HITLER ADOLF (1889-1945)

twórca nazizmu, przywódca III Rzeszy. Urodził się w Braunau w Austrii, gdzie ukończył szkołę powszechną i kilka klas szkoły średniej. Kilkakrotnie zdawał na Akademię Sztuk Pięknych w Wiedniu, ale bez powodzenia. W 1913 r. przeniósł się do Monachium w Bawarii, a po wybuchu I wojny światowej wstąpił na ochotnika do niemieckiej armii. Po zakończeniu wojny pracował jeszcze jako agent niemieckiego wywiadu wojskowego. W 1921 r. został przywódcą założonej 2 lata wcześniej NSDAP, którą zaczął rozbudowywać. Utworzył specjalne bojówki partyjne - SA, a w 1923 r. podjął próbę przeprowadzenia zamachu stanu w Monachium (pucz monachijski). Został za to skazany na 5 lat więzienia - czas ten wykorzystał na napisanie Mein Kampf (Moja walka), swoistej "biblii" nazizmu. Po wyjściu z więzienia nadal umacniał NSDAP i szukał poparcia w kołach finansowych i politycznych Republiki Weimarskiej. Krytykując komunizm i traktat wersalski oraz głosząc rewanżystowskie hasła, zyskał duże poparcie w Niemczech. Naziści zwyciężyli w czasie wyborów do Reichstagu w 1933 r., a Hitler został kanclerzem. Dzięki otrzymanym nadzwyczajnym pełnomocnictwom rozprawił się z przeciwnikami politycznymi, a rok później (po śmierci prezydenta Hindenburga) przybrał też tytuł Führera (wodza) Niemiec. Rozprawił się także z opozycją wewnątrzpartyjną ("noc długich noży").

Poprzez szantaż i zastraszenie podporządkował sobie całe Niemcy, zaprowadzając totalitarne rządy. W 1938 r. został zwierzchnikiem sił zbrojnych III Rzeszy i rozpoczął politykę aneksji - przyłączył do Niemiec Austrię, a następnie, zastraszając europejskich polityków, zajął w 1938 r. czeskie Sudety, a w III 1939 utworzył z Czechosłowacji Protektorat Czech i Moraw oraz profaszystowskie państwo słowackie.

Pod hasłami konieczności zdobycia przestrzeni życiowej dla "niemieckiej rasy panów" rozpoczął we wrześniu 1939 r. II wojnę światową (atak na Polskę). Wcześniej (23 VIII 1939 r.) zawarł ze Stalinem porozumienie o podziale Europy Środkowej i Wschodniej (pakt Ribbentrop-Mołotow).

Po zajęciu Europy Zachodniej i Południowej zdecydował się w czerwcu 1941 r. uderzyć na ZSRR (by uprzedzić Stalina, który przygotowywał się do ataku na Zachód).

Po przegraniu wojny w Afryce, utracie kontroli nad południowymi Włochami i niepowodzeniach na froncie wschodnim zaczął zdawać sobie sprawę, że jego klęska będzie nieunikniona. Ostatecznie 30 IV 1945 r. popełnił samobójstwo.

Jest odpowiedzialny za zbrodnie wojenne i zagładę kilku milionów ludzi mordowanych w imię nienawiści rasowej. Twierdził, że Cyganie, Żydzi i Słowianie są gorszą rasą, która może pełnić tylko służebną rolę wobec Germanów.