Protesty ( Protista, Protoctista, Protozoa)

Organizmy eukariotyczne, beztkankowe, przeważnie jednokomórkowe, które nie zostały zaliczone do innych królestw. Część z nich to autotrofy fotosyntetyzujace, do heterotroficznego odżywiania się fagocytoza lub osmoza zdolne są niemal wszystkie. Wspólne ich cechy to miękka powłoka komórki, skłonność do wytwarzania nibynóżek, brak określonego miejsca na powierzchni, które odpowiadałoby za fagocytozę, prosta budowa szkieletu.

Typ: Pełzakowce ( Amoebozoa)

Jednokomórkowce, komórka przeważnie bezwiciowa, grzebienie mitochondriów zazwyczaj rurkowate. Nie tworzą skorupek, w większości nie mają określonego kształtu ciała, poruszają się za pomocą nibynóżek, które służą również do chwytania pokarmu. Zasiedlają wody morskie i słodkie oraz glebę. Heterotrofy pożerają bakterie, detrytus, glony i inne drobne organizmy.

Klasa: Lobosea

Klasa: Archamoebae

Klasa: Śluzowce = śluzorośla

Typ: Choanozoa

Grzebienie mitochondriów przeważnie spłaszczone. Wić umieszczona z tyłu komórki, podobnie jak u zwierząt wielokomórkowych, np. w plemnikach i prostych grzybów, a inaczej niż u wszystkich innych eukariontów.

Klasa: Wiciowce kołnierzykowate

Wić otoczona ażurowym pierścieniem inaczej kołnierzykiem cienkich wypustek służy do naganiania pokarmu, przeważnie morskie, w większości osiadłe, mogą żyć kolonijnie, łudząco przypominają komórki kołnierzykowate gabek. 150 gatunków.

Typ; Promienionóżki (Actinopoda, Radiozoa)

Jednokomórkowce o kulistym ciele, z którego promieniście odchodzą nibynóżki służące do chwitania pokarmu i poruszania się. Wytwarzaja szkielety. 8000 gatunków

Klasa: Promienice (Radiolaria)

Mocny krzemionkowy szkielet zbudowany z igieł lub płytek, przeważnie ułożonych promieniście lub oosiowo. Niektóre gatunki osiągają znaczne rozmiary - nawet do 2mm średnicy. Wyłącznie plankton morski. Szkielety wymarłych promienic tworzą skały osadowe.

Klasa: Kolconóżki

Szkielet wewnętrzny składa się najczęściej z 20 igieł zawierają one siarczan strontu. Oprócz zwykłych nibynóżek maja aksopodia. Żyja w ciepłych morzach. 150 gatunków.

Typ: Słonecznie ( Heliozoa)

Nie wytwarzają kompletnego szkieletu u niektórych cytoplazma zawiera jedynie luźne elementy szkieletowe igły i płytki. Oprócz zwykłych cienkich nibynóżek maja liczne aksopodia, nibynóżki o stałym kształcie usztywnione związkami mikrotubul. Służą one do polowania i poruszania się. Żyja w małych zbiornikach słodkowodnych a także w glebie.

Typ: Otwornice (Foraminifera)

Dość duże jednokomórkowce, wytwarzają wapienne skorupki, jedno lub wielokomorowe, w które czasem wbudowują ciała obce np. ziarna piasku, szkielety innych organizmów. Przez liczne otwory w pancerzyku wysuwają retikulopodia, cienkie nibynóżki, które rozwidlaja się i ponownie ze soba łączą, tworząc gęstą sieć, służy ona do chwytania pokarmu i przemieszczania się . Żyją przewaznie w morzach. Szkielety wymarłych otwornic tworzą złoża wapnia.

Typ: Apusozoa

Wyróżnia je szczególna, pogrubiona boczna część pellikuli, nibynóżki mogą wysuwać tylko z jednej strony komórki.

Typ: Cercozoa

Typ dość niejednorodny, obejmuje różne heterotrofy, pełzali i wiciowce, niekiedy pasożyty, wiele zdolnych jest do wytwarzania retikulopodiów, a niektóre maja krzemionkowe pancerzyki, z których wysuwaja się nibynóżki. Kilka gatunków stało się autotrofiami dzięki wtórnej endosymbioze z zielenicami.

