Celem jest zapoznanie się ze sposobem łączenia miedzianych rur w instalacjach grzewczych i wodociągowych. Łączenie metali nieżelaznych i żelaznych za pomocą lutów miękkich i twardych.
1.Czym jest lutowanie ?
Proces lutowania to łączenie metali, które pozostają w stałym stanie, przy pomocy roztopionego metalu, tj. spoiwa, nazywanego lutem. W przypadku lutowania nie zachodzi nadtopienie połączonych części. Roztopione spoiwo łączone jest z materiałem łączonych części dzięki zjawisku kohezji - spójności międzycząsteczkowej, a także dzięki nieznacznemu dyfundowaniu - przenikaniu w głąb rodzimego materiału. Luty są materiałami o mniejszej temperaturze topnienia niż materiał łączonych części.
2.Jakie urządzenia są używane, aby przeprowadzić lutowanie miękkie?
Lutownice oporowe, które zasilane są energią elektryczną
Lutownice transformatorowe, które zasilane są energią elektryczną
Lutownice gazowe zasilane propan -butanem
Lutownice benzynowe zasilane benzyną
3.Jakie urządzenia są używane aby przeprowadzić lutowanie twarde ?
Palnik gazowy - spalanie gazów, propan -butan
Palnik gazowy - spalanie gazów, acetylen -tlen
4.Jakie zakresy temperatur występują przy lutowaniu miękkim i twardym?
Rozróżniamy luty miękkie mające temperaturę topnienia do 450oC oraz luty twarde mające temperaturę topnienia: 450oC - 700oC
5.Wymień materiały pomocnicze, które używane są przy miękkim lutowaniu?
Pasta lutownicza
Kalafonia
Roztwory kwasów: siarkowego, azotowego, solnego
Cyna - drut.
6.Wymień materiały pomocnicze używane do lutowania twardego ?
Materiały ścierne : maty druciane, szczotki druciane, papiery drobnoziarniste
Drut spawalniczy z brązu lub mosiądzu
Roztwory boraksu
7.W jaki sposób odbywa się przygotowanie materiału do procesu lutowania:
Oczyszczenie łączonych mechanicznie materiałów (czyli usunięcie utlenionej warstwy np. ścierną matą, drucianą szczotką itp.) oraz chemicznie (chemiczne działanie polega na trawieniu lub odtłuszczeniu). Odtłuszczenie jest wykonywane za pomocą organicznych rozpuszczalników, alkalicznych roztworów, ultradźwiękowo lub elektrolitycznie, zależnie od zanieczyszczeń i kształtów. Trawienie natomiast odbywa się przy pomocy roztworów wodnych kwasów: azotowego, solnego, siarkowego.
Wnioski:
Wykonanie w odpowiedni sposób złącza jest zależne od kilku czynników, m.in. od wyboru lutu;
Spoiwo powinno mieć mniejszą temperaturę topnienia niż metale lutowane oraz powinno dobrze zwilżać połączone części. Rozpiętość temperatury krzepnięcia lutowiny powinna być mała. Bardzo ważnym jest, aby w miejscu złącza spoiwo tworzyło z metalem stałe roztwory.
Metoda lutowania jest dobierana w zależności rodzaju materiału, który jest lutowany np.:
Lutowanie twarde umożliwia połączenie kształtowników, blach, elementów skrawających narzędzi oraz części mechanizmów, itp.
Lutowanie miękkie jest stosowane do połączeń, które są obciążone niewielkimi siłami, aby otrzymać połączenia szczelne, a także w szerokim zakresie, w elektrotechnice.
Przy pomocy lutowania możemy łączyć prawie wszystkie dostępne metale w różnych powiązaniach, metalowe elementy z ceramicznymi itp.
