zęby

nosić koszulę w zębach KOSZULA

ostrzyć sobie zęby (na coś) - pragnąć czegoś, wiązać z czymś nadzieje, plany: Następny tom powieści ukaże się dopiero za pół roku, ale czytelnicy już dziś ostrzą sobie na niego zęby.

połamać (sobie) zęby na czymś - nie sprostać czemuś, nie poradzić sobie z czymś: Reżyser porwał się na ekranizację tej książki, ale połamał sobie na niej zęby.

płacz i zgrzytanie zębów - żartobliwe określenie ciężkiej, kłopotliwej sytuacji: Lepiej sam powiedz ojcu o tej dwói, bo jak dowie się o tym dopiero na zebraniu, to po powrocie będzie płacz i zgrzytanie zębów.

• To sformułowanie pochodzi z Biblii, gdzie Jezus opowiada o Sądzie Ostatecznym: "Syn człowieczy pośle aniołów swoich: ci zbiorą z Jego królestwa wszystkie zgorszenia i tych, którzy dopuszczają się nieprawości, i wrzucą ich w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów". [Mt 13, 41-42] oraz "Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów, gdy ujrzycie Abrahama, Izaaka i Jakuba, i wszystkich proroków w królestwie Bożym, a siebie samych precz wyrzuconych." [Łk 13, 28].

(umieć) trzymać język za zębami JĘZYK

zacisnąć (zaciskać) zęby - 1) znosić w milczeniu coś bolesnego, przykrego, upokarzającego, 2) mimo trudności robić coś dalej: 1) Zaciskałem zęby i słuchałem, jak mi wymyśla, ale w końcu nie wytrzymałem; 2) Tłumaczyłem mu już od godziny, jak rozwiązać to zadanie, ale on ciągle nic nie pojmował. Co miałem zrobić? Zacisnąłem zęby i tłumaczyłem dalej.

zjeść zęby (na czymś) - znać się na czymś doskonale, mieć duże doświadczenie w jakiejś dziedzinie, być fachowcem: Jerzy zęby zjadł na tej robocie, a dyrekcja chce go teraz zwolnić i zatrudnić człowieka bez żadnego doświadczenia? Nie do wiary!