Typ: Loukozoa

Przeważnie dwu lub czterowiciowe, mitochondria mogą być nieobecne lub zmodyfikowane.

Typ: Archezoa

Najczęściej maja trzy wici z przodu komórki i jedna z boku. Często pasożyty, żyja w środowisku beztlenowym, nie maja mitochondriów.

Klasa: Metamonada, nieduże jednokomórkowce pasożytnicze lub wolnożyjące, brak aparatu Golgiego, wrzeciono podziałowe tworzy się wewnątrz jądra, u niektórych pewne organelle powielone, np. jądro i wici.

Klasa: Parabasalia, pasożyty lub symbionty, niektóre żyją w symbiozie z bakteriami, zawierają hydrogenosomy.

Typ:Percolozoa

Wici przewaznie cztery, brak aparatu Golgiego.

Typ:Euglenozoa

Budowa mitochondrów, deskowate grzebienie, obecny aparat Golgiego, jedna z dwu wici może być bardzo skrócona. Zaliczamy to dwie główne klasy:

Eugleniny, w większości autotroficzne, choć mogą też odżywiać się heterotroficznie, chromatofory maja barwniki podobne do zielenic i roślin wyższych, ale są otoczone potrójna błona lipidowa. Często wystepuje plamka oczna, 650 gatunków, przeważnie słodkowodne, zamieszkuja płytkie, zanieczyszczone zbiorniki. Eugleniny (Euglenophyta, Euglenidae), piękne, mikroskopijne, jednokomórkowe, wolnopływające organizmy występują na całym świecie w różnego rodzaju środowiskach, najczęściej występują w małych zbiornikach zarówno słodko - jak i słono-wodnych.

Kinetoplastydy, świdrowce, wyróżniają się obecnością szczególnych organelli, glioksysomów, oraz kinetopsatu. Przewaznie pasożyty, 540 gatunków.

Typ; Bruzdnice, tobołki

Jednokomórkowce o szczególnej budowie, rozcięte bruzdami na 2 lub 4 części, opatrzone dwiema wiciami, otoczone celulozowym pancerzykiem, bardzo nietypowa budowa jądra i przebieg jego podziału, zazwyczaj autotrofy, chromatofory żółtobrunatne, podobne jak u chromistów, materiał zapasowy: tłuszcz lub skrobia, jako plankton mórz stanowią bardzo ważną grupę producentów, pospolite też w wodach słodkich, niektóre utraciły zdolności do fotosyntezy i zjadają okrzemki, a nawet ikrę ryby, spotyka się także jako symbionty zwierząt - zooksantelle, 2000 gatunków.

Typ:Sporowce, jednokomórkowce, brak organelli ruchu, ale mogą się niekiedy poruszać ruchem ślizowym, pasożyty zwierząt, mają aparat apikalny - zespół organelli ułatwiający wnikanie do komórki gospodarza, 2400 gatunków

- zarodzie malarii

- toksoplazma

- gregaryna.

Typ:Rzęski, najwyżej uorganizowany typ, duże jednokomórkowce, rzęski często pokrywające całe ciało, słuzą do poruszania się i zagarniania pokarmu. Komórka zawiera dwa jadra, duzy makronukleus i mniejszy mikronukleus, rozmnażają się głównie przez podział płciowy- koniugacja, większość to organizmy planktonowe, ich pokarm to głównie bakterie i okrzemki

- pantofelek

- trąbik.

Typ:Krasnorosty (Rodophyta), komórki pozbawione wici, niekiedy wielojadrowe, chromatofory barwy od czerwonej i fioletowej, przez żółtą do zielonawej, zawierają chlorofila a i d, karotenoidy i fikobiliny. Ściany komórkowe niekiedy inkrustowane węglanem wapnia, zawierają substancje żelujące, np. agar, co zwiększa ich odporność na wysychanie, materiałem zapasowym jest skrobia krasnorostowa.

Typ:Glaukofity, wodne jednokomórkowce, autotrofy

- cyjanoptyche.