Nietypowe metody przetwórstwa energii

1.Ogólne wiadomości dotyczące geotermii:

Energia wtóruje istocie ludzkiej na Ziemi od samego początku jej istnienia. Ewoluuje natomiast forma oraz źródła energii w późniejszych etapach rozkwitu cywilizacji człowieka. Nasi przodkowie wraz z upływającym czasem odkrywali coraz to bardziej skomplikowane wynalazki, posługując się odnawialnymi źródłami dającymi energię takimi jak woda, czy siła wiatru. Postęp przemysłowy i gospodarczy dał cywilizację przemysłową nowszej generacji, a to wiązało się z coraz to większymi problemami związanymi z zabezpieczeniem środowiska naturalnego. Rozwijające się hutnictwo dało początek górnictwu węglowemu. Odkrycie silnika spalinowego wtórowało rozkwitowi górnictwa gazu oraz nafty. Rozpoczęło się stulecie energii. Z obszernego zbioru różnorakich form energii człowiek używał energii geotermalnej znacznie wcześniej niż paliw kopalnych. Zarówno mitologie wielu plemion oraz narodów, jak szereg mitologii, przekazów oraz legend wspomina o gorących źródłach. Odkrycia archeologiczne podzielają to, że od wielu wieków ludzie korzystali z gorących zasobów wody, które znajdowały się na powierzchni Ziemi i to w wielu częściach świata. Historyczne relacje zasięgnięte sprzed ponad dwóch tysięcy lat ukazują, że szeroko z wód geotermalnych korzystały zarówno Chiny jak i cesarstwo Rzymskie, które wykorzystywało ą do celów leczniczych oraz relaksacyjnych. Korzyści z lokalnych źródeł wody czerpały plemiona społeczeństwa indiańskiego w Ameryce oraz cywilizacja japońska. Największe wykorzystanie energii oraz wód geotermalnych miało początek w XX wieku, odbywało się to na potrzeby przemysłu, ciepłownictwa oraz produkcji prądu elektrycznego. W ciągu ostatniego półwiecza co roku uczestnictwo energii geotermalnej wzrasta. Szacuje się że w XXI wieku rozwój energii geotermalnej na tle pierwotnego bilansu nośników energii ulegnie znaczącemu wzrostowi.

2. Definicja energii geotermalnej, jej rodzaje oraz źródła.

Energia geotermalna to ciepło wnętrza Ziemi skumulowane w skałach i w wodach znajdujących się w porach oraz szczelinach skał. Biorąc pod uwagę przekrój Ziemi, potężna ilość ciepła skupia się w jądrze ziemi (temperatura dochodzi do 4000-4500° C) oraz skorupie naszej planety (temp do 1000°C). Dochodzi do ciągłego przepływu ciepła między wnętrzem Ziemi poprzez górną warstwą skorupy do samej powierzchni. Kraje wysokorozwinięte, o dużych nakładach energii elektrycznej w globalnym bilansie cieplnym w niewielkim stopniu wykorzystują moc z elektrowni geotermalnych, spełniają one rolę miejscowego źródła dodatkowego. Inną sytuację obserwuje się w kraje środkowej i południowej Afryki, Azji i Ameryki, których ludność sięga 70% populacji światowej i zużywają blisko 25% energii elektrycznej, jaka produkowana jest na świecie. Z tej ilości zaledwie 14% przeznaczają do celów komunalno-bytowych. Jednak większość z omawianych wyżej krajów posiada źródła par geotermalnych oraz wysokotemperaturowych wód, które pozwalają na pozyskanie taniej energii. Część z nich w znacznym stopniu wykorzystuje udział energii elektrycznej pozyskanej z energii geotermalnej. Dość szerokie praktyczne zastosowanie obejmuje bezpośrednie wykorzystanie energii, powstałej z wód niskotemperaturowych i średniotemperaturowych (kilkadziesiąt do 100°C). Mianowicie używa się jej w ciepłownictwie, ogrodnictwie, rolnictwie, balneologii, hodowli ryb czy rekreacji. Wykorzystywanie światowych źródeł energii geotermalnej określono następująco; w 58 krajach na świecie moc instalacji geotermalnych o bezpośrednim użyciu energii gorących wód sięga wartości większej niż 15000 MW.

