Adres zamieszkania/zameldowania

Ci, którzy nie mają jeszcze najnowszej wersji dowodu osobistego (bez adresu), mogą przekonać się o tej wpadce, wyjmując portfel. Sformułowanie jest błędne, ponieważ adres nie ma zamieszkania, a zamieszkanie nie ma adresu. 

Iść po najmniejszej linii oporu

Powinno być: iść po linii najmniejszego oporu. Forma rozpowszechniona tylko w języku mówionym. Niepoprawna, bo to opór miał być mały, nie sama linia.

Tą, czy tę

W eleganckiej polszczyźnie pisze i mówi się „weź tę skarpetę”. Jeśli chodzi o zaimek przy rzeczownikach rodzaju żeńskiego, najczęściej przyjmuje on końcówkę – ą. Forma –ę występuje tylko w bierniku. Dlatego mniej staranna odmiana wypiera tę poprawną. Językoznawcy są jednak zgodni co do tego, że „tą skarpetę” można wziąć tylko w sytuacji nieoficjalnej.

W każdym bądź razie

Błąd wynika ze złączenia (kontaminacji) dwóch wyrażeń: „w każdym razie” i „bądź co bądź”. Niekiedy można używać w języku potocznym. W każdym razie unikać w mowie oficjalnej! 

Pisać coś z małej/dużej litery

Zbyteczny rusycyzm, piszemy coś małą albo dużą (ostatecznie: wielką) literą.

Tylny, czy tylni?

Obie formy są poprawne, ale trzeba je odpowiednio zastosować. „Tylny” dla liczby pojedynczej, „tylni” dla liczby mnogiej. Np. tylny obrońca, ale tylni obrońcy.

Poddać w wątpliwość

Powinno być: podać w wątpliwość. Oba czasowniki podobne fonetycznie (brzmieniowo), mają inne znaczenie. Słowo „podać” oznaczało kiedyś  „złożyć prośbę o coś”, można podać się do dymisji, ale poddać krytyce, próbie.

Mimo, że/przed, którym

Przed „że” nie zawsze stawiamy kropkę. Dzieje się tak wtedy, gdy łączy się ono w konstrukcję z „mimo”. Uwaga: przecinek przed „że” nie występuje także wtedy, gdy „cofamy przecinek” („tak że”, „dlatego że”, „jako że”, „za to że”, „zwłaszcza że”, „tylko że”, „tym bardziej że”) oraz wtedy, gdy „że” stoi koło spójników („i że”, „albo że”, „oraz że”).

lata 20-te , lata 30-te

Nagminnie używany błąd, a przecież wystarczy postawić kropkę. Poprawna forma: „lata 20.”, „30.” Można też zapisać słownie „lata dwudzieste”, „trzydzieste”.

Co tam pisze/co tam jest napisane?

Dyskusje na temat tego zwrotu wciąż trwają. Poprawne są obie formy, ale wielu językoznawców wciąż uważa formę „jest napisane” za bardziej elegancką.

Przekonywujący

Może przekonujące lub przekonywające będzie to, że słowo „przekonywujący” w słownikach nie istnieje.

W dniu dzisiejszym

Forma wcale nie jest niepoprawna! Używana jedynie w języku urzędowym. Można korzystać z niej podobnie jak ze słów „wczoraj”, „dzisiaj”, „jutro”.

Żeśmy poszli

Forma krytykowana przez niektórych językoznawców nie jest błędna, o ile nie użyje się jej w sytuacjach formalnych.

Kakało, kakale

Majka Jeżowska śpiewała: „Hulali po polu i pili kakao, czy kakało”? Nie jest to istotne, bo obie formy są poprawne, trzeba tylko odpowiednio ich użyć. Pierwszą w piśmie i w mowie oficjalnej, drugą, jeśli robimy kakało komuś bliskiemu, w zaciszu naszych domów. 

W radiu, radiom

Dzisiaj poprawne są obie formy. Odmienne „w radiu”, „radiem”, jak i nieodmienne „radio” – uważane jednak za przestarzałe. 

Zobacz także:

Najczęstsze błędy językowe cz. I