W obecnych czasach obserwuje się gwałtowny wzrost zapotrzebowania człowieka na energię. Nasza dalsza egzystencja oraz rozwój uzależnione są głównie od różnych rodzajów energii, katastrofalne skutki przyniósłby choćby częściowy jej brak.
Wysoka dynamika wzrostu zapotrzebowania energetycznego to wynik kilku powiązanych ze sobą zjawisk. Można tu wskazać na:
- rosnący przyrost ludności- tempo to rośnie wręcz lawinowo. W chwili obecnej na świecie żyje około 6 miliardów ludzi. Jednakże o ile przyrost ludności wynosił 1 miliard na przestrzeni lat 1830- 1930, czyli w okresie stu lat, o tyle taki sam przyrost zaobserwowano tylko w ciągu trzynastu lat, pomiędzy rokiem 1986 a 1999! Ta lawina demograficzna ma konsekwencje w wielu dziedzinach, również w ekologii.
- rozwój techniki- nadal nie posiadamy wystarczająco energooszczędnych rozwiązań technologicznych, dlatego też wprowadzenie każdego nowego urządzenia, czy technologii jest związane z dodatkowym zapotrzebowaniem na energię, również z powodu samego wzrostu ilości czerpiących energię urządzeń, które trafiają na rynek.
- rozwój cywilizacji i związane z tym zmiany struktury gospodarczej- mieszkaniec kraju rozwiniętego zużywa dwanaście razy więcej energii niż jeden mieszkaniec kraju Trzeciego Świata. Dodatkowo kraje z niższym standardem życia mają aspiracje do wyrównania poziomu życia z krajami bogatymi.
Potrzebną nam energię uzyskujemy generalnie w wyniku spalania nieodnawialnych, wyczerpujących się zasobów przyrody- węgla, gazu ziemnego, ropy naftowej- głównie w celu otrzymania energii elektrycznej. W Polsce przeciętnie jeden mieszkaniec zużywa 3 900 kWh energii elektrycznej na rok, dla porównania w Niemczech jest to aż 6 700 kWh na rok, w Czechach- 5 500 kWh na rok, jednakże porównując Polskę z innymi europejskimi krajami trzeba pamiętać o tym, że uzyskanie energii okupione jest u nas dużo większymi konsekwencjami dla środowiska. Wynika to z tego, że głównie spala się węgiel oraz olej opałowy i wykorzystuje gaz ziemny- aż 96% całkowitej energii elektrycznej jest pozyskane w ten sposób (dla porównania- w Japonii 65% energii uzyskuje się wykorzystując olej opałowy oraz gaz ziemny).
Niewłaściwa gospodarka energią w Polsce jest przyczyną dość szybkiego zużywania nieodnawialnych zasobów przyrody przy jednoczesnym znacznym skażeniu środowiska wskutek spalania ogromnych ilości węgla. Jesteśmy jednym z czołowych producentów tlenków siarki (głównie dwutlenku siarki), ponieważ praktycznie nie stosuje się u nas instalacji odsiarczających spaliny. Powoduje to powstawanie kwaśnych opadów, które zakwaszają gleby, powodują wymieranie lasów i zanik życia w ekosystemach wodnych.
Nasz krajowy przemysł jest stosunkowo energochłonny, świadczy o tym wysoki, bo aż trzy, czy nawet cztery razy wyższy niż w wysokorozwiniętych krajach, udział kosztów uzyskanej energii w produkcie krajowym brutto. Należy pamiętać o tym, że w każdym zakupionym przedmiocie zawiera się jakaś cząstka energii.
W takiej sytuacji powinniśmy skierować naszą uwagę na wykorzystanie odnawialnych zasobów energii, do których zalicza się:
- energia wodna- hydroenergetyka;
- energia słoneczna- helioenergetyka;
- energia biomasy;
- energia geotermiczna- geoenergetyka;
- energia wiatru;
- energia pływów i fal morskich.
W chwili obecnej w Polsce z odnawialnych źródeł (takich, jak woda, słońce, wiatr) pochodzi zaledwie 2% energii całkowitej. Dla porównania w pozostałych krajach Unii Europejskiej ze źródeł tych pozyskuje się 5,5%, a w planach na rok 2010 przewiduje się osiągnięcie 15%.
Kolejnymi źródłami, dzięki którym można by pozyskać energię, są energia jądrowa i, w przyszłości, termojądrowa. Nie należą one do źródeł odnawialnych, ponieważ opierają się na wyczerpujących się zasobach przyrody, jednakże możliwości zaspokojenia przy ich użyciu energetycznych potrzeb są ogromne.
Szczególnie duże nadzieje pokłada się w energii termojądrowej, która polega na przebiegającej w ekstremalnie wysokiej temperaturze (około 60 milionów stopni Celsjusza!) fuzji wodoru z helem. Jeśli człowiek opanowałby ten proces, stworzyłoby to warunki do uzyskania praktycznie nieograniczonej energii przez wiele tysięcy lat. Jednak do tej pory naukowcy nie uzyskali dzięki procesowi fuzji energii większej niż ta włożona, by ten proces wywołać. Mimo dotychczasowych niepowodzeń badania w tym kierunku trwają, dając nadzieję uzyskania zamierzonego celu.