3. Polskie miasta posiadające dogodne warunki do utworzenia w nich ciepłowni geotermalnych:

Przedstawione na początku pracy różne kategorie źródeł energii geotermalnej, także dyspozycyjne, nie można uznać za fundament w projektowaniu źródeł geotermalny w naszym państwie. Następny etap badań został zrealizowany w Polsce z koncepcji Zakładu Surowców Energetycznych na terenie Akademii Górniczo-Hutniczej, odbywało się to w latach 1995-1999 i skupiało się na analizie potencjału utworzenia instalacji geotermalnych w około 200 miastach na terenie Polski Niżowej. W wyniku trójetapowej selekcji wybrano kilkadziesiąt miast, dla których stworzono projekt zarządzania gospodarką ciepła geotermalnych wód, finansowany przez NFOŚiGW z inicjatywy MOŚ. Każde z miast, aby móc uczestniczyć w koncepcji zagospodarowania ciepła wód geotermalnych w celu szczegółowej analizy musiało:

- posiadać odpowiednio dobre warunki hydrotermalne,

- mieć stosownych odbiorców ciepła,

- interesować się urzeczywistnieniem przedsięwzięć geotermalnych na terenie miasta w danym czasie lub w przyszłości,

- wyliczony koszt jednostkowy dla pozyskania, na poziomie ujęcia, ciepła geotermalnego musi być niższy niż ważna cena za energię cieplną w urzędzie.

Propozycja mająca na celu zagospodarowanie ciepła geotermalnego rozpoczęto od przystosowania instalacji geotermalnych do zainteresowanych użytkowników energii cieplnej, a także funkcjonujących w tym czasie systemów ciepłowniczych.

Najważniejsze cele strategiczne pomysłu ciepłowni geotermalnych, które zostały dostosowane dla mieszkańców Niżu Polskiego przedstawiały się następująco:

- Polepszenie w miastach stanu środowiska naturalnego. Zlikwidowanie zbędnych źródeł ciepła lub przekształcenie obecnych systemów zaopatrujących ludzi w ciepło, po to by ograniczyć wysyłanie zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.

- Ustabilizowanie oraz zmniejszenie kosztów związanych z produkcją energii cieplej, a także wzrost jakości usług wytwarzania ciepła. Uaktywnianie ciągłego rozwoju miast dzięki rozwojowi głównego elementu infrastruktury.

- Utworzenie warunków rozwojowych dla dziedzin, które są w słabym stopniu rozwinięte lub utworzenie nowych tj.: rekreacja, ogrodnictwo, czy balneologia. Wykorzystywanie nadwyżek ciepła geotermalnego z niskich temperatur będzie dawać wzrost opłacalności przedsięwzięć geotermalnych.

- Skoncentrowanie dostaw ciepła w miejscach, które są jej pozbawione lub znacznie ograniczone, należą do nich budownictwo wielorodzinne, uporządkowanie gospodarki cieplnej, usługi i częściowo przemysł, polepszenie dojścia do usług związanych z ciepłownictwem dla miejskich grup społecznych.

4. Energia Słoneczna:

Koniec wieku XX skupił się na przemyśleniach dotyczących ekologii. Społeczeństwo ludzkie powinno dostrzec w końcu swą bezmyślną rozrzutność i zapobiegać brakowi ostrożności, aby nie doszło do zaprzepaszczenia światowych źródeł energii. Obecnie już jest niewiele czasu, aby zdołać zapanować nad przyszłym niedostatkiem w zaopatrzeniu w energię.

