Plankton jest to skupisko najmniejszych żyjących organizmów Ziemi. Brak planktonu spowodowałby załamanie łańcucha pokarmowego. Większość organizmów planktonu nie posiada zdolności do pływania więc unoszone są prądem morskim albo falami.
Kategorie systematyczne planktonu:
- Plankton zwierzęcy - zooplankton - drobne organizmy zwierzęce występujące stale lub okresowo w planktonie
- Plankton roślinny - fitoplankton - tworzą go mikroskopijne glony i sinice unoszące się w toni wodnej
- Plankton pierwotniakowi - należą do niego pierwotniaki zasiedlające strefę otwartej toni wodnej
- Plankton bakteryjny - bakterioplankton - tworzą go bakterie unoszące się w toni wodnej
- Plankton wirusowy - wirioplankton - są to wirusy zawieszone w toni wodnej, które SA najmniejszym składnikiem planktonu
Podział planktonu w zależności od wielkości:
- Femtoplankton - 0,02 - 0,2 μm - plankton wirusowy i części najmniejszych bakterii
- Pikoplankton - 0,2 - 2,0 μm - plankton bakteryjny i fitofikoplankton, czyli najmniejsze glony i sinice
- Nanoplankton - 2,0 - 20,0 μm - liczne glony, wiciowce, najmniejsze okrzemki i orzęski
- Mikroplankton - 20,0 - 200,0 μm - liczne okrzemki, brunatnice, zielenice, kolonijne sinice, większość orzęsków Acantaria i Radiolaria (tylko w morzach), wrotki, najmniejsze wioślarki, formy larwalne drobnych skorupiaków
- Mezoplankton - 0,2 - 20,0 mm - większość najważniejszych przedstawicieli planktonu zwierzęcego, słodkowodnego i morskiego
- Makroplankton - 2,0 - 20,0 cm - swobodnie pływające jamochłony, meduzy, żebropławy, osłonice
- Megaplankton - 20,0 - 200,0 cm - swobodnie pływające jamochłony, meduzy, żebropławy, osłonice (tylko morskie)
Podział planktonu w zależności od zajmowanego środowiska:
- Wód słodkich
- wrotki
- wioślarki
- widłonogi
- morski
- widłonogi z podrzędu Calanoida
- szczętki
- żebropławy
- osłonice
- szczecioszczękie
- ślimaki
- rzeczny (potamoplankton) - plankton występujący w rzekach o słabym Pradze, jest uboższy niż typowy plankton jeziorny. Charakteryzuje się przewagą gatunków przypadkowych porwanych przez prąd. Występuje przewaga planktonu roślinnego nad zwierzęcym oraz dominacją okrzemek i wrotków.
- stawowy (heloplankton) - jest charakterystyczny dla płytkich zbiorników wodnych - stawów, oraz przybrzeżnej zarośniętej strefy jezior. Gatunki zwierząt występujące w planktonie stawowym pływają mniej sprawnie i niektóre mają specjalne adaptacje umożliwiające czasowe przywieranie do łodyg i liści roślin wodnych
Plankton dzieli się na:
- plankton właściwy (euplankton, heloplankton) - właściwy składnik planktonu. W jego skład wchodzą organizmy, które cały cykl życiowy zawieszone są w toni wodnej bez kontaktu z trwałym podłożem
- plankton okresowy (hemiplankton, meroplankton) - są to organizmy, które przez część swojego cyklu życiowego - najczęściej larwalną, unoszą się w toni wodnej. Pozostałą część życia spędzają w innym środowisku np. na dnie jako element bentosu.
