komunista, I sekretarz PZPR. Pochodził z rodziny robotniczej i w wieku 14 lat rozpoczął pracę w zawodzie ślusarza. Jednocześnie ukończył 2-letnią wieczorową szkołę przemysłową, a następnie pracował jako ślusarz w rafinerii ropy w Jedliczu, później w Krośnie i Gorlicach. W 1926 r. wstąpił do KPP; w latach 1927-30 był sekretarzem zarządu okręgowego Związku Chemicznego w Warszawie. Był aresztowany za rozpowszechnianie komunistycznych pism. W 1935 r. wyjechał na szkolenie do Moskwy, gdzie ukończył Międzynarodową Szkołę Leninowską, a po powrocie do kraju został sekretarzem Komitetu Okręgowego KPP w Katowicach. Przed II wojną światową jeszcze dwukrotnie znalazł się w więzieniu za działalność antypaństwową. W czasie wojny przedarł się na tereny zajęte przez ZSRR i wstąpił do WKP(b). W 1941 r. został oddelegowany do organizowania komunistycznego podziemia na terenach objętych okupacją niemiecką. Został członkiem sekretariatu PPR, a po aresztowaniu Findera w listopadzie 1943 r. - I sekretarzem KC PPR. Po zakończeniu wojny został wybrany sekretarzem generalnym KC PPR, był także ministrem Ziem Odzyskanych oraz wicepremierem. Jest odpowiedzialny za eksterminację członków PSL oraz podziemia antykomunistycznego. W 1948 r. został oskarżony przez Bieruta o "odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne" pozbawiony wszystkich funkcji partyjnych i państwowych (był przeciwnikiem utworzenia Kominformu, zerwania stosunków z Jugosławią i zwolennikiem "polskiej drogi do socjalizmu"). W latach 1951-54 był więziony bez wyroku sądu. W 1956 r. został zrehabilitowany, wszedł także w skład KC PZPR, a w październiku 1956 r. wybrany I sekretarzem partii. Rok później został też członkiem Rady Państwa. Za krytykę polskiego stalinizmu i obietnice przeprowadzenia politycznej liberalizacji oraz reform gospodarczych obdarzono go wtedy dużym zaufaniem społecznym, które szybko zmarnował. Nie tylko zaniechał reform, ale popadł w ostry konflikt z Kościołem oraz z intelektualistami. W 1968 r. nie protestował przeciwko brutalnej pacyfikacji strajków studenckich, a także dał się wciągnąć w sterowaną przez Moczara i jego "partyzantów" kampanię antysemicką. Dodatkowo był zwolennikiem interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji (sierpień 1968 r.). Jedyny sukces, jaki udało mu się osiągnąć, to podpisanie układu pokojowego między Polską a RFN (w tym układu o granicy zachodniej Polski). Szybko go jednak zmarnował, dopuszczając do krwawego stłumienia strajków robotniczych, które wybuchły w grudniu 1970 r. Stało się to przyczyną odsunięcia Gomułki od władzy. Wycofał się wtedy całkowicie z życia politycznego.