Na całym świecie pracuje się nad rozwiązaniem problemu energetycznego oraz wiążącej się z nim katastrofy ekologicznej. Z przeprowadzonych badań wynika, że obecnie jedynym obfitym źródłem energii mogącym sprostać potrzebom globalnym na nieokreślenie długi czas jest Słońce. Nadal trwają pomiary, mające określić w jak dużym stopniu jest możliwe stałe korzystanie z tego źródła energii.

Słońce to ogromne źródło mocy, energia słoneczna dochodzi praktycznie do każdego miejsca na Ziemi i mogłaby być jedynym źródłem mocy dla ogółu ludzi. Całość energii rocznej pochodzącej z promieniowania słonecznego docierająca do powierzchni Ziemi to blisko 3,9 miliona eksadżuli i 1300[W/m2] gęstości, a ludzkość w ciągu roku zużywają 350 eksadżuli energii. Wynika z tego, że moc pozyskiwana ze promieniowania słonecznego jest 15 tysięcy razy wyższa niż potrzeby ludzkości.

Sposoby pozyskiwania energii ze Słońca opisuje niejedna technologia. Tabela zawiera wydajności przemiany energii słonecznej na elektryczną różnych urządzeń lub pracę mechaniczną. Zauważalne są znaczne różnice podanych wydajności.

Szacunkowe wydajności przemiany energii słonecznej w elektryczną różnych urządzeń zwanych "słonecznymi" lub pracę mechaniczną

1.	Maszyny cieplne	kolektor	3 - 5 %
2.	Maszyny cieplne	układ skupiający	15 - 25 %
3.	Generator termoelektryczny	układ skupiający	20 - 30 %
4.	Generator termoelektryczny	kolektor	0.5 - 1 %
5.	Generator termoelektryczny	kolektor + układ skupiający	3 - 5 %
6.	Generator fotoelektryczny		3-30 %
7.	Systemy fotobiologiczne wykorzystujące rośliny wyższe		1-2 %
8.	Systemy fotobiologiczne wykorzystujące mikroorganizmy		2-3 %

Nie jest to zadawalające kryterium wyboru ekologicznych sposobu przetwarzania. Z samym źródłem energię i słonecznej nie są związane żadne koszta, decydującym czynnikiem jest zatem metoda jej przetwarzania i związane z nią koszty urządzenia do przetwarzania. Koszty przy różnych metodach znacznie różnią się cenowo na co wpływ ma wiele aspektów. Urządzenia mające zasilanie dzięki energii słonecznej mogą być znaczną konkurencją dla innych metod mających na celu wytworzenie energii. Ogromna ilość takich urządzeń jest w użyciu i stanowią one dla siebie konkurencję, zwłaszcza w miejscach mało uprzemysłowionych. Korzyści tych urządzeń wynikają z :

- braku konieczności kolektywnej akcji gospodarowania bądź centralnego projektowania

- możliwości zrezygnowania z organizacji drogiej sieci dystrybucyjnej

Obecne racjonalne gospodarowanie urządzeniami słonecznymi powinno się skoncentrować na wytwarzaniu mocy na nieznaczne potrzeby prywatnych odbiorców w regionach rozrzuconych oraz odizolowanych. Noże mieć to wpływ na określoną formę egzystencji , a kłopot nie jest już tylko technologiczny czy ekonomiczny, ale wzrasta do rangi problemu socjologicznego.

Stosowalność nowocześniejszych urządzeń bazujących na energii słonecznej, tj. destylatornie, wytwornice tlenu wodoru, grzejniki wody, czy suszarki mogą być przyczyną lokalnego "słonecznego" rozwoju przemysłu energetycznego, a to musi być poparte stosownymi ustawami gwarantującymi np. wytwarzanie urządzeń ułatwiających łatwość składowania w pobliżu punktu przeznaczenia lub narzucających konieczność instalacji transformatorów energii słonecznej w szkołach czy szpitalach, czyli instytucjach publicznych.

