Aleksander Fredro, jako jeden z najwybitniejszych polskich komediopisarzy, miał niezwykła zdolność tworzenia postaci barwnych, żywych i oryginalnych. Podobnie było w komedii zatytułowanej "Zemsta", gdzie poznajemy dwóch szlachciców - Sarmatów: Raptusiewicza i Milczka.
W swojej charakterystyce chciałbym się zająć postacią Cześnika. Zbadać, jaki miał charakter, jak się zachowywał i co było jego głównym celem. Myślę, że pierwszym tropem, wiele mogącym powiedzieć o tym mężczyźnie, jest słowo, od którego pochodziło jego nazwisko - czyli słowo raptus. Słowo to, jak wiadomo, przypisuje się osobom gwałtownym, wybuchowym i impulsywnym.
Cześnik jest osobą wysoką i tęga, chodzącą w żupanie i kontuszu, zatem tradycyjnym stroju szlacheckim. Wokół pasa wiąże słucki pas i szablę. Mimo imponującego wyglądu ten człowiek nie jest najzdrowszy. Męczą go różne choroby, charakterystyczne dla ludzi w jego wieku, a więc podagra, kurcz żołądka, trawi go także gorączka reumatyczna. Wychowuje siostrzenicę i tylko dzięki temu ma jakieś środki do życia - rozporządza bowiem majątkiem panny, dopóki nie została mężatką. Nie darzył jednak siostrzenicy jakimiś szczerymi uczuciami - zależało mu raczej na jej majątku, natomiast w ogóle nie zwracał uwagi na jej uczucia czy szczęście. O swoich planach ożenku również myślał w kategoriach inwestycji finansowej, Gdyby bowiem udało mu się namówić na zamążpójście Podstolinę, zyskałby jej spory majątek, który dostała w spadku po mężu. Cześnik wszystko planował z właściwym sobie temperamentem - Papkin określił go nawet mianem wulkanu, który niszczy wszystko na swojej drodze.
Wymieniając wady tego człowieka, wypada też poświęcić dwa słowa jego zaletom. Szanował odwieczne zasady polskiej gościnności. Dlatego, gdy odwiedza go Rejent, potrafi na moment zapomnieć o nienawiści i kłótniach. Nie próbuje też udawać, że umie postępować z kobietami. Wręcz przeciwnie - mówi swemu towarzyszowi, Papkinowi, że nie radzi sobie w kontaktach z płcią przeciwną. Dlatego Papkin ma go wyręczać w próbach pozyskania przychylności Podstoliny.
Odpowiedź na pytanie, jaką osobą jest Cześnik nie jest jednoznaczna. Myślę jednak, że nawet jego wady bywają zabawne i nie robią wiele zła. Jest to nieszkodliwy starszy szlachcic, który kieruje się jeszcze tradycyjnymi zasadami, ale jego charakter nie zawsze mu w tym pomaga. Za to z pewnością pomaga czytelnikom w próbach polubienia tego prawdziwego Polaka - Sarmaty.
