Łączniki są urządzeniami przeznaczonymi do otwierania i zamykania obwodów elektrycznych. Ze względu na przeznaczenie oraz zdolność łączenia dzielimy je na poniższe grupy:
- Wyłączniki
- Rozłączniki
- Odłączniki
- Styczniki
Wyłączniki
Wyłączniki są łącznikami o dużych zdolnościach włączalnych, przystosowane są do odłączania prądów zwarciowych. Każdy wyłącznik jest wyposażony w odpowiednie wygaszacze, które wykrywają awaryjny stan pracy i wywierają impuls mechaniczny na zamek. Wyróżniamy wygaszacze zwarciowe, do budowy których użyto elektromagnesu, oraz bimetalowe wygaszacze przeciążeniowe. Wadami wyłączników są: wysoka cena oraz brak możliwości automatyzacji pracy. Schemat elektryczny wyłącznika przedstawia rysunek obok
Rozłączniki
Rozłącznik jest łącznikiem przeznaczonym do włączania i wyłączania prądu roboczego rozruchowego i przeciążeniowego, o wartości nie przekraczającej I < 10In. Pod żadnym pozorem nie wolno rozłącznikiem wyłączać prądów zwarciowych. Rozłącznik powinien posiadać odpowiednią obudowę oraz osłony przeznaczone do gaszenia łuku elektrycznego. Każdy rozłącznik powinien współpracować z bezpiecznikiem topikowym. Rysunek obok przedstawia schemat elektryczny rozłącznika.
Odłączniki
Odłączniki są łącznikami przeznaczonymi do otwierania obwodów elektrycznych w stanach bezprądowych. Stan bezprądowy charakteryzuje się możliwością załączania i wyłączania napięcia oraz brakiem możliwości załączania i wyłączania prądu. Dzięki odłącznikowi możliwe jest utworzenie widocznej przerwy izolacyjnej. Symbol elektryczny odłącznika przedstawia rysunek obok.
Styczniki
Łączniki stycznikowe przeznaczone są do manewrowania z dużą częstotliwością połączeniami pomiędzy silnikami elektrycznymi oraz innymi rodzajami odbiorników energii elektrycznej. Styczniki przydają się szczególnie w sytuacjach wymagających zdalnego wyłączania i załączania rozmaitych urządzeń. Innymi zaletami z powodu których wykorzystuje się styczniki są ich znaczna trwałość łączeniowa oraz mechaniczna, co sprawia, że styczniki są bardzo często stosowane w różnych, często bardzo złożonych układach automatyki oraz w układach napędowych. Wadami styczników są ich mała siła oraz szybkość otwierania styków, w porównaniu do wyłączników. Należy pamiętać, że styczniki nie mogą wyłączać prądów o dużym natężeniu. Schemat elektryczny stycznika przedstawiony jest na rysunku obok. Stycznik składa się z następujących elementów:
- Układu napędowego, elektromagnesowego, który składa się z nieruchomego rdzenia wraz z cewką, a także z ruchomej zwory.
- Podstawy.
- Zespołu styków głównych, które utworzone są ze styków ruchomych oraz nieruchomych.
- Łukowych komór gaszeniowych.
Styczniko - wyłączniki
Łączniki stycznikowo - wyłącznikowe przypominają zwykłe styczniki, posiadają jednak zwiększoną zdolność wyłączalną, przystosowaną do wyłączania prądów zwarciowych o niezbyt dużych natężeniach. Różnice w budowie styczniko - wyłączników, w stosunku do zwykłych styczników, przejawiają się stosowaniem mocniejszego elektromagnesu oraz sprężyny, dzięki której prędkość otwierania i zwierania styków jest znacznie większa.
