Lupa
Lupa - przyrząd optyczny umożliwiający ok. 20 - krotnie powiększenie obrazów obiektów, które znajdują się w bliskiej odległości. Jednak odległość ta musi być mniejsza od ogniskowej. Lupa tworzy obraz prosty, pozorny i powiększony, w punkcie oddalonym od soczewki o d = 25cm - odległość najlepszego widzenia. Czyli Dzięki za wszystko lupie oglądamy pozorny i powiększony obraz przedmiotu. Zarówno przedmiot jak i jego obraz znajdują się w tej samej odległości - d.
Powiększenie lupy wyraża się wzorem: p = d/f,
gdzie d- to odległość najlepszego widzenia, f - ogniskowa soczewki lub układu soczewek.
(Powiększenie kątowe, to stosunek kąta widzenia przedmiotu do kąta widzenia obrazu. Powiększenie kątowe decyduje o wielkości obrazu na siatkówce oka obserwatora).
Powiększenie kątowe lupy zależy od zdolności skupiającej soczewki ( z=1/f, f- ogniskowa soczewki, [z]=1D - dioptria) i wynosi od 0,25D do 0,25D +1 w zależności od odległości lupy od oka.
Lupa najczęściej kojarzy nam się z soczewką z przymocowaną rączką, która ułatwia jej stosowanie. Tak charakterystycznie obudowaną lupę nazywamy po prostu szkłem powiększającym.
Lupy dzieli się na:
-proste
-złożone
Do prostych zalicza się pojedyncze soczewki o ogniskowej nie większej niż 25cm:
- dwuwypukłe,
- płasko-wypukłe
- wklęsło-wypukłe.
Uzyskiwane dzięki nim powiększenie jest ok. 5 - krotne. Najczęściej używane są jako szkła powiększające w pracach precyzyjnych wykonywanych na małych elementach, odczytywania drobnego pisma, sprawdzania jakości obróbki powierzchni.
Wśród lup złożonych wyróżnia się:
-lupy aplantyczne - powiększenie 3 - 12 - krotne
-achromatyczne - powiększenie 3 - 12 - krotne
-ortoskopowe - powiększenie 6 -20 - krotne
-antysygmatyczne. - powiększenie 30 - 40 - krotne.
Lupy złożone znajdują w praktyce zastosowanie bądź to jako samodzielne przyrządy (lupy Brinella, lupy włókiennicze), bądź też jako części składowe instrumentów optycznych, służące do odczytywania np. drobnych podziałek.
