Komórki prokariotyczne są zwykle komórkami mniejszymi niż komórki eukariotyczne. Te ostatnie mogą przyjmować rozmiary od kilku mikrometrów do kilku centymetrów. Prokarionty tworzą komórki bakterii, a do komórek eukariotycznych należą komórki: roślin, grzybów i zwierząt. Ponadto te dwa rodzaje komórek mają zróżnicowaną budowę wewnętrzną.
Struktura | Charakterystyka | Funkcje | Komórka prokariotyczna | Komórka eukariotyczna |
Jądro | Duża struktura otoczona podwójną błoną; zawiera jąderko (ziarniste ciałko wewnątrz jądra) oraz chromosomy (złożone z kompletu DNA, białek, chromatyny, widoczne w czasie podziału komórki, jako pałeczkowate struktury) | Jądro stanowi ośrodek kontrolny komórki. Jąderko jest miejscem syntezy rybosomalnego RNA i tworzenia rybosomów. Chromosomy zawierają geny (jednostki informacji dziedzicznej), które decydują o strukturze i funkcjonowaniu komórki) | Brak - jego funkcje pełni nukleoid, złożony z DNA, z jego splątanych nici | Obecne |
Mitochon-dria | Struktury otoczone dwiema błonami, wypełnione bezpostaciową substancją zwaną matrix | Miejsce większości reakcji składających się na oddychanie komórkowe, przekształcanie energii pochodzącej z glukozy lub lipidów w energię zawartą w ATP | Brak - ich funkcje pełnią mezosomy, powstające jako uwypuklenia plazmalemmy do środka komórki, otoczone pojedynczą błony | Obecne |
Plastydy (np. chloro-plasty) | Struktury o podwójnej błonie, wewnątrz których znajdują się błony tylakoidów, w chloroplastach błony tylakoidów zawierają chlorofil | Chlorofil wychwytuje energię świetlną; powstają cząsteczki ATP i innych związków bogatych w energię, które służą do przekształcania CO2 w glukozę | Brak | Obecne w eukariotycznej komórce roślinnej, nieobecne w zwierzęcej |
Para pustych cylindrów zlokalizowanych w pobliżu środka komórki; każda centriola składa się z dziewięciu trypletów mikrotubul | Podczas podziału komórki pomiędzy centriolami tworzy się wrzeciono mitotyczne; mogą zapoczątkować i organizować tworzenie się mikrotubul | Brak | W przypadku komórek roślinnych są obecne z wyjątkiem roślin wyższych, w komórce zwierzęcej - obecne | |
Względnie krótkie wyrostki sterczące z powierzchni komórki i pokryte błoną komórkową; zbudowane z dwóch mikrotubul środkowych i dziewięciu mikrotubul leżących na obwodzie | Narząd ruchu, u niektórych organizmów jednokomórkowych służą do przesuwania substancji po powierzchni niektórych tkanek | Obecne | Obecne, ale bardzo rzadko | |
Wici | Długie wyrostki utworzone z dwóch środkowych i dziewięciu obwodowych mikrotubul, sterczące z powierzchni komórki, okryte błoną komórkową | Biorą udział w poruszaniu się komórek (np. plemnikowych) i niektórych organizmów jednokomórkowych | Obecne | Obecne, ale rzadko |
Błona komórkowa (błona cytoplazmatyczna) | Jest to błona otaczająca żywe komórki | Otacza zawartość komórek, reguluje ruch substancji wnikających do komórki oraz ją opuszczających, pomaga w utrzymywaniu kształtu komórki, bierze udział w komunikowaniu się z innymi komórkami | Obecna | Obecna |
Reticulum endoplazmatyczne (siateczka śródplazmatyczna) | System wewnętrznym błon plazmatycznych w cytoplazmie | Miejsce syntezy lipidów błonowych i wielu białek błonowych; źródło wewnątrzkomórkowych pęcherzyków przejściowych | Brak | Obecne |
Układ Golgiego | Tworzą go diktiosomy rozmieszczone w cytoplazmie | Modyfikuje białka, "pakuje" (w pęcherzyki przejściowe) białka przeznaczone do wydzielania na zewnątrz komórki, sortuje inne białka, kierując je do miejsc przeznaczenia | Brak | Obecny |
Drobne pęcherzyki otoczone błoną białkowo - lipidową | Zawierają enzymy rozkładające wchłonięte substancje, wydzieliny i produkty odpadowe | Brak | Obecne | |
Wakuole | Obszar cytoplazmy otoczony błoną lipidowo - białkową, we wnętrzu którego znajduje się sok wakuolarny | Transportuje i magazynuje substraty, produkty odpadowe i wodę | Brak | Obecna: w przypadku komórek roślinnych zazwyczaj jest to jedna, duża centralnie położona wodniczka, w komórkach zwierzęcych występuje wiele, wodniczek o mniejszych rozmiarach |
Komentarze (0)