Informacja genetyczna - zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) - materiał genetyczny, nośnik informacji genetycznej.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gen - odcinek DNA zawierający informację o budowie białka. Geny stanowią tylko 2% całego DNA, a pozostałe 98% to odcinki, które nie zawierają żadnych zakodowanych cech. Wciąż istnieją fragmenty DNA, których funkcje jeszcze nie zostały odkryte.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Melanina - barwnik nadający kolor skórze, włosom i tęczówkom.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DNA jest zbudowane z mniejszych jednostek zwanych nukleotydami. Nukleotydy połączone szeregowo tworzą nić DNA, a dwie ułożone równolegle do siebie nici DNA tworzą podwójną helisę.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nukleotyd jest zbudowany z:

  • cukru (deoksyrybozy)
  • reszty kwasu fosforowego
  • jednej z czterech zasad azotowych (adenina, tymina, cytozyna, guanina)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Komplementarność zasad - zasady mówiące o tym, że (zasady azotowe) adenina jednej nici może się połączyć tylko z tyminą drugiej nici, a cytozyna jednej nici może się połączyć tylko z guaniną drugiej nici.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aby DNA zmieściło się w jądrze komórkowym, zwija się wokół białek i tworzy chromatyny. Chromatyny tworzą chromosomy mieszczące się w jądrze komórkowym. Połowa chromosomu to chromatyda, a miejsce połączenia chromatyd to centromer.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aby komórki ciała mogły się dzielić, muszą wytwarzać kopię DNA, ponieważ inaczej komórki potomne miałyby o połowę mniejszą zawartość materiału genetycznego. Proces tworzenia kopii DNA nazywa się replikacją. Zreplikowany DNA jest taki sam jak ten, z którego powstał.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kariotyp - charakterystyczny dla gatunku kompletny zestaw chromosomów. Kariotyp człowieka zawiera 46 chromosomów.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*(materiał nieobowiązkowy):

RNA - kwas rybonukleinowy występujący w komórkach oprócz DNA. Bierze udział w wytwarzaniu białek i podobnie jak DNA skład się z nukleotydów, ale nukleotydy RNA zamiast cukru deoksyrybozy mają cukier rybozę, a zamiast zasady azotowej tyminy mają uracyl, a oprócz tego RNA jest przeważnie jednoniciowy.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Jest kilka rodzajów RNA:

  • mRNA - przenosi informacje o budowie białek z jądra (komórkowego) do cytoplazmy.
  • tRNA - dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy białek.
  • rRNA - buduje rybosomy, które odpowiadają za łączenie aminokwasów w łańcuchy białkowe.