Wstęp

Zwykły komputer klasy PC można wyposażyć w dwie stacje dyskietek. Stacjami tymi są stacja na dyskietki o średnicy 3,5 cala, która oznaczana jest literą A, oraz rzadko spotykana stacja na dyskietki 5,25 cala, oznaczana literą B. W obecnych czasach spotyka się komputery wyposażone jedynie w stacje dyskietek 3,5 cala, oraz w napędy CD lub DVD. Sama dyskietka jest wykonanym z giętkiego tworzywa sztucznego krążkiem, który pokryto warstwą materiału magnetycznego. Grubość krążka wynosi około 0.1mm, natomiast grubość jego warstwy magnetycznej jest równa 0,0025mm.

Dysk elastyczny, z angielskiego floppy disk to nośnik informacji o postaci elastycznego krążka, którego pokryto specjalną substancją magnetyczną. Dyski elastyczne są spotykane w dwóch rozmiarach: mniej popularnym o średnicy 5,25 cala, oraz powszechnie stosowanym o średnicy 3,5 cala. Dyskietki, których średnica wynosi 3,5 cala charakteryzują się twardą obudową, są pojemniejsze oraz bardziej trwałe. Pojemności standardowych dyskietek w zależności od rozmiaru i oznaczeń wynoszą:

  • dyskietki 5,25 cala: HD - 1.2MB, DD - 360kB
  • dyskietki 3,5 cala: HD - 1.44MB, DD - 720kB

Zapis informacji na dyskietce

Zapis informacji na dysku elastycznym odbywa się na ścieżkach koncentrycznych, których liczba może wynieść 35, 40 albo 80. Początek każdej ze ścieżek można łatwo określić po tym, że zarówno dyskietka jak i obudowa są wyposażone w specjalne otwory, przez które może swobodnie przechodzić światło słoneczne w chwili ich pokrycia się.

Informacje na poszczególnych dyskietkach mogą być zapisywane z gęstością pojedynczą, z angielskiego Single Density, dyskietki takie oznaczane są literami SD. Możliwy jest również zapis z gęstością podwójną, z angielskiego Double Density, dyskietki takie oznaczane są literami DD. Najpopularniejszą oraz najbardziej pojemną formą zapisu jest zapis z wysoką gęstością, z angielskiego High Density, dyskietki takie oznaczane są literami HD. Bardzo często gęstość zapisu podaje się w bitach na cal, czyli bits per inch - BPI. Dyskietki spotyka się w wersjach jednostronnych - Single Sided, oznaczane literami SS, albo w dwustronnych - Double Sided - oznaczane literami DS. Kolejnym istotnym parametrem każdej dyskietki jest gęstość zapisu ścieżek danych na cal, czyli track per inch - TPI. Zazwyczaj dyskietki posiadają 48 lub 96 TPI. Dyskietka elastyczna 3,5 calowa różni się od dyskietki 5,25 calowej tym, że jest ona pokryta sztywną osłoną wykonaną z tworzywa sztucznego. Okienko dostępu do dysku zasłonięte jest ruchomą przesłoną metalową, która automatycznie przesuwa się w momencie włożenia dyskietki do napędu. Dzięki temu rozwiązaniu możliwy jest swobodny dostęp do całej powierzchni dyskietki, a w czasie, gdy nie przebywa ona w napędzie, dysk elastyczny jest bardzo dobrze zabezpieczony przed uszkodzeniami.

Budowa typowej stacji dyskietek

Każda stacja dyskietek jest wyposażona w dwie głowice odczytująco - zapisujące umieszczone z obu stron wkładanej do napędu dyskietki. Głowice te to niewielkie elektromagnesy o dość specyficznej budowie. Ich budowa jest specyficzna, ponieważ wykonane są one jako zespół trzech głowic. Głowica, która zapisuje informacje umocowana jest między głowicami, które te informacje kasują. Dzięki takiemu rozwiązaniu poszczególne ścieżki danych są od siebie dobrze odizolowane. Każdy dysk wiruje ze stałą prędkością wynoszącą 360 obrotów na minutę, spotykane są również starsze napędy oferujące prędkość 300 obrotów na minutę. Biorąc pod uwagę niewielką prędkość wirowania oraz specyfikę budowy wymiennego nośnika, czas dostępu do danych, jeśli porównamy go do dysku twardego jest bardzo duży i kształtuje się na poziomie od 60 do 100ms. Należy przy tym zaznaczyć, że czas dostępu w stacjach 3,5 calowych jest większy niż w przypadku stacji dysków 5,25 cala.

Na rynku stacji dyskietek można znaleźć kilka firm, które zajmują się ich produkcją, jednak nie sposób dociec żadnych różnic w ich działaniu. Do najtańszych należą napędy firm takich jak NEC, Mitsumi oraz Panasonic. Trochę lepszej jakości napędy produkuje firma TEAC, która wprowadziła na rynek stację dyskietek 3,5 calowych o pojemności 2,88 MB. Wraz z tym napędem sprzedawany jest odrębny sterownik, ponieważ standardowy, który obsługuje większość napędów nie obsługuje poprawnie tej stacji. Poza obsługą dwóch napędów 2.88 MB, nowy sterownik pozwala również na obsługę dwóch tradycyjnych napędów FDD, co daje w sumie cztery napędy dysków magnetycznych możliwe do użycia jednocześnie.

Kontroler FDC, czyli Floppy Disk Controler pozwala na zamontowanie oraz używanie najwyżej dwóch stacji dyskietek. Jest on montowany w gnieździe na każdej z płyt głównych. Łączy się go z napędem przy pomocy kabla 34 żyłowego. Zasilanie podaje się do napędu korzystając z kabli, które wystają z zasilacza naszego komputera. Stacja 3,5 cala jest zasilania przez kabel o niewielkim wtyku, który ukształtowano w ten sposób, aby nie dało się go odwrotnie połączyć. Stacja 5,25 podłączana jest do zasilacza takim samym kablem, jakim podpina się dyski twarde oraz napędy CD i DVD.