Kwestia miejscowej energetyki zmusza do globalnego działania, natomiast rozkwit energetyki słonecznej ma za zadanie usprawnić jej przetwarzanie na energię elektryczną.

Często stosowanymi i znacznie rozpowszechnionymi metodami są : m. fotoelektryczna i termiczna. Pierwsza z metod- fotoelektryczna, umożliwia bezpośrednie pozyskanie za pomocą baterii słonecznych - prądu elektrycznego, na zasadzie zjawiska fotowoltaicznego, jaki obserwuje się w półprzewodnikach. Druga z metod - termiczna skupia promienie Słońca, te wywołują gorącą parę, która skierowana do turbin znajdujących się w generatorze powoduje utworzenie prądu elektrycznego. Działanie jest podobne jak w przypadku klasycznych elektrowni, które są opalane węglem. Opisane zjawisko jako pierwszy zaobserwował francuski fizyk w 1839 roku Edmond Becquerel. Światło bezpośrednio zmienia się pod wpływem prądu elektrycznego. Na półprzewodnikowym złączu tworzy się napięcie wskutek przemieszczania się wybitych z położeń równowagi elektronów wewnątrz materiałów. Przez padające fotony o konkretnej energii została naruszona równowaga w półprzewodniku. Ogniwa fotowoltaiczne są dość drogie, ale jako urządzenia przetwarzające mają przyszłość. Nowoczesne technologie produkujące te ogniwa zostały wprowadzone dość niedawno, a wydajność przetworników nie dorównuje teoretycznym oczekiwaniom. Koszt energii pochodzącej z baterii słonecznej z czasem będzie coraz niższy. W kolejnym stuleciu prawdopodobnie będą one konkurować z tradycyjnymi metodami służącymi do powstawania prądu w fotoogniwach.

Omówienie i udostępnienie technologii o większej wydajności ekonomicznej w celu uzyskania energii słonecznej oddziałuje na nasze środowisko. Daje to wiarę w znaczne zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz szanse na znaczące zmiany klimatu.

Kolejnymi fundamentalnymi problemami stającymi na drodze reformy naszej energetyki są:

- obszary o dużym nasłonecznieniu nie pokrywają się z miejscami zurbanizowanymi i uprzemysłowionymi, a właśnie te regiony potrzebują energii najbardziej

- nasłonecznienie zmienia się i jest uwarunkowane od : pory roku, pory dnia, położenia geograficznego, a warunki atmosferyczne nie są ustalone

Nie ma jak dotąd dobrego rozwiązania na wymienione niedogodności, zarówno pod względem technicznym jak i ekonomicznym.

Podsumowując te rozważania, należy podkreślić, że jest to ogromnie ważny problem cywilizacji ludzkiej. Nie pokazuje tu rozwiązań metod, jakie wiążą się z energetyką społeczną. W przypadku, gdyby szereg prowadzonych dotąd w tym zakresie badań czystą i tanią energię powiodłoby się, to będzie rozpierać nas duma, uzyskamy dostęp do czystych zasobów energetycznych. Wykorzystywanie nie będzie stanowiło problemu dla przyrody, aż do wyczerpania się zasobów i czasów, w której ludzie podejmą świadomie wspólnej eksploatacji. Należy walczyć o świadomość młodych ludzi dotyczącej pozyskania energii dającej siłę potrzebną do życia. Póki świeci słońce, a świeci ono nam wszystkim, będziemy mieli zasoby energii.

