Typy pamięci używanych w systemach komputerowych podzielić można na wiele kategorii, mając na uwadze typ budowy, położenie pamięci, sposób zastosowania czy cechy fizyczne. Najbardziej podstawowym podziałem pamięci jest rozgraniczenie jej na:
- pamięć trwałą (ang. ROM - Read Only Memory), w której dane zapisywane są na stałe
- pamięć o swobodnym dostępie (ang. RAM - Random Acces Memory), gdzie dane mogą być swobodnie odczytywanie i zapisywane.
Najprostszymi przykładami przedstawionych typów pamięci, jeżeli chodzi o pamięć zewnętrznej mogą być nośniki danych, jak np: CD-ROM, gdzie dane zapisywane są w sposób jednorazowy, czy dysk twardy komputera, gdzie dane mogą być swobodnie zapisywane, kasowane i odczytywane.
Innym często stosowanym podziałem pamięci wykorzystywanych w komputerach jest zróżnicowanie pod względem ich zastosowania. Pierwszy typ stanowi wspomniana już wyżej pamięć zewnętrzna, gdzie zaliczyć można wszelkie urządzenia wejścia/wyjścia dostępne przez sterownik, np: dysk twardy, napęd CD-ROM, napęd taśmowy oraz wszelkie urządzenia służące do magazynowania danych. Drugi typ pamięci stanowi pamięć wewnętrzna, do której zalicza się: główną pamięć komputera, podręczną pamięć procesora czy kość pamięci BIOS. Wyraźnie można zauważyć, iż w obydwu przypadkach można zastosować kolejny podział wymienionych pamięci na ROM oraz RAM.
Przedstawiony podział pamięci na ROM, czyli pamięć pracującą w trybie odczytu jak i RAM, przez wzgląd na szybki rozwój pamięci komputerowych stracił sporo ze swego znaczenia. Do pamięci typu ROM, które z zasady są pamięciami, z których można wykonać tylko odczyt danych, zalicza się również takie pamięci jak: EPROM, EEPROM i Flash Memory. EPROM jest, co prawda typem pamięci tylko do odczytu, lecz posiada już możliwość zaprogramowania po uprzednim całkowitym skasowaniu. Proces ten przebiega przez naświetlenie przez specjalną soczewkę określonego układu za pomocą światła ultrafioletowego. Pamięci typu EEPROM mogą by już swobodnie wymazywać oraz zapisywać bez potrzeby (jak to miało miejsce w przypadku kości EPROM) wymazywania całego układu. Pamięci typu Flash Memory są jednym z najlepiej rozwiniętych produktów klasyfikowanych jako pamięci ROM. Tak naprawdę Flash jest pamięcią o swobodnym zapisie, więc w swym działaniu jest podobna do pamięci RAM. Pamięć typu Flash stosowana jest często w systemach komputerowych, wymagających niewiele miejsca na funkcjonowanie systemu operacyjnego (np: Windows CE), wykorzystywana jako główny nośnik danych, zastępuje dysk twardy, dodatkowo czas dostępu do takiej pamięci nie nieporównywalnie mniejszy niż w przypadku nośników działających w oparciu o układy mechaniczne. Pamięć Flash produkowana jest również w postaci niewielkiego układu pasującego, do gniazda IDE, nie ma więc potrzeby stosowania specjalnych przejściówek.
