Jeszcze nie tak dawno temu hasło telefonia internetowa wydawało się dla wielu ludzi rzeczą zdecydowanie abstrakcyjną i raczej przeznaczoną dla koneserów nowinek technicznych lub ekscentrycznych bogaczy. Obecnie nikt nie pomyślałby, że telefonia internetowa jest abstrakcją. Jak grzyby po deszczu pojawiają się firmy oferujące tanie rozmowy telefoniczne za pośrednictwem Internetu. Telefonia internetowa powoli staje się doskonałym narzędziem pracy, ale także zaczyna znajdować swoje zastosowanie wśród pospolitych zjadaczy chleba, powoli konkurując z telefonami domowymi.

Sukces telefonii internetowej zawdzięcza ona przede wszystkim dużo mniejszymi kosztami. Mowa o sukcesie, jednak w dalszym ciągu jest to tylko ułamek procenta na rynku telefonicznym, gdzie nadal królują komórki i telefony stacjonarne.

Niestety, telefonia internetowa posiada wiele ograniczeń. Przede wszystkim, głos potrzebuje często dużo czasu, by przedostać się przez zatłoczone łącza internetowe, co powoduje dziwne "opóźnienia" w dostarczaniu głosu do odbiorcy. Dużo lepiej system ten sprawuje się w sieciach lokalnych, na przykład w biurach, które często zaprzestają korzystania z interkomów na rzecz rozmów przez Internet, często zupełnie darmowo. Rynek telefonii internetowej rozwija się w szybkim tempie, corocznie kilkukrotnie zwiększając dochody z tego tytułu. Dyrektorzy przedsiębiorstw są zafascynowani możliwościami telefonii internetowej, dlatego właśnie wśród przedsiębiorstw widzi się największą szansę dla tego typu rozwiązań.

Jak było wspomniane, telefonia internetowa zawdzięcza swoje sukcesy przede wszystkim niskiej cenie. Wystarczy posiadać specjalne oprogramowanie, w miarę szybki dostęp do Internetu, kartę dźwiękową, słuchawki lub głośniki, oraz mikrofon, aby bez przeszkód komunikować się ze znajomymi mieszkającymi w różnych częściach naszego globu. Dzięki rozwiązaniu określanemu jako Voice over Internet Protocol (VoIP) taka rozmowa wyniesie nas tyle, ile wynosi standardowa stawka operatorów telefonicznych za połączenie lokalne. Jednak telefonia internetowa ma to do siebie, że umożliwia połączenia pomiędzy komputerem a zwyczajnym telefonem stacjonarnym. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby za pośrednictwem specjalnego oprogramowania dzwonić z komputera na telefon, a także odwrotnie. Zdarzają się też rozwiązania skrajne - połączenie pomiędzy dwoma telefonami, gdzie zamiast zwykłej sieci telefonicznej do połączenia wykorzystywane są pasma transmisyjne Internetu.

Największe korzyści z używania technologii telefonii internetowej można odnieść, jeśli często dzwoni się za granicę. Wówczas płaci się za połączenie jak za połączenie lokalne i nie trzeba się już martwić o wysokość rachunków. Jest to spowodowane tym, że połączenie z Internetem jest połączeniem lokalnym, zarówno dla nadawcy, jak i dla odbiorcy wiadomości, dlatego nie byłoby raczej możliwe wprowadzenie różnych stawek.

Niestety, istnieje bardzo poważna wada telefonii internetowej. Jest to zła jakość dźwięku oraz kiepski stan łączy. Często, kiedy sieć jest przeciążona, głos dociera do odbiorcy z opóźnieniem, co znacząco wpływa na komfort rozmowy. Poza tym trzeba pamiętać, że do wykorzystania telefonii internetowej potrzebne są specjalne urządzenia, przede wszystkim komputer i dobrej jakości mikrofon.

