zespół przekonań ukształtowanych w religii judaistycznej, związanych z oczekiwaniem na przyjście bożego wysłannika, Mesjasza, który wyzwoli naród żydowski z niewoli i przywróci mu Ziemię Obiecaną. Chrześcijaństwo uznało za Mesjasza Jezusa Chrystusa, którego żydzi nie zaakceptowali.
W XIX w. mesjanizm stał się punktem wyjścia koncepcji historiozoficznej, przypisującej wyjątkowym jednostkom lub narodom misję zbawienia lub odrodzenia ludzkości na drodze poświęceń i cierpienia. W literaturze polskiej mesjanizm zaistniał jako przekonanie o szczególnej roli Polski w dziejach świata. Pojawił się już w XVII w. na gruncie sarmatyzmu w postaci wiary w misję dziejową narodu, będącego przedmurzem chrześcijaństwa (Psalmodia polska W. Kochowskiego). Rozkwit mesjanizmu nastąpił po utracie niepodległości w okresie romantyzmu za sprawą filozoficznych idei J. Hoene- -Wrońskiego, B. Trentowskiego i A. Towiańskiego. W literaturze znalazł swój wyraz w twórczości A. Mickiewicza (III cz. Dziadów, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego) oraz J. Słowackiego (Anhelli). Głosząc pochwałę przeszłości, twórcy szukali w niej uzasadnienia proroctw o Polsce jako Mesjaszu narodów, który wyzwoli narody Europy od tyranii i zapewni im Królestwo Boże na ziemi. Propagowali przekonanie o konieczności moralnego i społecznego odrodzenia, prowadzącego do zbawienia. Wierzyli, że Polska jako Chrystus narodów przez swe cierpienia w niewoli odkupi ludzkość (scena Widzenie ks. Piotra w III cz. Dziadów A. Mickiewicza).
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