5. Ogniwa paliwowe: ich zastosowanie daje wydajniejszy uzysk oraz znacznie większą produkcję niezbędnej do zasilania układów samochodowych energii zaproponował amerykański koncern Delhi, było to w 2001 roku na wystawie Engine Expo w Stuttgarcie. Wymieniona firma również pracuje nad reformerami, które mają posłużyć do otrzymania wodoru z oleju napędowego lub benzyny. Najnowszej generacji samochody są w coraz większym stopniu naszpikowane elektroniką. Znaczna część procesorów jest sterowana dzięki procesorom, z dnia na dzień coraz większa ilość samochodów posiada elektryczne silniki oraz podzespoły zasilane prądem, przykładowo systemy, które wspomagają zawieszenie, układy nawigacji lub klimatyzacja. Niedaleka przyszłość szykuje rozwiązania takie jak napędzane elektrycznie układ kierowniczy drive-by-wire lub włączanie hamulców. Wobec tego znacznie wzrośnie moc konieczna do sprawnego działania aut, a to zmusza niestety do podwyższenia zużycia paliwa.

Pewną perspektywą na rozwiązanie opisanego problemu mogłoby być użycie ogniw paliwowych do produkcji prądu. Biorąc pod uwagę, że prądnica aby wytworzyć 1 kW energii powoduje wzrost zużycia paliwa o około 1,5 l/100 km, to wynika z tego, że ogniwa paliwowe wymagają go około 45% mniej, nawet jeśli są w sposób bezpośredni zasilane benzyną ( nie paskiem klinowym w sposób mechaniczny)

6. Reakcja redoks: do tego typu reakcji należą reakcje: elektronacji-dezelektronacji, utleniania lub redukcji, eldel, chemiczna, bądź przekazywania elektronów pomiędzy atomami. Omawiany typ reakcji związany jest ze zmianą stopnia utlenienia pierwiastków, które należą do reagentów. Stopień utleniacza maleje w wyniku przyjęcia elektronów i ulega on procesowi redukcji, natomiast stopień reduktora rośnie pod wpływem oddania elektronów oraz procesu utleniania.

7. Plazma.

Jest to gaz zjonizowany, który to zawiera mniej więcej tyle samo dodatnich oraz ujemnych ładunków. Z uwagi na charakterystyczne właściwości zwany jest czwartym stanem skupienia ( obok gazu, cieczy oraz ciała stałego)

Jeśli spojrzeć na własności elektryczne są one zbliżone do metalu. Do specyficznych zjawisk można zaliczyć plazmę zimną (jej temperatura jest bliska rzędu 10 tys. K) , ma ona zastosowanie w plazmomotronach, generatorach magnetohydrodynamicznych oraz napędzie plazmowym oraz plazmę gorącą (jej temperatura przekracza 1 mln K) jest ona wykorzystywana przy badaniach kontrolowanych reakcji termojądrowych.

Na ziemi plazma jest spotykana niezwykle rzadko (np. płomień), stanowi zazwyczaj stan materii charakterystyczny dla kosmosu i galaktyki, niektóre z gwiazd (Słońce) są z plazmy

Jonizacja to zjawisko, w którym elektrony są odrywane od atomu, a z tego już obojętnego elektrycznie powstaje dodatni jon oraz swobodny elektron. Ciała stałe ulegają jonizacji poprzez oddanie elektronu do tak zwanego pasma przewodnictwa z pasma walencyjnego. Aby uzyskać jonizację można zadziałać zderzeniem z elektronami, jonami atomami, czy też jeszcze innymi cząstkami jak mezony, fale czy protony ( jako promieniowanie jonizujące) bądź też kwantami promieniowania γ, rentgenowskimi, czy termojonizacją. Znana jest jonizacja wtórna i pierwotna.

Stan skupienia jest postacią w jakiej może występować substancja , przy podaniu jej najważniejszych cech fizycznych. Tradycyjnie podzielono stany skupienia na trzy grupy, mianowicie ciało stałe, ciecz oraz gaz. W XX wieku zostały sformułowane dwa nowe stany materii: czyli plazma oraz płynna plazma (kondensat).