Zasada działania sieci telefonicznej opartej na Internecie jako medium transmisyjnym jest całkiem prosta, choć inna niż w tradycyjnej telefonii. Kiedy abonent telefony stacjonarnego wykręca numer na tarczy swojego aparatu, łączy się z centralą telefoniczną,. Tam sprawdzane jest, czy istnieje inny aparat, o numerze takim jak podał abonent, i jeśli ten aparat jest aktualnie dostępny, nawiązywane jest połączenie, które jest podtrzymywane aż do momentu odłożenia przez któregoś z rozmówców słuchawki. Wówczas przesyłane jest do centrali żądanie przerwania połączenia.

Kiedy przez Internet przekazywana jest jakakolwiek informacja, nieważne czy jest to plik załącznika poczty, czy też głos rozmówcy telefonii internetowej, dzieje się z nią zawsze to samo. Cała wiadomość jest dzielona na porcje, zwane pakietami. Do pakietów w komputerze nadawcy sygnału dołączane są standardowe informacje, z których najważniejsze to adresy IP nadawcy i odbiorcy, kolejność pakietów w wiadomości i wszelkie sumy kontrolne służące do określania, czy dany pakiet został przekazany bez zakłóceń i w niezmienionej formie. Dalej na podstawie adresów odbiorcy pakiety są przekazywane przez sieć komputerową za pośrednictwem specjalnych urządzeń służących do wyszukiwania ścieżki w sieci, czyli tak zwanych routerów. Trasa, jaką przekazywane są pakiety może zmieniać się w czasie, ponieważ routery zwykle szacują czas potrzebny na przejście pakietu przez daną ścieżkę i w momencie przeciążenia jednej drogi pakiet przekazywany jest kolejną drogą. Często zdarza się tak, że pakiety o wyższych numerach, czyli teoretycznie późniejsze, docierają na miejsce swego przeznaczenia wcześniej niż początkowe pakiety informacji. Na szczęście działający u odbiorcy wiadomości protokół internetowy TCP/IP zawsze czeka na brakujące pakiety i składa je w całość dzięki wykorzystaniu ich numerów porządkowych.

Niestety, takie chaotyczne docieranie pakietów jest jedną z przyczyn, dla których telefonia internetowa nie może w pełni zastąpić tradycyjnych telefonów. Kiedy ważne jest, żeby odpowiedzi nadchodziły natychmiast lub prawie natychmiast, dodatkowy narzut czasowy związany z układaniem nadchodzących pakietów w odpowiedniej kolejności jest zauważalny. Przy poczcie elektronicznej czy nawet tekstowych pogawędkach nie ma to aż tak wielkiego znaczenia i raczej się tego nie zauważa. Każde opóźnienie w przekazywaniu głosu jest odbierane przez rozmówców jako obniżenie komfortu rozmowy.

Obecnie najbardziej popularnym programem do prowadzenia rozmów przez Internet jest Skype, oraz konkurujące z nim serwery aplikacji Gadu-Gadu.

Skype to niewielki program, który pozwala przeprowadzać darmowe rozmowy telefoniczne z każdym kto też ma Skype, w każdym zakątku świata. Rozmowy są zupełnie bezpłatne, lecz mimo to ich jakość jest całkiem dobra, jak na możliwości telefonii internetowej. Jego zaletą jest także obsługa cyfrowych kamer internetowych, dzięki czemu możliwe jest przeprowadzenie wideo-rozmowy. Za niewielką opłatą możliwe jest też nawiązywanie połączeń z telefonami.

Gadu-Gadu to pierwszy polski program, umożliwiający bezpośrednią komunikację w Internecie w oparciu o technologię Instant Messaging. Ponadto umożliwia on wysyłanie wiadomości SMS do telefonów komórkowych wszystkich polskich sieci komórkowych. Najnowsze wersje wyposażone są w technologię telefonii internetowej, dzięki czemu można prowadzić darmowe rozmowy głosowe i wideo-rozmowy.