Bot, robot, awatar - co oznaczają te pojęcia?

XXI wiek to czas rozwoju i innowacji. Regularnie pojawiają się doniesienia o nowych wynalazkach i odmieniających teraźniejszość technologiach. Nic dziwnego, że człowiek niezwiązany z tym światem może poczuć się zagubiony, słysząc coraz to nowe określenia. Na dźwięk słowa robot przed oczami większości ludzi stanie metalowy ludzik z kwadratowymi ruchami, jednak czy tak rzeczywiście wyglądają współczesne roboty? Czym jest bot, a kiedy użyć określenia awatar?

Spis treści:

Czym jest bot?
Kiedy powstały boty?
Projekt ELIZA, czyli bot doskonały?
Czat a bot
Awatar – czym się różni od bota?

Czym jest bot?

Bot i robot, choć brzmią bardzo podobnie, nie oznaczają dokładnie tego samego. Pierwsze określenie powstało później i odnosi się przede wszystkim do opisania skryptów, które wywołują samodzielne działania w internecie. Pierwotnie służyły do zautomatyzowania prostych czynności. Jednak wraz z rozwojem technologii tworzone są coraz bardziej rozbudowane skrypty, nadające botom nowe umiejętności. Boty doczekały się nawet swojego własnego dnia, który wypada 10 grudnia.

Współcześnie do najpopularniejszych botów zdecydowanie należą wirtualni asystenci Siri i Google. Ich używanie skraca czas wykonywania niektórych codziennych czynności. Zamiast poświęcać czas rano na wyszukanie informacji dotyczących pogody, można spytać o to wirtualnego asystenta – przy użyciu jednego klawisza.

Przeczytaj również: Bristlebot. Co ma wspólnego bot ze szczotką?

Kiedy powstały boty?

Bot, choć może brzmieć jak nowoczesny termin, ma swoje korzenie w dalekiej przeszłości. Jego historia sięga czasów starożytnej mitologii greckiej, ale prawdziwy rozwój rozpoczął się w połowie XX wieku. W 1950 roku Alan Turing, brytyjski matematyk i informatyk, zaproponował Test Turinga, który stał się kamieniem milowym w historii sztucznej inteligencji i botów. Test ten miał na celu sprawdzenie, czy maszyna może naśladować ludzką komunikację na tyle przekonująco, by oszukać człowieka.

Projekt ELIZA, czyli bot doskonały?

W 1966 roku Joseph Weizenbaum, zainspirowany badaniami Alana Turinga, stworzył program ELIZA, który symulował psychoanalityka. Czatbot został zaprojektowany tak dobrze, że potrafił przekonać rozmówcę, że również jest człowiekiem.

ELIZA zadawała sugestywne pytania, które tworzyła z rozpoznanych w wypowiedzi ludzi słów kluczowych. Na słowo „matka” zadawała pytania dotyczące rodziny, natomiast słysząc: „czy jesteś człowiekiem” zdarzyło jej się odpowiedzieć „być człowiekiem… czy to coś znaczy?”. Odpowiedzi przez wielu rozmówców odczytywane były jako filozoficzne i głębokie. Opisano nawet zjawisko nazwane „efektem ELIZY”, które dotyczy przypisywania znakom, zdaniom i sytuacji większego znaczenia niż mają w rzeczywistości. Jest ono bardzo powszechne wśród ludzi. Przykładem efektu ELIZY jest na przykład przypisywanie znaczenia kształtom chmur lub fusów z kawy.

Czat a bot

Jest wiele stron internetowych, które obsługiwane są aktualnie przez boty. Między innymi sklepy online chętnie korzystają z formy „zatrudnienia” wirtualnego asystenta, który poprowadzi pierwszą rozmowę z klientem i odpowiednio scharakteryzuje problem. Boty odczytują słowa kluczowe, a następnie proponują rozwiązania przydatne przy problemach z danym zapytaniem. Dzięki temu rozwiązaniu konsumenci otrzymują natychmiastową pomoc i nie muszą czekać w kolejce do rozmowy z rzeczywistym pracownikiem sklepu.

Boty czatowe znalazły szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, od obsługi klienta po edukację. Są wykorzystywane do automatyzacji rutynowych zadań, takich jak odpowiadanie na często zadawane pytania czy przyjmowanie rezerwacji. Jednakże, mimo postępów w dziedzinie AI, boty nadal napotykają ograniczenia w zrozumieniu złożonych ludzkich emocji i niuansów językowych, co stanowi wyzwanie w tworzeniu w pełni naturalnych interakcji. Niezrozumienie opisywanego problemu przez boty często wywołuje w konsumencie frustrację i rozczarowanie utrudnionym kontaktem z pracownikiem.

Jednak warto przyzwyczajać się do komunikacji z botami, ponieważ w przyszłości prawdopodobnie w cyfrowym świecie granice dalej będą się zacierać. Sztuczna inteligencja będzie coraz skuteczniej naśladować ludzką konwersację, jednocześnie zachowując unikalne zalety automatyzacji.

Awatar – czym się różni od bota?

Awatar, w przeciwieństwie do bota, jest graficzną lub wirtualną reprezentacją użytkownika w świecie cyfrowym. Jest to swoista cyfrowa personifikacja, która pozwala użytkownikowi na wyrażenie swojej tożsamości, charakteru czy emocji w przestrzeni wirtualnej. W grach komputerowych, mediach społecznościowych czy wirtualnych światach, gdzie użytkownicy mogą przeprowadzać ze sobą interakcje, pomaga im w tym awatar. Czym się różni od bota?

Awatar jest bezpośrednim przedłużeniem użytkownika, podczas gdy bot działa niezależnie, kierowany przez zaprogramowane algorytmy.
Awatar jest kontrolowany przez człowieka i służy do interakcji, natomiast bot działa automatycznie, często bez bezpośredniego nadzoru człowieka.
Kontakt dwóch awatarów to kontakt dwóch rzeczywistych ludzi, natomiast rozmowa z botem to relacja człowiek – technologia.

Boty i awatary to nieodłączne elementy świata cyfrowego. Choć nie każdy użytkownik jest zadowolony z rozmowy ze zautomatyzowanym wirtualnym asystentem, to trudno nie zgodzić się, że takie rozwiązanie znacznie usprawnia funkcjonowanie firm w sieci. Boty, poprzez automatyzację i sztuczną inteligencję, otwierają nowe możliwości w efektywności i dostępności usług. Natomiast awatary oferują unikalną formę wyrażania siebie i interakcji w świecie wirtualnym.

W przyszłości granice między ludzką i cyfrową interakcją prawdopodobnie dalej będą się zacierać. Boty staną się jeszcze bardziej zaawansowane w naśladowaniu ludzkiej konwersacji, a awatary będą oferować jeszcze bogatsze i bardziej immersyjne doświadczenia wirtualne.

Przeczytaj również: 16 niesamowitych wynalazków XXI wieku. Fascynują i jednocześnie niepokoją

Oprac.: Redakcja