Stan fazowy to pojęcie nieco bardziej precyzyjne, określa strukturę materii na poziomie atomowym. Klasyfikuje się stany: krystaliczny (dalekie uporządkowanie cząsteczek), bezpostaciowe (bliskie uporządkowanie cząsteczek, występujące w niektórych ciałach stałych /szkliste i polimery/ oraz cieczach), oraz gazowy (brak uporządkowania).

Przejściom między stanami fazowymi odpowiadają przejścia fazowe.

Plazmotron jest urządzeniem, w którym w temp 4 - 30 tys. K otrzymuje się plazmę przez ogrzanie gazu w zmiennym polu elektromagnetycznym, bądź w ługu elektrycznym.

8. Generatory tyrystorowe

a) Działanie tego typu generatora : Transformator sieciowy jest zasilany i spełnia rolę napięcia zasilającego. Tyrystorowy prostownik zmienia energię z sieci prądu zmiennego na taką, która jest regulowana przez prąd stały. Taki układ sprawia, że napięcie wyjściowe generatora jest w sposób ciągły regulowane w zakresie 10-100% wartości napięcia znamionowego. Wygładzający dławik, który znajduje się w obwodzie stałego prądu ma za zadanie zapewnić bezprzewodowy przepływ energii począwszy od prostownika a kończąc na falowniku tyrystorowym (układ trójfazowego, pełnego mostka) oraz ograniczyć prąd, w razie gdyby w odbiorniku doszło do zwarcia. Układ sterujący jest elektroniczny i dzięki niemu są generowane impulsy zapłonowe zarówno tyrystorów prostownika jak i falownika. Wyjściowe napięcie zadawane jest dzięki potencjometrowi zadającemu, bądź też innemu układowi nadążnemu. Wyjściowe napięcie jest cały czas stałe, bez względu na wahania napięcia jakie zachodzą w sieci oraz zmiany oporności na obciążeniu. W razie przeciążenia generator automatycznie się wyłącza.

b)Zalety:

zupełna odporność na zwarcia

duża sprawność podczas pełnego obciążenia oraz biegu jałowego

automatycznie dobrane częstotliwości pracy odpowiadające częstotliwościom rezonansowym odbiornika, co powoduje że układy przełączające oraz regulatory kompensacji dla mocy biernej staja się zbędne

c) Zastosowanie:

-zasilanie tyglowych pieców indukcyjnych wraz z wyłożeniem ceramicznym bądź też grafitowym tyglem

-zasilanie indukcyjnych nagrzewnic

9. Generator magnetohydrodynamiczny: generator plazmodynamiczny, generator magnetogazodynamiczny

Urządzenie to bezpośrednio przetwarza energię cieplną gazu (czasem ciekłego CH4) na energię elektryczną, wykorzystuje przy tym zjawisko inicjowania prądu elektrycznego w gazowym przewodniku, który to porusza się w polu magnetycznym (zjawisko indukcji magnetycznej), w generatorze plazma o bardzo wysokiej temperaturze oraz ciśnieniu rozpręża się w dyszy dzięki czemu powstaje strumień o znacznej prędkości, który w kolejnym etapie przechodzi przez kanał znajdujący się między biegunami elektromagnesu , czyli przez pole magnetyczne o prostopadłych liniach do kierunku przepływu, które wiążą się z ruchem elektronów naładowanych ujemnie, a także w przeciwnym kierunku, ku jonom dodatnio naładowanym . Cząstki zgromadzone na elektrodach sprawiają że w obwodzie elektrod przepływa prąd stały (odbywa się to przy ustalonym przepływie gazu oraz stałym i jednorodnym polu magnetycznym) lub też zmienny (cykliczna zmiana czynników), sprawność przemiany energii w tymże generatorze jest wysoka (50-60%). Generator plazmodynamiczny, stosowany jest w elektrowniach, ale napotyka tam duże problemy wiążące się z wymiennikami ciepła, tak więc w skali półtechnicznej znalazły zastosowanie podzespołu o niższej sprawności. Pierwszy typ tego generatora powstał w 1959 w USA .

