), a następnie we wrocławskich szkołach (1958–1964). Przez lata była związana z miesięcznikiem „Odra”, ale kierowała też działem literackim „Poglądów”. Pełniła też funkcję dyrektora Wrocławskiego Ośrodka Kultury.

Debiut poetycki Urszuli Kozioł to rok 1954. Choć przez lata pisała też dramaty, felietony, słuchowiska, a nawet sztuki dla dzieci. W Polsce tomy jej wierszy publikowało głównie Wydawnictwo Literackie, choć „Raptularz” ukazał się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego. Wydała m.in.: „Gumowe klocki” (1957), „W rytmie korzeni” (1963), „W rytmie słońca” (1974), „Żalnik” (1989), „Supliki”, (2005), „Przelotem” (2007), „Horrendum” (2010), „Klangor” (2014), „Ucieczki” (2016). Wiersze poetyki były tłumaczone na inne języki m.in. na angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, włoski. 

Była żoną Feliksa Przybylaka – germanisty, tłumacza, poety, profesora nauk humanistycznych. Poświęciła mu tom „Klangor”, choć postać zmarłego w 2010 roku męża pojawia się także w „Raptularzu”. 

Przeczytaj również: QUIZ jak kartkówka z polskiego. Pamiętasz bohaterów lektur szkolnych?

„Raptularz” nagrodzony Literacką Nagrodą Nike 2024

Urszula Kozioł to laureatka wielu nagród. Wśród wyróżnień, które przyznano Urszuli Kozioł, warto wymienić choćby Nagrody im. Kościelskich, Ministra Kultury, Miasta Wrocławia, nagrody im. Stanisława Piętaka, Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Była kilkakrotnie nominowana do Literackiej Nagrody Nike. Po raz pierwszy w 2006 roku za książkę „Supliki”, a dwa lata później za tomik „Przelotem”, w 2015 roku za „Klangor”, a w roku 2017 za „Ucieczki”.

W niedzielę 6 października po raz pierwszy została laureatką Literackiej Nagrody Nike 2024 za tom „Raptularz”. W warszawskiej Bibliotece Uniwersyteckiej odebrała statuetkę projektu Gustawa Zemły. Poetka otrzymała także 100 tys. złotych. 

Wydawca podkreśla, że nagrodzony tomik ma w sobie „coś z brudnopisu, notatnika, szkicownika, gdzie zostały pomieszczone nie tylko wiersze nowe, ale także zostały przypomniane fragmenty niektórych wierszy sprzed lat”. 

Przewodniczący jury Krzysztof Siwczyk w laudacji stwierdził: „poetka ma pełną świadomość, że język nie jest medium obiektywnych i twardych sądów. To raczej wehikuł znaczeń wątpliwych i przypadkowych”. Podkreślił, że w nagrodzonym tomiku „napięcie egzystencjalne rozsadza wersy”. 

„Raptularz” zamyka wiersz „Ostatni list”, w którym poetka zamieściła frazę „Pora powiedzieć światu / adieu / odchodzę / skoro nawet odeszłam / od siebie samej”. 

Przeczytaj również: Wiersz Wisławy Szymborskiej ujawniony po latach

Nagroda Literacka Nike

Celem nagrody przyznawanej od 1997 roku jest promocja polskiej literatury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem powieści. Wśród dotychczasowych laureatów znaleźli się m.in. 

  • Joanna Bator,
  • Dorota Masłowska,
  • Wiesław Myśliwski,
  • Jerzy Pilch,
  • Radek Rak,
  • Mariusz Szczygieł,
  • Olga Tokarczuk,

Organizatorami są „Wyborcza” i Fundacja Nagrody Literackiej Nike, a fundatorem nagrody Fundacja Agory. 

Źródła: culture.pl, lubimyczytac.pl, pap.pl, polsatnews.pl, wyborcza.pl/multimedia/nike

Redakcja

 

Rozwiąż quizy z literatury:

Arcytrudny quiz z literatury. Na tych pytaniach wykładają się poloniści

Lubisz literaturę fantasy? Sprawdź się w quizie science fiction

Kultowe książki dla młodzieży w PRL. Co wtedy znikało z bibliotek?