Promieniotwórczość to zdolność atomu pierwiastka do samorzutnych przemian jądrowych, w wyniku których powstają nowe atomy innych pierwiastków oraz jest emitowane promieniowanie.
Do promieniotwórczości naturalnej zaliczmy kilka rodzajów promieniowania:
- promieniowanie β+ - polega na wysyłaniu przez jądro danego pierwiastka cząstek β+ , które charakteryzują się dodatnim ładunkiem oraz masą elektronu (w przybliżeniu równą zero).
- promieniowanie β- - polega na wysyłaniu przez jądro danego pierwiastka cząstek β- , które charakteryzują się ujemnym ładunkiem oraz masą elektronu (w przybliżeniu równą zero).
- promieniowanie α - polega na wysyłaniu przez jądro danego pierwiastka cząstek α (jąder helu), które charakteryzują się dwu dodatnim ładunkiem oraz masą 4 [u].
- promieniowanie γ - to promieniowanie o wysokiej energii i częstotliwości, zaś krótkiej długości fali. Bardzo często towarzyszy samorzutnym przemianom jądrowym.
Wszystkie atomy pierwiastków chemicznych można podzielić na:
- trwałe - nie ulegają samorzutnym reakcjom jądrowym
- niestabilne (promieniotwórcze) - ulegają samorzutnym reakcjom jądrowym
Do jąder pierwiastków trwałych można zaliczyć te, które:
- stosunek ilości neutronów do protonów wynosi od 1 (dla lekkich izotopów) do 1,5 (dla ciężkich izotopów).
- charakteryzują się liczbą atomową mniejszą od 83. Trwałość jąder atomowych zależy od energii wiązania jądra (oddziaływanie protonów i neutronów między sobą), dla jąder ciężkich, ta energia gwałtownie spada.
- względną trwałość wykazują jadra o parzystej liczbie neutronów i protonów.