10. Generator Van de Graaffa :

jest to elektrostatyczne urządzenie , dzięki któremu pozyskuje się stałe napięcia elektryczne o wysokich wartościach, dodatni ładunek, który odbiera się z ostrza elektrody dodatniej, a następnie dzięki pasowi transmisyjnemu przenosi się do środka kulistej elektrody w kształcie czaszy. Akcelerator Van de Graaffa stanowi ten generator razem ze źródłem jonów i akceleracyjną rurą i używany jest do przyspieszania jonów do osiągnięcia energii rzędu MeV.

11. Generator kwarcowy :

występują w nim drgania elektryczne niewielkiej mocy, lecz o dużej częstości, odznacza się dość dużą stabilnością drgań. Skorzystano w nim z cechy piezoelektrycznego kształtu, jaki ma kwarc. Stabilność częstości osiąga do 10-9 dla zakresu od kilku kHz do nawet kilkudziesięciu MHz. Generator kwarcowy znalazł zastosowanie jako wzorzec częstości i czasu.

12. Generator akustyczny :

jest to generator tranzystorowy lub lampowy, który harmonicznie wytwarza drgania napięcia elektrycznego, którego częstotliwości zawierają się w zakresie 60Hz-20kHz, czyli częstości fal słyszalnych dla człowieka gdy natężeniu osiągnie wartość powyżej progu słyszalności (częstość fal dźwiękowych)

13. Generator gazu: czadnica lub gazogenerator,

to rodzaj pieca, który wytwarza z paliwa stałego (węgiel, koks) gaz palny i przez spalanie w atmosferze redukcyjnej. W omawianym generatorze rozżarzoną warstwę koksu lub węgla (zakres temp. 800-1300^oC) przepuszczają zgazowujący czynnik tj: parę wodną, powietrze lub ich mieszaninę i w rezultacie otrzymują generatorowy gaz wodny, powietrzny bądź mieszany. Znaczne efekty zgazowania oraz zadowalający skład gazu można osiągnąć w nowym typie czadnic stosując mieszaninę tlenu i przegrzanej pary wodnej przy ciśnieniu 2,3 MPa. Generatory gazu odnajdują zastosowanie głównie w hutach, gazowniach czy koksowniach. Jako szczególny przypadek generatory gazowe zastosowano do pojazdów posiadających silnik o napędzie gazu powietrznego, który otrzymuje się spalając drewno.

14. Generatory magnetohydrodynamiczne :

W tego typu generatorze jako przewodnik prądu jest używany zjonizowany gaz (plazma), który posiada znacznie mniejszą przewodność elektryczna niż przewodnik miedziany. Funkcję przewodnika prądu może spełniać tu również ciekły metal bądź jego para.

15.Generatory termioniczne :

Działanie tego generatora opiera się na efekcie Edisona, polegającym na wysyłaniu przez rozżarzoną powierzchnię elektronów i może być używany bezpośrednio do przetworzenia ciepła na energię elektryczną. Wykorzystywana w tym celu machina składa się z dwóch metalowych płyt ułożonych względem siebie równolegle, wysyłającego elektrony emitera oraz zbierającego je kolektora, które są umieszczone w środowisku próżni. Ten generator ma stosunkowo małą moc, idealnie może współpracować z reaktorem jądrowym będąc źródłem ciepłą.

16. Generatory termoelektryczne:

jego działanie opiera się na termoelektrycznych zjawiskach, to najprostszy z generatorów termoelektrycznych w którego budowę wchodzą dwa połączone ze sobą miedzianą płytką termoelementy wykonane z różnych materiałów. Ten typ generatorów służy do wytwarzania niewielkich mocy i stosowany jest tylko jako źródło prądu dla pojazdów kosmicznych.